اسامي معصومين:
حضرت محمد سلام الله عليه و آله ، امام رضا عليه السلام
«أَنَّ النَّبِي 9كَانَ يحِبُّ الْفَأْلَ الْحَسَنَ وَ يكْرَهُ الطِّيرَة»[1]، «قَالَ الْحَسَنَ الْعَسْكَرِي 7 يقُولُ أَحْسِنْ ظَنَّكَ وَ لَوْ بِحَجَرٍ يطْرَحُ اللَّهُ فِيهِ سِرَّهُ- فَتَتَنَاوَلَ نَصِيبَكَ مِنْهُ- فَقُلْتُ يا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ لَوْ بِحَجَرٍ- فَقَالَ أَ لَا تَنْظُرُ إِلَى الْحَجَرِ الْأَسْوَد»
[2].
صلوات باعث ميشود كه ملائكه هم به انسان دعا كنند، و ياد كنند و طلب مغفرت براي انسان بكنند. «وَ يسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ»[3]. در آية قرآن داريم ملائكه براي اهل زمين استغفار ميكنند. براي چه كساني؟ براي كساني كه درود بر پيامبر ميفرستند. در روايت داريم: وقتي اين آيه نازل شد، آية «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يصَلُّونَ عَلَى النَّبِي»[4] يك شخصي از پيامبر خدا سؤال كرد. حضرت فرمودند: اگر سؤال نميكردي اين مطلب را نميگفتم. بعضي از مطالب وقتي سؤال بشود گفته ميشود. فرمود: از وقتي كه اين آيه نازل شده، خداي متعال دو ملك را مأمور كرده، هرگاه ذكر من بشود، ياد من بشود و افرادي صلوات بر محمد و آل محمد بفرستند، آن دو فرشته ميگويند «غفر الله لك». به گوينده صلوات ميگويند خدا تو را بيامرزد. خدا و ملائكه هم ميگويند آمين. كه دعا مستجاب است. خدا و ملائكه به دعاي اين دو فرشته آمين ميگويند. باز حضرت فرمود: اگر ياد من، ذكر من بشود، و او صلوات بر من نفرستد، اين دو فرشته ميگويند: «لا غفر الله لك»، خدا تو را نيامرزد. و خدا و ملائكه هم آمين ميگويند. و دعا مستجاب است،
صلوات زمان و مكان نميشناسد. در هر موقعيت، شرائط، يك كليدي است كه همة قفلها را باز ميكند. يك ذكري است كه براي سربالايي، سرازيري، كفي، گير و گورها را برطرف ميكند. امام هشتم عليه السلام فرمود: «مَنْ لَمْ يقْدِرْ عَلَى مَا يكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْيكْثِرْ مِنَ الصَّلَوَاتِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَإِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْما»[5]. صلوات گناهان را منهدم ميكند. در گناه هم كار استغفار را ميكند. يعني نور كه بيايد ظلمتها ميرود. اگر كسي ميخواهد شفاعت پيامبر برايش واجب بشود، مداومت بر اين ذكر شفاعت را برايش واجب ميكند. اگر كسي ميخواهد جايش نوراني باشد، دلش نوراني بشود، قبرش نوراني بشود، روز قيامت نوراني باشد، در بهشت نوراني باشد، فرمود اين ذكر را بگويد. اصلاً صلوات صله با خدا و اهل بيت است. و همه بركات هم در ارتباط با خدا و اهل بيت است. خدا مبدأ همة خيرات است، و اهل بيت هم واسطة همه خيراتاند. اگر ميخواهي با اينها صله بكني، انشاء الله مداومت بر اين ذكر كنيد. البته با توجه، با حضور قلب، با نشاط، هيچ وقت در مستحبات به خودتان فشار نياوريد.
و از اعمال مهم ماه شعبان و ماه مبارك رمضان، مداومت بر اين ذكر است. پيامبر خدا فرمود: «و من أكثر فيه من الصلوة علي ثقل اللّه ميزانه يوم تخفف الموازين»[6]. در روز قيامت يك موقف، موقف ميزان و سنجش است. ارزيابي ميكنند. به درد بهشت ميخورد؟ به درد جهنم ميخورد. پيامبر خدا فرمود: من كنار ميزان ميايستم. اگر كسي ميزان حسناتش سبك باشد، دستش خالي است، سرمايه ندارد. ولي در دنيا زياد صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده باشد، من ثواب صلواتها را در ميزان حسناتش خواهم نهاد، و ميزان حسناتش سنگين ميشود.
«إِذَا ذُكِرَ النَّبِي فَأَكْثِرُوا الصَّلَاةَ عَلَيهِ»
[7] اين كلمة كثرة با صلوات زياد آمده. يكياش همين خطبة شعبانيه است. ميگويد كسي كه در اين ماه زياد اين ذكر را بگويد، ثقل الله ميزانه. خدا ميزان حسناتش را سنگين ميكند، در روزي كه اكثراً ميزان حسنات سبك است. يعني نوعا كم ميآورند. ولي اگر كسي مداومت بر اين ذكر كرده باشد، ميتواند همه چاله هايش را پر بكند. همه كمبودها و كاستيهايش را جبران بكند.
«قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكىَ، وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلىَ»
[8]. در ذيل اين آيه فرمايشي از امام هشتم سلام الله عليه نقل شده. رستگار شد كسي كه خودش را پاك كرد، يا زكات داد. همة معاني ممكن است باشد. «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكىَ، وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلىَ». ياد خدا كرد، "فصلي" امام هشتم سلام الله عليه فرمود: يعني صلوات بر محمد و آل محمد فرستاد. از اين آيه و حديث استفاده ميشود، هركجا ياد خدا ميكني، بايد ياد واسطههاي نعمت را هم بكني. «من اراد اللَّه بدء بكم و من وحده قبل عنكم و من قصده توجه بكم»[9]. ياد خدا با ياد اين خانواده گره خورده. ياد اين خانواده با ياد خدا گره خورده. هر وقت انسان خدا را ياد كرد بايد اينها را هم ياد بكند. يا اينها را ياد كرد خدا را ياد بكند. اصلاً يكي است. «مَنْ عَصَاكُمْ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ وَ مَنْ أَحَبَّكُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَكُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّهَ»[10]، «إِنَّ ذِكْرَنَا مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ»[11]. از آنطرف هم درست است، اگر قشنگ ذكر خدا را بكني اينها هم ميآيند. امام هشتم سلام الله عليك فرمود: منظور از «فَصَلىَ» نماز نيست. اگر نماز بود اين بر بندگان خدا سنگين بود که هر وقت خدا را ياد کردند نماز بخوانند.
هفتههاي گذشته درباره سيرة پيامبر خدا صحبت ميكرديم، اين حديث خيلي مهم است. پيامبر خدا فرمود: اگر كسي سنت مرا احيا بكند، او دوست من است، محب من است. هر كس هم محب من باشد، همراه من خواهد بود. يك سلام كردن كه هيچ معونهاي ندارد. دين اسلام يك ديني است كه انقدر جامع است، هر مقولهاش را بگيري همهاش ميآيد. همة خوبيها درش جمع است. يك سلام كردن كه يك سنت خيلي ساده و رواني است، حديث ديدم فرمود: «إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ مَنْ بَدَأَ بِالسَّلَام»[12]. نزديكترين افراد به خدا و پيامبر، يعني حد اعلاي قرب و كمال. اين است كه آدم به خدا نزديك بشود، به پيامبر نزديك بشود. كسي كه ابتداء به سلام بكند، از همه به خدا نزديكتر است. نميگويد: كه مثلاً رياضت بكش، هزار سال سير و سلوك بكن، نه، همين يك سلام. ما حديث داريم كسي كه ابتداء به سلام بكند از تكبر محفوظ است. يعني عامل همة بديها و شقاوتها تكبر است. اين تكبرش ميريزد، تمام ميشود. به بچهها سلام كند، به كوچكترها، بزرگترها. «أَوْلَى النَّاسِ بِاللَّهِ». ميخواهم عرض بكنم: اگر آنجا پيامبر ميگويد كسي كه سنت را احيا بكند با من در بهشت خواهد بود. اينجا ميگويد يك سلام بكند، همة آيات و روايات از يك جا آمده و به هم ميخورد. نميگويد: رياضت شاق بكش، چندين سال پشت در بمان تا در را برويت باز بكنند. نه. بيا يك سنت پيامبر را احيا بكن. ابتداء به سلام انسان را از تكبر و از رضائل دور ميكند. آدم را به خدا و پيامبر از همه نزديكتر ميكند. به شرطي كه شروع به سلام بكند. ابتداء به سلام. فرمود: كسي كه سنت مرا احيا بكند، كسي هم كه مرا دوست داشته باشد در بهشت با من است.
لاحول ولاقوة الا بالله
[1] . مكارم الأخلاق/ شيخ حسن فرزند شيخ طبرسى/350 في الفأل و الطيرة ..... ص: 350
[2] . بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار/ مجلسي/ ج72/ 197 باب 62 التهمة و البهتان و سوء الظن بالإخوان و ذم الاعتماد على ما يسمع من أفواه الرجال ..... ص : 193
[3] . الشورى/ 5
[4] . الأحزاب/ 56
[5] . جامع الأخبار/ تاج الدين شعيرى/ 59 الفصل الثامن و العشرون في الصلاة على النبي 6... ص: 59
[6] . مسند الإمام الرضا عليه السلام/ عزيز الله عطاردى/ ج2/ 186 1(باب)(فضائل شهر رمضان) ..... ص : 184
[7] . ثواب الأعمال و عقاب الأعمال/ شيخ صدوق/ 154 ثواب من صلى على النبي ص صلاة واحدة ..... ص : 154
[8] . الاعلي/14،15
[9] . عيون أخبار الرضا ع-ترجمه آقا نجفى/ ج2/528 (2)«باب هفتادم»«در ذكر زيارت جامعه ديگر از براى آن جناب و از براى جميع ائمه هدى عليهم صلوات الله اجمعين» ..... ص : 524
[10] . عيون أخبار الرضا عليه السلام/شيخ صدوق/ ج2/277 زيارة أخرى جامعة للرضا علي بن موسى ع و لجميع الأئمة ع ..... ص : 272
[11] . الكافي/شيخ کليني/ ج2/ 186 باب تذاكر الإخوان ..... ص : 186
[12] . بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار/ مجلسي/ ج73/ 12 باب 97 إفشاء السلام و الابتداء به و فضله و آدابه و أنواعه و أحكامه و القول عند الافتراق ..... ص : 1