قرار داد اجتماعی

قرار داد اجتماعی، ژان جاک روسو، مساوات بورژوازی، جمهوری بورژوازی، قدرت سنتی

نام یکی از آثار مهم ژان جاک روسو ( 1712_1778) که در آن این نظریه تعقیب می‌شود که هر رژیم اجتماعی باید موافقت آزاد و قرارداد بین مردم باشد . این نظریه مظهر شعار های برابری و مساوات بورژوازی و دعوت به از بین بردن امتیازات صنفی فئودالی و استقرار جمهوری بورژوازی بود به طور کلی نظریه قرار داد اجتماعی ، اساس فلسفی دولت را بیان می‌کند و برطبق آن، اصل حق الهی سلطنت با پادشاهان جایش را به اصل رضایت مردم برای زندگی در پناه قدرت و عدالت دولت می‌دهد.

این نظریه در قرن 17و 18 در اروپا تکوین پیدا کرد و لویاتان ، نوشته توماس هابز ( هابس) قرارداد اجتماعی نوشته روسو و دو رساله در باب حکومت نوشته جان لاک از مهمترین آثار در این مورد به شمار می‌روند. نظریه قرارداد اجتماعی برای تعیین اصل تأسیس دولت ، از یک حالت فرضی به نام حالت طبیعی آغاز می‌کند که مردم از آزادی مطلق فردی برخوردارند ولی در عین حال خود این آزادی برای آنها خطرهای فراوان جانی ، مالی و استثماری را دربر دارد . لذا مردم برای رفع این خطرها با هم وارد نوعی قرارداد اجتماعی می‌شوند و از طریق آن ، آزادیهای فردی مطلق را به دولت واگذار می‌کنند و دولت نیز حفظ و تضمین نظم و تأمین نیازهای اجتماعی را بر عهده می‌گیرد .

نظریه قرارداد اجتماعی اساساً وسیله‌ای بود برای اتقاد از قدرت سنتی مستقر ، در آستانه ظهور دولت ملیت‌های جدید و جست‌وجویی بود برای یافتن پایه‌های نظری عقلی برای دولت . همین نظریه است که پایه‌ دموکراسی‌های جدید را می‌گذارد که در آنها اساس حکومت همرایی مردم برای زیستن در جامعه سیاسی (دولت ) است.