دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

گفتگوی تمدن ها Dialogue Amony Civilizations

No image
گفتگوی تمدن ها Dialogue Amony Civilizations

تمدن، گفتگو،گفتگوي تمدنها، برخورد تمدنها، سيد محمد خاتمي، هانتينگتون، گفتگوي فرهنگ ها، سال گفتگوي تمدنها

نویسنده : یونس خداپرست

گفتگوی تمدن‌ها

از بعد جامعه شناختی، به مقوله گفتگوی فرهنگ‌ها، نخستین بار در ایران در سال 1356 و در نخستین مجمع جهانی گفتگوی فرهنگ‌ها به این مسئله پراهمیت پرداخته شد؛[1] اما از بعد [روابط بین المللی] برخی تحلیل‌گران پایان جنک سرد را ختم مناقشات ایدئولوژیک دانستند؛ ولی «ساموئل هانتینگتون» آن را سرآغاز دوران جدید برخورد تمدن‌ها مطرح کرد.[2] لذا این دیدگاه تمدنی‌ هانتینگتون به نظام بین الملل، دیدگاههای دو جهانی، تک قطبی، و واقع گرایی دولت-محور را به چالش کشید. سرانجام با پیشنهاد سید محمّد خاتمی رئیس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران به سازمان ملل متحد و طرح نظریه گفتگوی تمدنها – که منبعث از دستورات دین مبین اسلام بود - نظریه برخورد تمدن‌ها رو به افول گذاشت.

فرایند شکل گیری گفتگوی تمدنها

تمدن بالاترین سطح هویتی است که افراد با آن خودشان را تعریف میکنند. کشورها هر کدام معیاری برای تبیین تمدن (تمامیت فرهنگی) اظهار می‌دارند که مهمترین معیارهای آن معمولا میان کشور ها و فرهنگ های مختلف مشترک است.

تمدن اروپا محور، توسط گفتمان دفاعی و پایان تاریخ «فوکویاما» مطرح شد و با بیان پارادایم «ستیز تمدنها (برخورد تمدنها)» توسط هانتینگتون تکمیل شد؛[3] وی ساختار جهانی برخورد تمدنها را به این صورت کالبدشکافی می‌کند که هشت تمدن در جهان در حال برخورد با همدیگر هستند. این تمدنها عبارتند از: تمدن غرب، تمدن اسلامی، تمدن کنفسیوس، تمدن ژاپنی‌، تمدن هندو، تمدن ارتدوکس، تمدن آمریکای لاتین و آفریقا. هانتینگتون برای تحکیم نظریه دشمن فرضی، غرب را از نزدیک شدن تمدن اسلامی به تمدن کنفسیوس و اتحاد احتمالی این دو تمدن می‌ترساند.[4] البته پیش‌بینی وی بر این است که در نهایت تمدن غربی در برابر تمدن اسلامی پیروز می‌شود.

هانتینگتون اجزای تمدن‌ها برای رؤیارویی با همدیگر را اینگونه مطرح می‌کند:

کشورهای عضو، کشورهای مرکز، کشورهای منزوی، کشورهای از هم گسیخته، کشورهای سرگردان.

سید محمد خاتمی در سال 1376ش. (1997 م.) سیاست برخورد تمدنها را به چالش کشید و سازمان ملل متحد در پاسخ به پیشنهاد خاتمی، سال 2001 را «سال گفتگوی تمدنها» نامید.

نظریه گفتگوی تمدنها، بر خلاف نظریه هانتینگتون، که گفتار آن بر اصل زور و برخورد نظامی است، تلاشی فکری است نه عملی، که قصد دارد با هدف تنش زدایی و رفع اختلافات و توجه به اهداف مشترک،[5] دیسکورس (گفتار) یا زبان برخورد را به گفتار یا زبان گفتگو بدل سازد.

آقای خاتمی در دیداری با پرفسور یونمن هیپلر (8 / 3 / 1387) بیان داشت: منظور از گفتگو، بحث و مذاکره نیست؛ چرا که بیان این دو متفاوت است. مذاکره همواره بر سر کسب منافعی است که گاهی یکسویه است، در حالی که گفتگو برای رسیدن به حقیقت و شناخت و درک همدیگر انجام می‌شود. وی در ادامه اظهار می‌دارد که برای پیشبرد بهتر گفتگو باید از اشتراکات و اهداف مشترک شروع کنیم.[6]

پس از جنگ سرد، واکنش جهانی برای قبول این طرح خاتمی، از یک طرف برای دگرسازی نظم نوین جهانی منصفانه بود، و از طرف دیگر برخی خواهان ارتقای این طرح شدند و برخی آن را جهت ارتقای آگاهی نسبت به درک اهداف مشترک لازم دانستند و واکنش‌هایی از این جمله درباره این طرح شکل گرفت؛ اما از مهم‌ترین موانع اصلی طرح گفت‌و گوی تمندن‌‌ها می‌توان به تروریسم بین‌الملل و توسعه تک خطی یا طرفداران برخورد تمدن‌ها اشاره کرد، که به جای گفتگو از طریق زور و برخورد نظامی در صدد تحمیل اعتقادات تمدنی خود بر دیگران هستند.

به طور کلی هدف اصلی گفتگوی تمدنها نه تنها فراهم کردن شرایط برای ارتقای آگاهی دانشمندان و زمامداران است بلکه برای آگاهی توده‌های مردم از اعماق جوامع خود و درک مشکلات جهانی (مانند سلطه دراز مدت و انحصاری غرب بر جهان) است.

مقاله

نویسنده یونس خداپرست

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
رساله حقوق امام سجاد(ع)

رساله حقوق امام سجاد(ع)

اشاره: برخی محققان میراث علمی امام سجاد(ع) را به سه بخش تقسیم کرده‌اند: روایات، ادعیه (به‌ویژه در صحیفه سجادیه)و رساله حقوق.
Powered by TayaCMS