دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

سایبرنتیک Cybernetics

No image
سایبرنتیک Cybernetics

كلمات كليدي : سيبرنتيك، فضاي مجازي، تعاملات شبكه اي، سيستم، نوربرت وينر

نویسنده : سمانه خالدی

«سایبرنتیک از واژه یونانی کوبرنان (kubfrnan) به‌معنی هدایت، راهبری و اداره کردن آمده است و درباره مکانیسم‌ها (Mechanisms) و دینامیسم‌های(dynamisms) ارتباطات، اطلاعات و کنترل (نظارت) در هستی موجودات بحث می‌کند.»[1] در سایبرنتیک نوعی ارتباط بین انسان، کار و ماشین مطرح است. در گذشته، اصطلاح کوبرنان در مورد علم حکومت، وسایل و فنون آن به کار برده می‌شده است.

نوربرت وینر (-Norbert Wiener:1894-1964)، در سال 1947 کتابی نوشت و آن را "سیبرنتیک یا کنترل ارتباطات در حیوان و ماشین" نام نهاد؛[2] زیرا به زعم وی، سیبرنتیک، علم کنترل و ارتباط اطلاعات در مکانیسم‌ها، ارگانیسم‌ها و جامعه‌ها است. سیبرنتیک دانشی عام، برای همه علوم و معارف عرضه‌شده، است و محدوده خاصی ندارد؛ از جمله الکترونیک، فیزیک، شیمی، اقتصاد، جامعه‌شناسی و ...، برای همه آن‌ها دستورالعمل و روش کلی و قابل کنترل ارائه می‌دهد.

تعریف جامع و مانع سایبرنتیک

در سیبرنتیک برخلاف پاره‌ای علوم، که جهان را متشکل از ماده و انرژی صرف تلقی می‌کنند، به اصل بسیار مهم و عدول‌ناپذیر دیگر تأکید می‌گردد و آن ارتباطات و تبادل اطلاعات است. در سیبرنتیک، همچنین توجه می‌شود که "ماده و انرژی" بر اثر انتقال اطلاعات و جریان ارتباطات، دارای معنا، جهت و حرکت هستند وگرنه پدیده‌های انتزاعی و غیرقابل ‌شناخت خواهند بود.

رفته‌رفته در علوم ارتباطات و جامعه‌شناسی، سیبرنتیک بسط و گسترش بیشتری پیدا کرد و به‌عنوان محیطی برساخته از اطلاعات نامرئی که از طریق اینترنت یا همان شبکه جهانی کامپیوتر ساخته می‌شود، معنا شد؛ زیرا اساس سیبرنتیک را نظریه علایم پیام‌ها و اطلاعات تشکیل می‌دهد. فضای سایبرنتیک، مفهومی گسترده‌تر از این را دربر می‌گیرد و علاوه بر دامنه‌های متداخل و در عین حال منفک ارتباطات دیجیتال و تکنولوژی‌های اطلاعات و اینترنت، پست الکترونیک به اضافه تمام مجموعه‌های آن‌ها، سرویس اعلانات، اتاق‌های گپ‌زنی، سیستم‌های تصویرسازی دیجیتال، هوش مصنوعی و سیستم‌های محیط دیجیتالی تعاملی را نیز شامل می‌شود.

برخی فضای سایبرنتیک را با حالت ذهنی و تصورات بصری واقعیت مجازی حفظ می‌کنند؛ اما واقعیت آن است که فضای سایبرنتیک از واقعیت مجازی فراتر می‌رود و دامنه بسیار وسیعی از ارتباطات و تعاملات انسان را دربر می‌گیرد. بنابراین با همه مقدماتی که گفته شد می‌توان تعریف نسبتاً جامع و مانع فضای سایبرنتیک را با این مشخصات ذکر نمود:

  1. فضای روانی– خیالی؛ که در آن، افکار، مجذوب توهمی رؤیاگونه می‌شود.
  2. دنیای مفهومی تعاملات شبکه‌ای‌شده بین افراد و آفریده‌های معنوی‌شان و هر چیز همراه، با چنین شبکه‌ها و تعاملاتی.
  3. حالتی از اندیشه؛ که توسط افراد در ارتباط و به‌وسیله بازنمایی‌های دیجیتال زبان و تجربه حسی، به اشتراک گذاشته می‌شود. افرادی که به‌وسیله زمان و مکان از یکدیگر جدا می‌شوند؛ ولی به‌وسیله شبکه‌هایی از ابزار فیزیکی دسترسی به یکدیگر، متصلند. به‌هرحال، منظور از فضای سایبرنتیک، مجموعه سخت‌افزارهای تسهیل‌کننده ارتباطات میان انسان‌ها، صرف‌نظر از فواصل زمانی و مکانی آن‌ها و میان انسان و ماشین نیست؛ بلکه خود آن ارتباطات است. [3]

در واقع به واسطه پیوند مضاعف فضا و معنا در فضای سایبرنتیک، می‌توان آن را یک رسانه ارتباطی و در عین حال جایی برای گردآمدن مردم دانست؛ بدین ترتیب آشکارا دریافت که چگونه فضای سایبرنتیک در تعمیم و تقویت برخی از امور پدیده‌ها، سازمان‌ها و گروه‌های اجتماعی، دلایل ساخت‌ناپذیری پاره‌ای از پدیده‌ها و آنتروپی بازدارنده در بعضی تشکیلات اجتماعی و ...، کمک مؤثری در دریافت‌های جامعه‌شناسان دارد. سیبرنتیک از نظام‌ها و خرده‌نظام‌ها به عنوان مجموعه‌های در واکنش متقابل و مستمرّ، مفاهیم و معناهای نوی ارائه می‌دهد و از جدایی و بیگانگی علوم تخصصی، به تدریج می‌کاهد.

سایبرنتیک و نظم اجتماعی

سیبرنتیک، زیرکانه چند و چون فعل و انفعالات و تأثیر فنون و تکنولوژی پیشرفته از یک‌سو و ارتباط آن با انسان اجتماعی از سوی دیگر را تصویر می‌نماید و محقق را به سمت قوانین، هدایت می‌کند. سیبرنتیک در مورد جامعه و امور اجتماعی می‌گوید: انرژی و نظم و نظام از هیچ، به‌وجود نمی‌آید، بلکه منابع اساسی لایتناهی، این‌ها را در اختیار می‌گذارد؛ تا سیستم‌ها، از طریق نظارت درونی خود، از منابع بیرونی برخوردار گردند. اگر این منابع اساسی، فقط به درون سیستم اکتفا کند، سیستم بسته خواهد شد؛ زیرا از سازمان‌دهی بهره‌مند نیست و آنتروپی تغییر نکرده و در نتیجه دریافت انرژی و نظم، مختل خواهد شد.[4]

 

مقاله

نویسنده سمانه خالدی

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

پیمان صلح پاریس

پیمان صلح پاریس

یکی دیگر از پیمان‌های ننگینی که در زمان سلطنت ناصرالدین شاه بین ایران و انگلیس بسته شد، پیمان صلح پاریس بود که انگلیس به دلیل تصرف هرات، توسط ایران، چندین شهر جنوب ایران را تصرف کرد، که منجر به بستن پیمان بین دو کشور گردید.
پیمان سعدآباد

پیمان سعدآباد

سیاست خارجی ایران قبل از جنگ جهانی دوم و در زمان رضاخان، بر مبنای استوار ساختن موقعیت خود در برابر دو قدرت شوروی و انگلیس بود.
No image

جان میلتون John Milton

پر بازدیدترین ها

No image

مهاجرت کبری

No image

دیکتاتور مصلح

No image

مهاجرت صغری

No image

جیمز دیویس

Powered by TayaCMS