نویسنده: عارف کامل، ملّا حسین قلی همدانی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی خیر خلقه محمّد و آله و الطّاهرین. و بعد، بر طالبان نجات و سعادت ابدی مخفی نماناد که اهل نجات دو طایفه می‌باشند: یک طایفه اصحاب یمین و طایفة دیگر مقرّبینند و اگر طالب سعادت، عمل به وظیفه اصحاب یمین، که ترک معصیت باشد، نمود از آنها خواهد شد. مقرّبین، علاوه بر آنها وظیفه دیگر دارند که غرض بیان آنها نیست.
اوّلاً، باید فهمید که اگر شخص انسانی فهمید حقارت و پستی خود را، و هم بعد از آن فهمید عظمت و قدرت حضرت ملک الملوک را، البته خواهد فهمید که جرأت قدم برداشتن و اقدام به معصیت نمودن در حضور چنین سلطان عظیم الشأن، در نهایت قبح و شناعت و بدبختی می‌باشد؛ چرا غافل است از قدرت قادری که اگر اراده نماید فنای همة موجودات را به محض ارادة سلطان عظیم الشأن، همگی بر باد فنا رفته، ملحق به معدومات خواهد شد.
این که می‌بینی معصیت در نظرت سهل شده، به جهت اموری چند است که بعضی از آنها را ذکر می‌کنیم: اوّلاً، فکر خود را تماماً متوجّه به دنیا دنیّ کرده‌ای. از این جهت بالمرّه از نفع و ضرر اخروی غافل شده‌ای. نمی‌دانی چه بسیار بسیار منافع و سعادت ابدی از تو فوت شده و چقدر ضررهای بزرگ بسیار به خود، زده‌ای. ثانیاً، عجز و حاجت و فقر خودت را ملتفت نیستی که ذره ذره بدنت به حفظ کارکنان او، که ملائکه باشند، برپاست. ثالثاً، نمی‌دانی که در هر آنی از آنات، در هر جزء از اجزاء بدنت، نعَم غیرمتناهی از او مرحمت شده و می‌شود که به بیان و بنان، ممکن نیست حصر آنها با این حال، چگونه نعمت او را در معصیت او صرف می‌کنی؟
رابعاً، چگونه غافلی از عقوبات سخت او، مگر نمی‌دانی که ما بین مرگ و قیامت هزار غصّه هست و آسان‌ترین آنها تلخی جان کندن است. چرا از شداید قیامت غافلی؟ امان از روزی که از دهشت و وحشت او، مقرّبین در خوف و اضطراب می‌باشند. چرا نباشند؟ از روزی که زمینش و هوایش آتش و جهنم به اطراف و بدان در شکنجه و عذاب، آفتاب در بالای سر و زمین گرم‌تر از کوره آهنگر. خطر حساب از یک طرف و دهشت صراط از یک طرف و حال، کار هنوز به جهنّم نرسیده، از آتش و سلاسل و اغلال او بگویم یا از مار و عقربهایش بیان نمایم.
خلاصه، اینها مختصر نویسی است و این فقراتی که گفته شد، از هزار یک بیان نشد. تمام سفارشات این بینوا، به تو اهتمام در ترک معصیت است. اگر این خدمت را انجام دادی، آخر الامر تو را به جاهای بلند خواهد رسانید.
البته البته در اجتناب از معصیت کوتاهی مکن و اگر خدای نکرده معصیت کردی زود توبه نما و دو رکعت نماز بجا آور و بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفار کن و سر به سجده بگذار و در سجده از حضرت پروردگار عفو بخواه و امیدوارم عفو بفرماید. معاصی کبیره در بعضی رساله عملیه،ثبت شده، یاد بگیر و ترک نما. و زینهار پیرامون غیبت و دروغ و اذیت مگرد.
اقلاً یک ساعت به صبح مانده بیدار شو و سجده بجا بیاور. و آنچه در منهاج النجاة مرحوم ملا محسن فیض، رضوان الله جلّ جلاله علیه، مذکور است کافی و شافی است از برای عمل شب و روز تو، به همان نحو عمل نما. و سعی کن که عمل و ذکرت به محض زبان نباشد و با حضور قلب باشد که عمل بی حضور، اصلاح قلب نمی‌کند،اگر چه ثواب کمی دارد.
البته البته از غذای حرام فرار کن. مخور مگر حلال. غذا را کم بخور، یعنی زیاده بر حاجت بُنیه مخور. نه چندان بخور که ضعفت بیاورد و به سبب ضعف از عبادت مانع شود. هر قدر بتوانی روزه بگیر به شرطی که شب جای روز را پر نکنی. الحاصل، غذا به قدر حاجت بدن ممدوح و زیاد، و کم هر دو دو مذموم.
و شروع کن به نماز با قلب پاک از حقد و حسد و غلّ و غش مسلمانان، و لباس و فرش و مکان نمازت باید مباح باشد. اگر چه مکان، غیر محل جبهه [پیشانی] نجس بودنش به نجاست غیر متعدّیه، نماز را باطل نمی‌کند، ولی نبودنش بهتر است.
و بایست، به نماز ایستادن بنده در حضور مولای جلیل، با گردن کج و قلب خاضع و خاشع. بعد از فریضه صبح، هفتاد مرتبه استغفار و صد مرتبه کلمه توحید و دعای صباح مشهور بخوان و تسبیح سیّده نساء را بعد از فریضه ترک مکن.
هر روز، هر قدر بتوانی، لااقل یک جزء قرآن با احترام و وضو و خضوع و خشوع بخوان و در بین خواندن حرف مزن، بگو به قدر ضرورت. و در وقت خواب، شهادت را بخوان و آیة الکرسی و یک مرتبه فاتحه و چهار مرتبه سوره توحید و پانزده مرتبه سوره قدر و آیه «شهدالله» را بخوان و استغفار هم مناسب است. و اگر بعضی از اوقات بتوانی سوره مبارکه توحید را صد مرتبه بخوانی بسیار خوب است. و از یاد مرگ غافل مشو. و دست بر گونه راست گذاشته به طرف راست، با یاد خدا بخواب. و از وصیت کردن غافل مشو. و ذکر مبارک «لا اله الّا انت سبحانک إنی کنت من الظالمین»[1] را هر قدر بخوانی و در هر وقت، بسیار خوب است.
اولاً، در شب و شب جمعه در هر یک، صد مرتبه سورة مبارک قدر را بخوان و دعای کمیل را در هر شب جمعه ترک مکن و مناجات خمسة عشر را. حال تو با هر کدام از آنها مناسب باشد، لاسیما مناجات مساکین و تائبین و مفتقرین و مریدین و متوسلین و معتصمین را بسیار بخوان و دعای صحیفه کامله هر کدام در مقام مناسب،بسیار خوب است.
و در وقت عصر، هفتاد مرتبه استغفار و یک «سبحان الله العظیم سبحان الله و بحمده» بخوان و استغفارات خاصّه را هم بخوان و سجده طویل را فراموش مکن و قنوت طول دادن بسیار خوب است. و همه اینها با ترک معاصی خوب است.[2]
والسلام علی من اتبع الهدی