مجمع عمومی سازمان ملل متحد

سازمان ملل، مجمع عمومی سازمان ملل،‌ کمیته های تخصصی مجمع عمومی

نویسنده : شعبانعلی جباری

سازمان ملل متحد واقع در شهر نیویورک دارای 6 رکن اصلی است، که یکی از ارکان اصلی آن مجمع عمومی می باشد.

مجمع عمومی: این مجمع رکن اصلی و جهانی سازمان ملل متحد است، زیرا کلیه کشورهای عضو در آن شرکت دارند، و هر یک از اعضا می توانند تا پنج نماینده درمجمع داشته باشند ولی مجموعا یک حق رأی دارند. این مجمع یک دوره اجلاس منظم سالانه دارد که سران کشورها در آن به بیان نظریات و دیدگاههای خود وکشورشان در موضوعات و مسائل بین مللی می پردازند.مجمع عمومی رئیس ونائب رئیس خود را در اجلاسیه سالانه انتخاب می کند و به منظور تسهیل فعالیت‌ها،‌ دارای کمیته‌های اصلی هفت ‌گانه نیز هست، که مجمع عمومی اکثر موضوعات خود را در هر اجلاس به این کمیته ها واگذار می کند که عبارتند از:

أ) کمیته خلع سلاح و امنیت بین‌المللی

ب) کمیته اقتصادی و مالی

ج) کمیته اجتماعی و انسانی و فرهنگی

د) کمیته ویژه سیاسی واستعمار زدایی

ه) کمیته امور اداری وبودجه

و) کمیته حقوقی

ز) کمیته موضوعات مربوط به قیمومت

هر کدام از این کمیته‌ها وظائف خاص خود را دارند.

وظایف و اختیارات خاص مجمع:

مجمع عمومی می‌تواند راجع به هر یک از موضوعات مندرج در منشور سازمان ملل، بحث و اظهار نظر نماید. البته حق دخالت در مسائل مربوط به صلاحیت شورای امنیت را ندارد. با این حال در مواردی که شورای امنیت به دلیل وتوی اعضا، قادر به تصمیم‌گیری در مسأله ای نباشد، با درخواست اکثریت اعضاء مجمع یا دبیرکل یا خود شورای امنیت( با رای موافق 9عضو، بدون حق وتو) مجمع عمومی به جای شورای امنیت تصمیم گیری می‌کند، مثل تصمیم مجمع عمومی در برخوردهای انگلیس و فرانسه و اسرائیل بر علیه مصر در سال 1956، که مدام با وتوی اعضای دائم شورای امنیت مواجه می‌شد، به طرفین متخاحم، دستور آتش بس داده و نیروی امداد ملل متحد را ایجاد کرد تا بر آتش بس نظارت نماید.

طبق ماده 12 منشور، شورای امنیت می‌تواند در هر زمان هر مسأله‌ای را که ضروری بداند، جهت رسیدگی به مجمع عمومی واگذار نماید بدون آنکه ملزم باشد قبلا به آن رسیدگی کند.

سایر وظایف مجمع عمومی:

تصویب بودجه سالانه سازمان و تعیین حق عضویت هر یک از اعضا به منظور تأمین هزینه‌های سازمان، انتخاب اعضای شورای اقتصادی و اجتماعی و بعضی از مؤسسات و سازمان‌های وابسته به سازمان ملل متحد.

تصمیمات مجمع عمومی بیشتر جنبه توصیه دارند و تا حدودی برای کشورهای عضو به طور ضمنی لازم الأجرا است.

سازمان‌های وابسته به مجمع عمومی

مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف)، کارگزاری، همیاری و کار ملل متحد برای پناهندگان فلسطین در خاور نزدیک، کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهدگان، مؤسسه کارآموزی و تحقیقاتی ملل متحد.هر کدام از این سازمانها دارای وظائف خاصی هستند که زیر نظر مجمع عمومی سازمان ملل فعالیت می کنند.