دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

آیین دادرسی مدنی و بازرگانی

No image
آیین دادرسی مدنی و بازرگانی

كلمات كليدي : آیین دادرسی مدنی و بازرگانی ، نظام‌ حقوقی، طرفین دعوا، دادخواهی

نویسنده : خسرو بهمن یار

تعریفعبارت از مجموع قواعد و تشریفاتی است که طرفین دعوا باید هنگام رجوع به مراجع قضایی برای دادخواهی ونیز مراجع قضایی دربارۀ آنها رعایت نمایند تا احقاق حق انجام گیرد چه صرف داشتن حق همیشه برای دست یافتن به آن، کافی نیست بلکه باید وسیله‌ای داشت تا در صورت تجاوز به حق یا عدم شناسایی آن،استفاده و اجرای حق را عملی کرد.

قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب نیز به این نکته اشاره کرده و در مادۀ‌1 آن قانون می‌گوید:

«آئین دادرسی مدنی،مجموعه اصول ومقرراتی است که در مقام رسیدگی به امور حسبی(1) و کلیه دعاوی مدنی و بازرگانی،در دادگاه‌های عمومی،انقلاب، تجدیدنظر، دیوان عالی کشور و سایر مراجعی که به موجب قانون موظف به رعایت آن می‌باشند به کار می‌رود.»

قواعد دادرسی مانند هر قاعده حقوقی، الزام‌آور بوده و طرفین دعوا را وادار می‌کند که به اختلافات خود توسّط دادگاه پایان دهند. این قواعد، رأساً حقوقی برای مردم پیش‌بینی نمی‌کند بلکه شرایط حفظ و حمایت و اجرای حق را بیان می‌نماید. آیین‌ دادرسی مدنی می‌خواهد اختلافات خصوصی افراد را حلّ و فصل نماید

غیر از طریق مرافعه و محاکمه به منظور حل و فصل دعاوی، ترتیب دیگری نیز وجود دارد که به طریق ارفاقی بوده وعبارت از رسیدگی به امور حسبی است که در آن، تصدیق وگواهی مانند صدور گواهی‌نامه حصر وراثت،تعیین قیم برای محجورین،لیست برداری از ترکه(اموال) متوفی و غیره انجام می‌گردد.

آئین دادرسی در کلیه نظام‌های حقوقی درجه اول اهمیت را دارد که با رعایت آن،دادگاه‌ها، صحت دعاوی را احراز کرده احقاق حق می‌کنند به این ترتیب از توسل به وسایل شخصی،جلوگیری شده نظم وامنیت جامعه حفظ می‌شود. باوجود این، قانون در موارد استثنایی اجازه احقاق حق را به خود افراد نیز واگذار می‌کند مانند حق دفاع مشروع.

یهرنگ دانشمند آلمانی می‌گوید: آئین دادرسی دشمن قسم خورده زورگویی و خواهر توأم آزادی است.

موقعیت: چون آئین دادرسی دفاع از منافع خصوصی افراد را بر عهده دارد بنابراین باید رشته‌ای از حقوق خصوصی به شمار رود لذا آن را حقوق دادرسی خصوصی می‌نامند.

به طور کلی می‌توان گفت که آیین دادرسی یک رشته مختلطی است که بخشی از آن مربوط به سازمان و صلاحیت دادگاه‌ها می باشد، که از شاخه های حقوق عمومی است و بقیه قواعد آن اکثراً جزء حقوق خصوصی است.

قواعد آئین دادرسی مدنی کلّیت دارد و در دیگر اقسام دادرسی مانند دادرسی کیفری،دادرسی اداری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد ومعمولاً در صورت فقدان قواعد خاص از قواعد آن استفاده می‌کنند مانند قواعد ابلاغ یا ردّ دادرس یا دفاع خوانده.

موضوع آئین دادرسی مدنی شامل چهار بخش جداگانه است؛

دعاوی، دادگاه‌ها، دادرسی و داوری

1- دعوا عملی است که شخص برای تثبیت حق خود که مورد تجاوز یا انکار دیگری قرار گرفته است تحت شرایط معّینی به دادگاه متوسل می‌شود.

2- بخش مراجع قضایی مشتمل بر مجموعه‌ای از قواعد است که مربوط به انجام خدمات قضایی است.

3- این بخش مجموعه‌ای از قواعد فنی است که مربوط به طرح دعوا،انجام تحقیقات لازم، صدور حکم، شکایت از احکام واجرای احکام می شود.

4- بخش داوری شکل خاصی از دادرسی است که در آن دادرس منتخب (داور) بدون رعایت تشریفات، دعوا را از طریق دادگاه با سرعت فیصله می‌دهد .

مقاله

جایگاه در درختواره حقوق خصوصی - آیین دادرسی مدنی

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان تفکر عامل شناخت

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان تفکر عامل شناخت در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان نور هدایت و ولایت

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان نور هدایت و ولایت در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان حقیقت توحید و بندگی و معرفت

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان حقیقت توحید و بندگی و معرفت در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان نعمت ولایت، نعمت حقیقی

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان نعمت ولایت، نعمت حقیقی در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان معنا ، مفهوم و عوامل انتظار

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان معنا ، مفهوم و عوامل انتظار در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.

پر بازدیدترین ها

No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان ولایت شرط قبولی ایمان

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان ولایت شرط قبولی ایمان در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان ولایت پذیری در پرتوی زیارت

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان ولایت پذیری در پرتوی زیارت در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان معرفت ؛ شرط همراهی ولایت

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان معرفت ؛ شرط همراهی ولایت در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان شناخت ولایت و ولایتمداری

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان شناخت ولایت و ولایتمداری در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان اصول و پایه های فرهنگ انتظار

سخنرانی استاد میرباقری با عنوان اصول و پایه های فرهنگ انتظار در رابطه با موضوع عقائد در این قسمت قرار دارد.
Powered by TayaCMS