سخنرانی استاد حق شناس با عنوان راه نجات

سخنران استاد حق شناس

﴿فمن اهتدی فانما يهتدی لنفسه و من ضل فانما يضل عليها﴾.[1]

سه تا صلوات بفرستيد.

چرا پروردگار ما را آفرید؟

سخن امشب ما در بیان هدف خلقت انسان است و اینکه در صورت متابعت و یا مخالفت ما با دستورات الهی چه ثمرات و یا ابتلائاتی متوجه ما خواهد شد؟ شخصی از امام صادق (ع) پرسید: یابن رسول الله! چرا پروردگار ما را آفرید؟ «فقال ان الله تبارك تعالي لم يخلق خلقه عبثاً».[2] حضرت فرمود: پروردگار، شما را بدون هدف نیآفریده است.

اميرمؤمنان علیه السلام مي فرمايد: آيا انسان مانند آن حيوان چهارپایی است که فقط چشمش به دست صاحبش است که چه وقت علوفه برایش می آورد؟ «أأترک سدیً کالبهيمة المربوطة همها علفها او المرسلة شغلها تقممها تکترش من اعلافها تلهو عما يراد بها».[3]

آیا انسان فقط برای این آفریده شده که شكمش را پر بكند و هيچ هدفي نداشته باشد؟! اگر این چنین باشد؛ آن وقت بين حيوان و انسان چه تفاوتی است؟!

نمایاندن مخلوقات به ملک و ملکوت

«بل خلقهم لاظهار قدرته».[4]هدف خلقت این است که پروردگار مي خواهد مخلوقات خود را به تمام ملک و ملکوت بنماياند.

اگر فرعون و قارون مرا صدا می زدند؛ نجاتشان می دادم!

پروردگار نمی خواهد شما به جهنم بروید، آقاجان! وقتی فرعون ادعاي خدايي كرد؛ موسي علیه السلام عرض كرد: بارالها! فرعون ادعای خدايي مي كند، نابودش کن! 30 سال گذشت؛ اما پروردگار نفرین موسی را اجابت نکرد. وقتی هم که در حال غرق شدن موسی علیه السلام را صدا زد؛ پروردگار قسم به ذات مقدسش خورد که اگر فرعون مرا صدا زده بود؛ من او را نجات می دادم! (این قضیه را مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی بیان کرده است که در مراتب فقهی و اخلاقی مجتهد بودند) [5] ببینید پروردگار چقدر شما را دوست دارد. قارون با اینکه به پیغمبر الهی بی ادبی کرده بود، بعد از آنکه گرفتار عذاب الهی شد و موسی علیه السلام به کوه طور رفت، پروردگار فرمود: چرا وقتی که قارون از تو کمک خواست؛ او را یاری نکردی؟! اگر او یک بار مرا صدا زده بود؛ من نجاتش می دادم! [6]

از نعمت استدراج باید به خدا پناه برد

بعضی از بندگان هر چه معصيت مي كنند؛ پروردگار نعمت بيشتري در دسترس آنها مي گذارد! این نعمت استدراج است که ظاهرش نعمت است و باطنش نقمت. از اینگونه نعمت ها باید به خدا پناه برد. [7]

آیا انصاف است با چنین خدای مهربانی مخالفت بکنم؟!

حال که پروردگار این همه نعمت به من داده، آیا انصاف است که با چنین خدای مهربانی مخالفت بکنم؟!

• همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردارحيف باشد كه تو فرمان نبري

ماه و خورشيد و تمام كائنات را مسخر فرزند آدم كرده است؛ ولی یک تکلیفی هم بر عهده او قرار داده است، نماز بخواند، روزه بگیرد، تعامل در خیر نماید، امر به معروف و نهی از منکر و ... تا اینکه او را به بهشت رساند.«وليکلفهم طاعته فيستوجبوا بذلک رضوانه».[8]

آداب انسانیت و مکارم اخلاق، راه ورود به بهشت

وقتي كه نبي اكرم (ص) در شب معراج با جبرئيل در بهشت می گشتند، فرمودند: ای جبرئیل بهشت چه جای خوبی است! جبرئیل عرضه داشت: یارسول الله! بهشت جای خوبی است؛ اما جای کسانی است که به مکارم اخلاق و آداب انسانیت متخلق شده باشند.

شما را آفرید تا نعمتش را بر شما ارزانی بدارد

حضرت فرمود: پروردگار شما را خلق نکرده تا به او نفعی برسانید؛ بلکه شما را آفرید تا نعمتش را بر شما ارزانی بدارد تا ابد. «بل خلقهم لينفعهم و يوصلهم الی نعيم الابد».[9]یک صلوات بفرستید، داداش جون!

فضائل اخلاقی روح را زنده می کند

فضائل اخلاقی خوراک روح شماست و شما را زنده می کند و اگر گرفتار اخلاق پست شوید؛ هلاک خواهید شد، داداش جون!

پروردگار نفس انسانی را اینگونه آفریده است. «يکمله الفضائل و تهلکه الرذائل».

برای اینجا خلق نشده اید

حضرت فرمودند: «فان الدنيا خلقت لكم و انتم خلقتم للآخره».[10] شما كه براي اينجا خلق نشده ايد.

تو را ز كنگره ی عرش مي زنند صفير نشيمنت نه در این كنج محنت آباد است

خود را چو ذره هیچ بدان در هوای دوست

مغربي هم می گوید:

• بر باد فنا تا ندهي گرد خودي راهرگز نتوان ديد جمال احدي را

«يا موسي دع نفسك فتعال».[11] ای موسي! اگر مي خواهي پيش من بيايي؛ بايد خوديت خود را رها كني؟

• خود را چو ذره هيچ بدان در هواي دوستگر مهر روي درخشانش آرزوست

انسان در دیدن و گفتن و شنیدن آزاد نیست

اگر آرزو داري که پروردگار را ببيني؛ بايد خودت را هيچ بدانی.

• جانها فلكي گردد اگر اين تن خاكيبيرون كند از خود صفت ديو و ددي را

بايد چشم وگوش و زبان را كنترل کرد. انسان آزاد نیست که هر چه دلش می خواهد، بگوید و ببیند و بشنود. گفتن و شنیدن عیوب مردم حرام است. دیدن مناظر محرمه حرام است. این صفات را باید از خود بیرون کنید، داداش جون!

عاجزترین مردم کسی است که در اصلاح نفسش ناتوان باشد

باید صفت درندگی و غضب و تکبر را از خود بیرون کنید و نفس را به آداب انسانیت متخلق نمایید که حضرت فرمود: عاجزترین مردم کسی است که از اصلاح نفس خود ناتوان باشد. «اعجز الناس من عجز عن اصلاح نفسه».[12] نگو نمی توانم.

اگر گویی که نتوانم برو بنشین که بتوانی

انسانیت انسان به کسب فضائل است، نه قد رشید و زلف بلند

بايد در مكتب امام صادق علیه السلام وارد بشوي، آقاجان! باید با «قال الصادق» و «قال الباقر» متأدب بشوي، انسان بشوي، داداش جون!

ابوالفتح بسطي -که وزیر سلطان محمود غزنوی بود- مي فرمايد:

اقبل علي النفس واستکمل فضائلها [13]

انسانيت انسان به کسب فضائل اخلاق و انساني است؛ نه قد رشید و زلف بلندش، جان دلم! يك صلوات بفرستيد، داداش جون!

راه نجات، خدعه نکردن است

شخصی پرسید: يا رسول الله! راه نجات ما در چیست؟ حضرت فرمودند: راه نجات در این است که نسبت به یکدیگر خدعه نکنید.

خدعه در نماز خواندن

خدعه یعنی اینکه بنده یک عملی انجام دهد -مثلاً نماز بخوانم- ولیکن غیر خدا را در نظر داشته باشد. این خدعه است. وقتی نمازگزار تکبیر می گوید، یعنی پروردگار من بزرگتر از آن است که توصیف شود، یعنی همه چیز را پشت سر انداختم و به تو رو کردم خدایا! حال اگر در نماز هم به دنبال دنیا باشم؛ خطاب می رسد: ای بنده ی من! آیا با من خدعه می کنی؟! من بالاترین عذابها را -که محروم شدن از لذت مناجات است- نصیب تو خواهم کرد.[14]

حال امیرمؤمنان علیه السلام در نماز

امیرمؤمنان علیه السلام وقت نماز حال مبارکشان فرق می کرد، رنگ چهره ی مبارکشان تغییر می کرد و می فرمود: وقت ادای امانت الهی رسیده است.[15]

ای بلال! اذان بگو و راحتم کن

پیغمبر (ره) هم وقت نماز می فرمودند: «ارحنا يا بلال».[16] ای بلال! بیا و ما را از این تعلقات دنیا راحت کن! بیا و اذان بگو تا مشغول مناجات شویم.

ما تو را عذاب می کنیم، ولی تو نمی فهمی!

وقتی که موسی علیه السلام به کوه طور می رفت، شخصی گفت: ای موسی به خدا بگو که فلان بنده ات این همه معصیت ترا می کند، چرا عذابش نمی کنی؟! پروردگار فرمود: یا موسی! به آن شخص بگو که ما تو را عذاب می کنیم؛ ولی تو نمی فهمی! لذت مناجاتم را از تو گرفته ام!

زود سلام می دهی و فرار می کنی!

چهل سال است که عبادت می کنی؛ ولی مثل مرغ پرکنده وقتی در مسجد مشغول نماز هستی، می خواهی زود سلام نماز را بدهی و فرار کنی، داداش جون!

خدا هم در روز قیامت تو را به سخره خواهد گرفت

اگر «تکبيرة الاحرام» نماز را گفتی، ولی غیر خدا را در نظر داشتی؛ خدا هم در روز قیامت تو را به سُخره خواهد گرفت. ﴿الله يستهزئ بهم﴾.[17] در بهشت را باز می کنند، همین که اینها بخواهند وارد بهشت شوند؛ یک مرتبه درها بسته می شود! ﴿فاليوم الذين آمنوا من الکفار يضحکون﴾.[18] در روز قیامت اشخاص با ایمان به کفار می خندند. به قول شما می گویند: دماغشان سوخت!

تا گرفتار نشده اید، مبادرت به عمل کنید

«فبادروا بصحة الاجسام».[19] تا بدن سالم دارید، مبادرت به عمل كنيد. اولاد و اموال و اقوام و عشیره.. هیچکدام به درد نمي خورد، داداش جون!

«فبادروا كانكم ببغتات طوارقه». [20] عمل کنید، قبل از آنکه گرفتار بلاهای ناگهانی شوید. مانند آن شب هایی که وقتی همه در خواب شیرین بودند، بمب بر سر ما می بارید!

به تو پناه می برم از شبیخون شبانه

نبي اكرم (ص) دعا می کند که خدایا! به تو پناه می برم از شبیخون شبانه! «اعوذ بك من طوارق الليل».[21]

بلای شبانه و انتقال به گودال قبر

«فتنقلکم من ظهر الارض الی بطنها».[22] يعني پروردگارا! مبادا یک بلای ناگهانی شبانه بر ما نازل شود و ما را از روی زمین به گودال قبر منتقل کند.

پروردگارا! تو را به عصمت زهرا (س) ما را متوجه معارف اسلامي و وظايف اسلامي خودمان بفرما!

پروردگارا! حاجت مؤمنين و مؤمنات را روا بفرما!

پروردگارا! اموات اين جمع و من رو سياه را بيامرز!

پروردگارا! اسلام و اسلاميان را ياري بفرما!

مسلمانان را در دنيا سرافراز بفرما!

پروردگارا! عَلَم كفر را سرنگون بفرما!

زمامداران و كساني كه متصدي رتق و فتق مملكت ما هستند و وسايل رفاه ما را فراهم مي كنند، پروردگارا! آنها را ابقاء بفرما!

پروردگارا! امام زمان ما را ياري بفرما!

پروردگارا! امام زمان (ع) را از ما راضي بفرما!

صلواتی بفرستید.

---