سخنرانی استاد حق شناس با عنوان بهترین عکس العمل در برابر مصیبت ها

سخنران استاد حق شناس

وسواس، مانع از رسیدن به اهداف بلند

بعضي از رفقا را مي بينم كه قدري از حد متعارف خارج شده اند. يك مسأله ی شرعي وجود دارد كه آنهايي كه در نواحي قطبي زندگي مي كنند، -كه شش ماه شب و شش ماه روز است- بايد به منطقه ی معتدله رجوع كنند.

كسي كه وسواسي مي شود و از حد متعارف خارج مي شود، بايد رفتارش را با متعارف مردم مقايسه كند. بنده امروز اين مسئله را يك مرتبه گفتم، باز دو مرتبه مي گويم كه شيطان با اين وسوسه ها كه اينجا نجس است و آنجا پاك است وآنجا ترشُّح شد و يا وضو درست نشد و غسل درست نشد، هي با این وسوسه ها، انسان را از اهداف عاليه باز مي دارد.

اکتفاء به پایین ترین حد در نجاست و طهارت

شارع مقدس در قسمت نجاست و طهارت به پایین ترین حد كفايت نموده است. مثلاً در برخی رستوران ها و مهمان خانه ها مشتري غيرمسلمان هم تردد دارد، اما صاحبش مسلمان است، صاحب رستوران هم شايد خيلي پاي بند به نجاست و پاكي نباشد، در اينجا چه كار بكنيم؟ آیا بايد احتراز بكنيم؟ آيا غذايشان نجس است؟ خير، غذای این رستوران ها پاك است.

تا مادامي كه علم به نجاست براي شما حاصل نشده است، اينها پاك است، برادر من!

يا اينكه در کمر شما دُملی درآمده است. يك مايعي از پشت شما سرازير می شود، شک می کنید که آيا آن مایعی که جریان پیدا کرده است، خون است؟ يا عفونت جراحت است؟ لزومی ندارد که بررسی کنید، یا به کسی بگویید که بیاید و جای زخم را ببیند. نیازی به دیدن نیست، بلند شوید و نمازتان را بخوانید.

وسواس، بیماری روانی

با این همه آسان گرفتن شرع باز هم انسان وسواسي بشود؟!

وسواسی ؛ كسي كه از حد متعارف خارج شده باشد و دائم گرفتار این توهم بشود که آیا این شیء نجس است؟ یا پاك است؟ دو مرتبه، سه مرتبه، هي دستش را بشويد.

پس اينگونه اشخاص بايد به حد متعارف برگردند. اين يك نوع بيماري رواني است كه انسان بدان مبتلا مي شود و ترتيب اثر دادن به آن جايز نمي باشد.

حضرت فرمودند: به آن شخص(وسواسی) بگو كه اگر در دین گفته شده است که مثلاً يك مرتبه، يا دو مرتبه شستن كافي است، چرا سه مرتبه، يا چهار مرتبه دستت را مي شويي؟ آن شخص در جواب این سؤال حضرت گفت: بر شيطان لعنت!

فهميدي، داداش جون! پس بنابراين در هنگام وسواس، ترتيب اثر دادن، جايز نيست. يك صلوات بفرستيد.

امتحان به واسطه ی مصیبت ها

پروردگار عزيز ما مي فرمايد:«ما أَصابَ مِنْ مُصيبَةٍ إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ».[1] هر مصيبتي كه به انسان مي رسد، مانند بيماري، سختي، تلف شدن مال و... همه ی اينها براي صلاح شما و براي امتحان شماست. چون علم الهي، علم احاطي قيومي است و پروردگار مي تواند جلوي اينها را بگيرد.

پاک شدن گناهان با صبر بر بلا

اين مصيبت ها و اين بليات كه نازل مي شود، مؤمن بايد دغدغه ی خاطر و اضطراب نداشته باشد. «لا يبرح البلاء عن العبد حتي يدعه يمشي و ليس عليه خطيئةٌ».[2] یعنی اين درد و كسالتي كه مي آيد، آن قدر به امر الهی در بدن مؤمن مي ماند و مؤمن آن قدر سختی می کشد؛ تا گناهان او پاک می شود.

ثمرات صبر بر بلایا

پروردگار امتحان مي كند. همين قدر كه انسان ايمان داشته باشد و معتقد باشد كه همه ی اينها از جانب خدا و رسول است و خير و صلاحش در اين است، پروردگار او را در صراط ايمان ثابت مي دارد و شرح صدر به او مرحمت مي فرمايد.

وقتي كه اذعان و اعتقاد قلبي پیدا شد؛ پروردگار هم به او مقام صبر و تسليم و رضا عنايت مي فرمايد. يك صلوات بفرستيد.

اي داد بيداد! اي داد بيداد! باز هم یک صلوات بفرستيد.

ثمرات دعا کردن

در کتاب «عُدَّةُ الداعي» نوشته شده است كه« قال رسول الله صلّي الله عليه و آله وسلّم الا ادلكم علي سلاح ينجيكم من اعدائكم و يدر ارزاقكم؟قالوا بلي يا رسول الله».[3]«اَلا» از ادات تنبيه است. يعني آيا شما را رهبري بكنم به اسلحه اي كه شما را از دشمنان دين حفظ بكند و ارزاق شما را زياد بكند؟ «تدعون ربكم بالليل و النهار» یعنی پروردگار را بخوانيد. حقيقتاً بخوانيد. «فان سلاحَ المومن الدعاء و متي تكثر قرع الباب يفتح لك».[4]

• بكوب حلقه ی در را كه عاقبت ز سرايسري برآيد چون حلقه را بجنباني
• بالأخره يكي خواهد گفت كه مقصودتان چيست؟سري برآيد چون حلقه را بجنباني

خدا، گنج پنهان

وقتي داشتم مطالعه مي كردم، به این روايت قدسي برخوردم كه پروردگار می فرماید: «كنت كنزاً مخفيا فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لكي اعرف».[5]

شرایط دعا کردن

اي موسي! اگر مي خواهي مرا بخواني، بايد خائف باشي، مشفق باشي، «وجلاً و عَفّر وجهك في التراب»، بايد بهترين جاهاي بدنت را در پست ترين مواضع بگذاري.

او اين طور مي خواهد، داداش جون!

«واسجد بمكارم بدنك فاخشع بقلبك استغث لي في حالات الشدة فاني اغيث المكروبين و اجيب المضطرين».[6] قلبت را برای من خاشع کن و در سختی ها مرا بخوان که من فريادرس بی پناهان و درماندگان هستم.

اينها دواي قلب ماست. ببينید، بزرگان دين ما چه مي كردند.

يك صلوات ديگر بفرستيد.

شکرگزاری نعمتهای الهی

رسول اكرم (ص) مي فرمايد: «اللهم لا تنتزع منّا صالح ما اعطيتنا من النعم».[7] یعنی اي پروردگار عزيز من! مبادا آن نعمت هايي كه به ما دادي، مبادا اين بركات را در اثر كفران از ما جدا كني.

باید شکرگزاری کرد، داداش جون!

اين بیانات، براي اين است كه به ما ياد بدهند وگر نه آنها نفس عصمت اند.

حضرت در ادامه می فرماید:«ولا تردنا في سوء ما استنقذتنا منه».[8]

یعنی پروردگارا! مبادا دو مرتبه طوري بشود كه ما گرفتار شویم.

رؤيای قبل از موشک باران تهران

چندي پيش، سه روز قبل از اينكه تهران موشك باران بشود، يكي از رفقا گفت: در عالم رؤيا اين آيات را مي خواندند: « كَلَّا إِنَّهَا لَظَى نَزَّاعَةً لِلشَّوَى تَدْعُوا مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّى ».[9] اشاره به اینکه عن قريب، عذابي بيايد كه گوشتها را از استخوان جدا بكند و اينها براي كساني است كه نسبت به احكام الهي پشت كرده اند.

رفع بلا به سبب بیان احادیث

خدا شاهد است، در مشهد مقدس كه بودم، دو مرتبه استخاره كردم كه پروردگارا! ديگر شب چهارشنبه صحبت نكنم. استخاره بسيار بد آمد. مضمون آيه هم اين بود كه اگر سخنرانی ترك بشود، شايد يك ابتلائاتي براي نوع مردم پيش بيايد.

اين احاديث، منبِّه و بیدارکننده است، آقاجان! «احي قلبك بالموعظة».[10] به واسطه ی مواعظ حسنه، قلبهاي شما زنده خواهد شد.

و در ادامه مي فرمايند كه « اللهم لا تكلنا الي انفسنا».[11]

اشعار مناجات از کتاب مصباح کفعمی

• يا من يرجي للشدائد كلهايا من اليه المشتكي و المفزع[12]

اي پروردگار عزيز من! تو در تمام سختي ها، يگانه اميد من بودي.

كتاب مصباح كفعمي از مسانيد كتب شيعه است. مرحوم شيخ عباس ها که اين كتابها را مي نويسند،[13] يا از کتاب اقبال مرحوم سيد ابن طاووس است، يا از کتاب مصباح كفعمي است. در كتاب مصباح كفعمي مي گويد:

• ما لي سوي قرعي لبابك حيلةٌفلئن رددت فاي باب اقرع[14]

یعنی ای پروردگار عزيز من! من غير درب خانه ی تو جايي ندارم كه بكوبم. اگر اين باب بسته بشود؛ پس به كجا بايد بروم؟!

• ما لي سواء فقري اليك وسيلة بالافتقار اليك فقري ادفع [15]

یعنی اي پروردگار عزيزم! به واسطه ی نياز به درگاه تو، احتياجات خودم را يكي بعد از ديگري برطرف خواهم كرد. به به! ببين داداش جون!

دعوت انبیاء به حیات قلب

پروردگارِ عزیز می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ».[16] یعنی دعوت انبياء و ائمه ی طاهرين، سبب حيات قلب شماست. آنها شما را به حيات دائم و نعيم ابد دعوت مي كنند.

قلب مؤمن

پروردگار نمي گذارد كه مؤمن، باطل را حق و حق را باطل بفهمد. این آیه، آيه ی عجيبي است که می فرماید: «أنَّ اللّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ»[17] «ان يعتقد الحق باطلاً و ان يعتقد الباطل حقاً».[18]

وقتي كه مؤمن به سمت جلو حرکت کند، پروردگار عزيز، قلبش را به همان عقايد حقه مستقر می کند و اين، علامت شرح صدر است.

• ربنا گويم از آن لبيك عبدي بشنومجمله سرمست الست از جرعه ی اين باده ام
• تا به دنيا آمدم از كلبه ی كتم عدمرو به حضرت جز نياز و ناله نفرستاده ام

نفس خود را قهر كرده روح كرده پر فتوح

«قد احيی قلبه و امات نفسه». [19]

حضرت فرمود: «المومن شهوته ميتة».[20] يعني از بس نفسانيت و خوديت را کنار گذاشته است، قلبش را زنده كرده و نفسش را کشته است.

«دق جليله و لطف غليظه فبرق له لامع كثير البرق فابان له الطريق».[21]

آن راهي را كه هدف انبياست، براي او باز كرده اند.

«و ذلك بما استعمل قلبه و ارضي ربه».[22] و گشوده شدن این راه برای او بدین خاطر است که درب خانه ی دل نشست و اميال نفساني را از خودش دور كرد و غير خدا را در قلب وارد نكرد، داداش جون!

حضرت فرمود: اين قلب «يتلجلج». يعني دائماً در اضطراب است، تا مادامي كه حقيقتاً به حق اصابت بكند. وقتي كه به حق اصابت كرد، «ثبت و قر».[23] ثابت مي ماند، داداش جون!

آرامش مؤمن به واسطه ی مؤمن

ببين عزيز من! «المؤمن يسكن الي المؤمن».[24] مؤمن به واسطه ی مؤمن، آرامش پیدا می کند. در خواب، در القائات، به انسان مي فهمانند كه اگر هدايت مي خواهي؛ برو پيش فلان كس مثلاً. یا اگر اوقاتت تلخ شد؛ برو پيش فلان كس. از اينها معلوم مي شود كه در پس پرده يك خبرهایی هست، يك چيزي هست كه پروردگار مي داند و تو نمی دانی.

رفيق بيدار و استاد

«الرفيق ثم الطريق» . [25] انسان يك رفيق بيدار مي خواهد، با يك استاد. رفيق براي اين است كه اگر نسيان كردي، فراموش كردي؛ به تو تذکر بدهد.

مثلاً می گوید: ديشب شما وقت نماز جماعت كجا بودي، باباجان؟

اگر در راه حق باشی؛ رفیق خوب به شما كمك مي كند، داداش جون!

مثلاً می گوید: اگر مسائلت را بلد نيستي، من يادت مي دهم.

انسان بايد از موقعيت استفاده بكند، «الرفيق ثم الطريق».

كجا بودي ديشب؟ چرا نماز جماعت نيامدي؟ آنجا که آن حرف را زدي، درست نبود؟

رفیق خوب، هدیه ای الهی

رفيق را بايد خدا بدهد. «المرء علي دين خليله فلينظر احدكم من يتخالف».[26]

بالأخره، رفيق خوب، انسان را به خوبي و به راه خوب وا مي دارد.

پروردگار عزیز می فرماید: اي نبي اكرم ما «فأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلّى عَنْ ذِكْرِنا وَ لَمْ يُرِدْ إِلاَّ الْحَياةَ الدُّنْيا».[27] اينها را ولشان كن، داداش جون!

بالاترین عبادت، برادری با خوبان

پروردگار عزیز، عبادتي بالاتر از اين قرار نداده است كه انسان به دنبال برادری با خوبان باشد.

يعني من از اينجا مي روم شمال، از شمال مي آيم جنوب، تا اینكه يك رفيق صالح براي من پیدا بشود. «المؤمن يسكن الي المؤمن».

پس مؤمن رفقايش را بررسي مي كند. اين رفیق چطور است؟ آن رفیق چطور است؟ تا يك وقت برمي خورد به يك نفر. «يسكن الي المؤمن كما يسكن الظمأن الي الماء البارد». یعنی همان طور كه وقتي تشنه به آب گوارا رسيد؛ مي خورد و آرام مي گيرد، مؤمن هم وقتي به آن رفيقي كه منظور نظر اهل بيت است رسيد؛ آرام می گیرد. «ثَبَتَ وَ قَرَّ».

مؤمن، نیازمند سه خصلت

حضرت جوادالائمه علیه السلام مي فرمايند:«المومن يحتاج الي ثلاث خصال».[28] مؤمن به سه خصلت نیازمند است:اول اينكه يك توفيقي از پروردگار بيايد. بايد دائماً در خانه ی خدا را بزند. ظهر، شب، نصف شب.

از من مي پرسيدند: آقاي ميرزا! آیا ما برای نماز شب خواندن بیدار شویم، يا آن يك ساعت را استراحت كنيم؟در جواب گفتم: خير. استراحت نه. نماز شب خواندن، مِطرَده است. يعني نماز شب درد را از بدن شما دفع مي كند، مطرده است. مبادا تصور كنيد آن استراحت شما را نجات مي دهد، نه آقاجان!

پساول«توفيقٌ من الله»، دوم هم واعظي از نفسش، سوم هم «و قبولٌ ممن ينصحه». البته بايد يك نصیحت کننده ای هم باید داشته باشد.

---