نویسنده: علی شیر رضایی میرقاید
بررسی تکوین مناسبات عینی ارتقاء سطح کمی و کیفی جوامع مختلف، در طول زمان، گویای این واقعیت ملموس و آشکار میباشد که روند بهبود کلی این جوامع، به صورتی ویژه متاثر از فرآیند تحقق عملکردها و اهدافی است که در بدو امر ریشه در اعمال فطرتی و ذاتی و سرشتی انسانها بوده، سپس این اقدامات و افعال، به طور مستمر و متوالی، به موازات پیشرفت‌های همه جانبه، ادامه داشته تا اینکه سرانجام در یک برآیند همه جانبه به سعادت بشر در هر دو جهان منتهی خواهد گردید. و نماز و عبادات مرتبط با آن، در بطن و عمق این اقدامات همچون نگینی منور انوار سهیلی خود را بیش از پیش در این کهکشان سراسر از درخشندگی معرفت و علم و ادب و اخلاق، تابیدن آغاز نموده و جهان را نورانی خواهد ساخت.
در حقیقت بهترین راه و روشی که (معنویت واقعی) را در کرانه‌های وسیع جهان توسعه داده و زندگی و زیستن را به صراحت و صداقت تفسیر می‌نماید و همچون یک منشور خدایی، تا ابد الدهر چراغی فرا راه رهجویان نور و اندیشه خواهد بود (نماز) و (نیایش) و معیارهای عقیدتی متصل به تلالو درخشان آزموده‌های سلسله مرتبط با عصمت و طهارت و نبوت و ولایت میباشد. در این میان امام خمینی(ره) به عنوان پرچمدار بزرگ انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، به نوعی ویژه تمام عمر پربرکت خویش را یکسره در راه حق و حقیقت و طهارت و نماز و عبادت در طبق اخلاص قرار داده به طوری که اعمال و رفتار و سلوک وی، سرمشق تمامی افرادی خواهد بود که یگانگی پروردگار را (عملا) و (اثباتا) با اطاعت از فرامین آن دادار بی همتا، از دل و جان همواره پذیرفته و اعمال نموده‌اند.
نماز و عبادات و پرستش ذات باریتعالی از دیدگاه امام خمینی(ره)، دقیقا در راستای تحقق آرمان‌های بزرگ و تاریخی انسان‌های شیفته عدل و عدالت، جلوه می‌نماید.
1- اهمیت نماز و نیایش از دیدگاه امام خمینی(ره)
حضرت امام خمینی(ره) در ارتباط با اهمیت فریضه نماز و لزوم اقامه آن در تمامی مراحل و ایام و همچنین برپایی نماز جماعت، بارها و بارها، این مهم را مطرح نموده و با تشریح جزئیات امر و تفسیر مفاهیم فقهی و علمی و عملی آن، امت اسلام را درخصوص اهمیت اساسی آن، بیش از پیش ارشاد می‌فرموده‌اند.
پرواضح است که فریضه نماز نه تنها بر تمامی اهل ایمان واجب است بلکه لزوم دقت نظر به جزئیات آن، افراد را در یک حیطه مقدسی از احکام تبیین شده و (مقرر گردیده) قرار می‌دهد که بالطبع آنان را به صورتی ویژه و بنیادین از خطا و گناه (در مقیاس‌های مختلف) باز می‌دارد.
امام راحل(ره) در همین ارتباط فرموده اند که: در اسلام از نماز هیچ فریضه ای بالاتر نیست. چطور نماز را این قدر سستی می‌کنید در آن؟ از نماز همه این مسائل پیدا می‌شود. شما پرونده‌هایی که در دادگستری‌ها در جاهای دیگر، دادگاه‌ها هست بروید ببینید. از نمازخوان‌ها ببینید پرونده هست آنجا از بی نمازها پرونده هست، نماز پشتوانه ملت است. سیدالشهداء در همان ظهر عاشورا که جنگ بود و آن جنگ بزرگ بود و همه در معرض خطر بودند وقتی که یکی از اصحاب گفت که ظهر شده است، فرمود که «یاد من آوردید نماز را و خدا تو را از نمازگزاران حساب کند» و ایستاد در همان جانماز خواند... نماز یک کارخانه انسان سازی است. ما با ذکر خدا، با اسم خدا پیش برویم و نماز بالاترین ذکر خداست1.
به عبارت واضح تر حضرت امام(ره) که خود یک رهبر جامع الشمول و آگاه بر تمامی مقدورات و دانسته‌ها و علوم و فنون بوده و از تمامی مسائل و مشکلات جهانی شناخت کامل داشته، در قبل از انقلاب زمانی که عده‌ای از افراد صحبت از سازش می‌کردند، ایشان ضمن اثبات توانمندی‌های آشکار و پنهان جامعه اسلامی، همواره بر اقامه نماز به عنوان یک امر مقدس و تعیین کننده و پراثر تاکید ورزیده و آن را نجات دهنده جامعه از چنگال شیاطین و اهریمنان و بدخواهان انقلاب اسلامی و امت واحده دانستند. درحقیقت یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) توسعه و تقویت فرهنگ نماز و نمازخوانی و نیز برگزاری هر چه باشکوه تر نمازهای جماعت میباشد.
وضعیت به گونه‌ای بود که قبل از انقلاب به فرهنگ و فریضه نماز اهمیت داده نمی شد و حتی فریب خوردگان و مسئولین آن رژیم، با ایجاد جو و فضای ضداسلامی، سعی در مخدوش نمودن این برکات وجودی و الهی می‌نمودند، و با تمهیدات و خط مشی‌های منفی و اغواکننده، سعی وافر داشتند تا جوانان از نماز دوری گزیده و به عملکردهای خلاف اخلاق و فرهنگ و انضباط اجتماعی سوق داده شوند. حتی بعضی افراد به واسطه ایجاد جو مسموم در آن زمان خجالت می‌کشیدند که در مهمانی‌ها و مراسم و کنفرانس‌ها و گردهمایی‌ها در مقابل سایرین نماز بخوانند و بعضا با تاخیر در نماز و یا با مخفیانه خواندن، این فریضه را اجرا می‌نمودند!
ایشان با ذکر این مساله که شیاطین و منحرفان و سوءاستفاده کنندگان از موقعیت ها، همواره بر علیه اسلام و بالاخص نماز و مسجد، اقدامات تلاش‌های بی نتیجه ای انجام می‌داده‌اند فرموده‌اند: شیطان‌ها از نماز می‌ترسند، از مسجد می‌ترسند.
2- افزایش خودباوری فکری و فرهنگی و روحی در جامعه بواسطه گسترش فرهنگ نماز کاملاً واضح است که خودباوری فکری و فرهنگی نقش بی بدیل در راستای حذف و کاهش و از بین بردن وابستگی فکری و فرهنگی ایفا نموده و باعث استقلال فکری و فرهنگی در اجتماع میباشد. در حقیقت خودباوری روحی و فرهنگی و فکری، اخلاق اجتماعی و باورهای دینی را در راستای صراط المستقیم قرارداده و موجب عدم احساس حقارت در مقابل بیگانگان و تقویت مبانی عقیدتی مسلمین محوشدن خود کم بینی در برابر غرب شده، لذا به عدم وابستگی و سرسپردگی به اجانب و استکبار منجر خواهد شد.
در عین حال، تحولات و اصطلاحات فکری و فرهنگی که به صورتی کاملاً مشخص در انقلاب اسلامی ایران تعریف و تبیین گردیده، چنین می‌طلبد که می‌باید ساختار و تفکرات و انگیزه‌ها و اعتقادات انسانها بعنوان اشرف مخلوقات در راستای دستیابی به اهداف عالیه که همانا خوشبختی و خوشوقتی در هردو جهان است استوار گردد تا به این وسیله بتوان یک جامعه آرمانی و متناسب با معیارهای اسلامی را پی ریزی نمود و بالطبع در این میان، نماز از ارکان اصلی این ساختار بهینه، خواهد بود.
به طور کلی، آنچه که در این میان بیش از هر دو چیز قابل اذعان میباشد این است که استعمار و استشمار برای اجرا و پیاده نمودن اهداف خویش، چنین استنباط نموده که می‌یابد اساس خودباوری فکری را در مسلمین مورد هجمه قرارداد و با طرح دسایس و برنامه‌های از قبل تعیین شده، و اختصاص مبالغ هنگفتی بودجه به این امر، موجبات حذف تدریجی بنیانهای فکری و فرهنگی مردم را مهیا نمود. حضرت امام (ره) در وصیت نامه سیاسی - عبادی و الهی خویش، از این مقوله، به این صورت یاد می‌نمایند: « از جمله نقشه‌ها که مع الاسف تاثیر بزرگی در کشورها و کشور عزیز ما گذاشت و آثار آن باز تا حد زیادی به جا مانده، بیگانه نمودن کشورهای استعمارزاده از خویش و غرب زده و شرق نمودن آنان است. به طوری که خود را و فرهنگ و قدرت خود را به هیچ گرفتند و غرب و شرق، دو قطب قدرتمند را از نژاد برتر، و فرهنگ آنان را والاتر و آن دو قدرت را قبله گاه عالم دانستند و وابستگی به یکی از دو قطب را از فرایض غیرقابل اجتناب معرفی نمودند و قصه این امر غم انگیز و طولانی، و ضربه هایی که از آنان خورده و اکنون نیز می‌خوریم، کشنده و کوبنده است.»
3- نماز عنصر بیدارسازی و آگاهی بخشی در تمامی ادوار
حضرت امام (ره) که ریشه عقب ماندگی ملت‌ها و مسلمانان را در توطئه بیگانگان در خصوص گسترش بی تفاوتی و از خودبیگانگی آنان از یک سو و نقش عوامل فریب خورده غرب از سوی دیگر می‌دانستند تمام هم خود را مصروف آگاهی بخشی و حرکت ملت‌ها در مسیر حق تعالی و فرامین الهی مبذول داشته و به طوری که فرمودند: «مسلمانان باید خودشان را پیدا کنند، یعنی بفهمند که خودشان یک فرهنگی دارند، خودشان یک کشوری دارند، خودشان یک شخصیتی دارند، آنها (سلطه گران و استکبار جهانی) یک همچون فرهنگی را برای ما درست کردند که از خودمان بی خود شویم و آنها تمام چیزهایی که ما داریم و حیثیتی که ما داریم را ببرند.»
البته نماز و عبادت پروردگار، در تمامی ادوار زندگی انسانها به عنوان یک وظیفه اصلی، از تاکیدات بزرگ و اساسی پیامبران(ص) و ائمه معصومین(ع) و بزرگواران علم و ادب و دین فرهنگ بوده، اما آنچه که بیش از هر چیز به موجودیت و اعتبار الهی این امر مقدس پرداخته و آن را کاملاً و با شیواترین و فصیح‌ترین شیوه و روش تفسیر نموده، همانا دین مبین اسلام است که نماز را برای مردم جهان و برای همه دورانها امری الزامی و واجب و قطعی اعلام فرموده است.
4- نماز و تزریق روح بندگی پروردگار
اصولاً نماز بالاترین وقت ملاقات و حضور در محضر پاک خداست. به عبارتی نماز همان عروج مومن به بارگاه ذات احدیت و کسب فیض و احساس لذت بی پایان از این توکل بی بدیل است که خداوند برای بنده اش ارزانی فرموده است. تزریق روح بندگی که در جزیی‌ترین مراتب نماز هم قابل احساس و درک و فهم میباشد، به قدری (انسان واقعی) را شیفته خود می‌نماید که سر از پا نشناخته، تمامی وجود و حس و حواس خود را در طبق اخلاص قرارداده تا بدین وسیله ذره‌ای از این ژرفای مقدس و مطهر قطرات اقیانوس بیکران لحظات الهی را کسب نماید. به عبارتی احکام نماز در صورت اجرای آن، برای بنده خدا، بسیار مقبول و مطبوع خواهد بود. آنچه که اسلام همواره بر آن تاکید داشته، دوری از فریب و ریا و ظاهرسازی و نیرنگ و افترا در اجرای این فریضه مقدس میباشد که متاسفانه روح بندگی پروردگار را در نهاد آدمی تضعیف نموده و موجبات رخنه نفوس شیاطین را در آنان مهیا می‌سازد.
به عبارتی آنچه که باعث گردیده جوامع اسلامی در مقابل متجاوزان و استکبار جهانی ایستادگی نموده و آنان را از تهاجم و چیرگی بر ملل اسلامی باز دارند، تقویت و تزریق روح بندگی پروردگار بواسطه اعتقاد راسخ مومنین به امر نماز بوده است. رهبر معظم انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «من هیچ وقت بنا ندارم در وقت نماز و وقت اذان اگر جلسه‌ای داشته باشم چه کوچک و چه بزرگ آن جلسه را ادامه دهم، یعنی معتقدم وقتی که اذان گفته شد و وقت نماز رسید اولین کار و لازم ترین کار نماز است...»
روح بزرگ بندگی به خدا، در سرتاسر عمر پربرکت امام(ره) موج می‌زد، بطوری که حالات روحانی ایشان در هنگام نماز و در سایر ایام، مورد توجه و عبرت و تحسین سایرین قرار می‌گرفت. محمدعلی انصاری از مسئولین دفتر امام راحل(ره) در ارتباط با فریضه نماز آن رهبر کبیر و اینکه تا چه میزان ملزم به رعایت این وظیفه الهی بوده‌اند اظهار داشتند که: «مدت پنجاه سال است که به هیچ وجه نماز شب حضرت امام ترک نشده است. حضرت امام در بیماری، در صحت، در زندان، در خلاصی، در تبعید و حتی در تخت بیمارستان قلب هم نماز شب می‌خواندند. یک روز در قم حضرت امام بیمار شدند. به دستور اطباء می‌بایست به تهران منتقل شوند. هوا بسیار سرد بود و برف می‌بارید. یخبندان عجیبی در جاده‌ها وجود داشت. حضرت امام با این که چندین ساعت در آمبولانس بودند، اما به مجرد اینکه به بیمارستان قلب منتقل شدند باز هم نماز شب خواندند.»5
مطالب بالا، کاملاً نشان دهنده اوج رعایت اصول اخلاقی و علمی و عملی فریضه نماز در نزد بنده مخلص خدا (رهبر کبیرانقلاب اسلامی) میباشد. بنابراین گسترش فرهنگ نماز، ضمن دارا بودن بیشترین مزایای فردی و اجتماعی، روح تسلیم به ذات مقدس پروردگار را که به سعادت جاوید انسان منتهی می‌شود، در انسان همواره زنده و پویا نگه خواهد داشت.
5- نماز مرز میان اسلام و کیفر
اهمیت نماز، بواسطه تقابل بین حق و حقیقت و ظلم و ستم، و هنجارهای اخلاقی با مفاسد کلی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حضرت عیسی(ع) در گهواره هم با رساترین عنوان فرموده‌اند: و اوصانی بالصلوه و الزکوه ما دمت حیا خداوند مرا تا زنده هستم به نماز و زکات سفارش نموده است
حضرت امیر(ع) هم که نمونه ای از توانمندی‌های لایزال معصومین(ع) در خصوص اطاعت از حق تعالی است نماز را بخاطر شایستگی‌های خدا برای عبادت، انجام می‌داده است که این خود قطعاً می‌باید مورد تقلید تمامی مردم- بالاخص جوانان- واقع شود. چرا که نماز کوبنده شیطان بوده (مدحره للشیطان) لذا کام مومنین و اطاعت کنندگان ایزدمنان را شیرین و گوارا می‌سازد.
در عین حال شخصیت مذهبی و سیاسی و عبادی امام خمینی(ره) نیز چنین می‌نمایاند چرا که وی در حقیقت تبلوری عینی از بنده خاص خداست که با رعایت کلیه مفاهیم و معیارها و احکام الهی، رهنمودهای بزرگی به مردم ایران و جهان توصیه نموده که هر کدام از آنها نشان دهنده مسیری مستقیم جهت اتصال به زنجیره عدل الهی است. ایشان تعیین و مشخص نمودن مرز بین حق و باطل، و ایمان و کفر، و درستی و نادرستی و ضعف ساختاری و قدرت نهادینه، و مهم تر و کامل تر از همه، معیار تشخیص فرد مومن و غیرمومن، را در رعایت اصول کل دین مبین می‌داند که این موارد دقیقاً در اقامه نماز متجلی گردیده است. نماز و نیایش، به خودی خود این تفاوت و مرزبندی را که مورد وثوق تمامی بزرگواران دین (از جمله حضرت امام خمینی(ره)) بوده مشخص نموده تا بدینوسیله مردم را در این مقطع نیز، راهنما و راهگشا باشد.
6- توجه دقیق به نماز، عامل عمده گسترش و فرهنگ نماز و نیایش
گسترش فرهنگ نماز بدون التزام علمی و قطعی و مستمر به آن توسط افراد و بالاخص مبلغین این فریضه الهی، به کندی و دشواری و سختی تحقق خواهد یافت چراکه در جزءجزء این اصل بزرگ دین اسلام، فرامین و برکات و امتیازاتی بصورت آشکار و نهان وجود داشته که با رعایت همه جانبه ارکان نماز، این مزایای جاودانی، به سهولت در سطح جامعه (فرد و جامعه) عیان خواهند شد. با این حال، رعایت (زمان) و (موقع) و (وقت) نماز هم بسیار حیاتی و مهم و تعیین کننده تلقی می‌گردد چرا که انسان می‌باید در همه حال، به یاد خدا باشد، و نماز از جمله مواردی است که یاد پروردگار را در تمامی لحظات همواره زنده نگه می‌دارد.
وقت شناسی کم نظیر امام خمینی(ره) برای اقامه نماز نشان دهنده اهمیت این موضوع بزرگ و مهم است، بطوریکه می‌توان چنین اذعان نمود، گسترش فرهنگ نماز به موقعیت‌ها و وضعیت‌های خاصی مانند دقت کامل به نماز اول وقت و توجه به زمان آن در همه حالات روحی و روانی بستگی داشته که این خود در امر تحقق یک جامعه سرشار از (الهیات) و (الهی بودن)، بسیار موثر خواهد بود. مرحوم سیداحمد خمینی در این خصوص نقل کرده‌اند که: «روزی که شاه فرار کرد، ما پاریس در نوفل لوشاتو بودیم، پلیس فرانسه خیابان اصلی نوفل لوشاتو را بست، تمام خبرنگاران کشورهای مختلف آنجا بودند، خبرنگاران خارجی از آفریقا، آسیا، آمریکا و شاید 150 دوربین فقط صحبت امام را مستقیماً پخش می‌کردند. باور کنید به تعداد این جمع، خبرنگار در آنجا بود، برای اینکه خبر بزرگ ترین حادثه سال را مخابره می‌کنند. شاه رفته بود و می‌خواستند ببینند که امام چه تصمیمی دارند. امام بر روی صندلی نشسته بود، در کنار خیابان، تمام دوربینها بر روی امام زوم (متمرکز) شده بود. امام چند دقیقه صحبت کردند و مسایل خودشان را گفتند. من در کنار امام ایستاده بودم. یک مرتبه برگشتند و گفتند: (احمد ظهر شده؟) گفتم بله الان ظهر است. بی درنگ امام گفتند (والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته). شما ببینید در چه لحظه ای امام صحبت هایشان را رها کردند. برای اینکه نمازشان را اول وقت بخوانند. یعنی در جائی که تلویزیونهای سراسری که هر کدام میلیونها آدم بیننده دارد، تمام تلویزیونها چه در آمریکا و چه در اروپا بودند، خبرگزاریها همه بودند، در چنین موقعیت حساسی امام حرفشان را قطع کردند و رفتند سراغ نماز.»
در حقیقت همین عمل وقت شناسی است که روح و روان انسان را برای تحول و انگیزش هر چه بیشتر در امر اصلاح و بهبود جامعه آماده ساخته و وی را در تمامی سطوح، مهیا و پرتحرک می‌نماید. علاوه بر موارد بالا، هرگونه تعلل به عمد و سهل انگاری در خصوص توجه به نماز، نه تنها نکوهش گردیده بلکه افراد مربوط نیز به صورتی دردناک و ویژه مورد عتاب قرارداده شده‌اند:
من ترک الصلاه متعمدا فقد کفر.
هر که از روی عمد و با توجه نماز را رها کند، از اسلام خارج شده و کافر است.
به همین خاطر است که تمامی بزرگواران دین و علم و ادب و فرهنگ از صدر اسلام تاکنون به وقت شناسی در اقامه نماز و سفارش در این امر خطیر تاکید فراوان داشته و آن را یکی از راههای دوری از گناه و نزدیکی به بارگاه احدیت شمرده اند. حضرت امام خمینی(ره) نیز که نماز و نیایش را در راستای گسترش فرهنگ نماز همواره توصیه فرموده اند، ضمن تفسیر و تشریح دلایل وقت شناسی در نماز، از آن به عنوان منبع بزرگ فضیلت و تقوا و تعهد به اخلاق و عمل یاد نموده‌اند: در اخبار اهل بیت عصمت، علیه السلام، سفارش درباره حفظ اوقات صلوات و اتیان آنها در اوقات فضیلت بسیار وارد است، بلکه گاهی می‌شود که تاخیر آنها از اوقات فضیلت بدون عذر موجب تضییع و باعث تهاون می‌شود خصوصا اگر مداومت بر آن انسان بکند.
البته کاملا واضع است که نماز اول وقت، به واسطه التزام عملی به آن توسط نمازگزاران، در فرایند تحقق جامعه سرشار از معنویت و تقوا، بسیار موثر میباشد چرا که تجمعی از افراد نمازخوان (آن هم در یک زمان معین) باعث تقویت روحیه آنان شده، و ضمن احساس قدرت هر چه بیشتر، با بیان موارد و وقایع و اطلاع از احوال همدیگر، یک نوع همدلی و اتفاق نظر کلی بین آنان حاکم گردیده که در حل مسایل اجتماعی مسلمین بسیار موثر میباشد. در حقیقت نماز و نیایش در گسترش مناسبات بهینه در جامعه، و اعتمادسازی و حس همدردی و همکاریهای دوجانبه (در راستای توسعه روابط انسانی) تاثیر فراوان بر جای خواهد گذارد.
7- افزایش اعتماد به نفس در ملت‌ها بواسطه گسترش فرهنگ نماز
همان طور که قبلاً نیز اشاره شد در طی سنوات قبل، بواسطه برنامه ریزی‌های استکبار و استبداد داخلی (با بهره گیری از شیوه‌های نفوذ فرهنگی و نیز با توسل به سرکوب وحشیانه مردم در طول تاریخ) روح اعتماد به نفس و خودباوری عمومی که از اساسی ترین و مهمترین ابزار و عناصر هویت ساز فرهنگی جوامع اسلامی است در بین ملل مسلمان و آزاده جهان تضعیف گردید بطوریکه عملاخود را در مقابل این تهاجم استعمارگران، از قبل شکست خورده دانسته و انگیزه هرگونه دفاع مشخص و تاثیرگذاری از آنان سلب شده بود.
حضرت امام(ره) با شناخت عمیق از روند و شیوه‌ها و ترفندهای مزدوران داخلی و خارجی از یک سو و آشنایی وسیع و پیامبر گونه از آموزه‌های دینی و علمی، عنصر هویت و اعتماد بنفس را در ملت ایران و ملت‌های آزاده و مسلمان جهان زنده نموده و با طرح مجدد و همواره نماز به عنوان (بالاترین ذکر خدا) آنان را از ابعاد کلی جهت کسب استقلال واقعی، مسلح نمودند و اذعان داشتند که:
اساس همه شکست‌ها و پیروزی‌ها از خود آدم شروع می‌شود. انسان اساس پیروزی‌ها و اساس شکست است. باور انسان، اساس تمام امور است. 01
ایشان با رعایت عملی و دقیق و همه جانبه احکام نماز، نشان دادند که اجرای فرامین دین خدا، نه تنها در پیروزی‌های معنوی و مادی جهان اسلام تاثیر جدی گذارده، بلکه می‌توان به پشتوانه نماز و وحدت و همدلی هرچه بیشتر، بزرگ ترین و قوی ترین دشمنان خوشبختی انسانها را از پای درآورده و جهان سرشار از نیکی و عدالت و حق و حقیقت را پی ریزی نمود.
8- بازداشتن از فساد و فحشا و منکرات
اصولاقرآن ثمره بزرگ نماز را (علاوه بر جنبه‌های فراوان و زایدالوصف امور بهینه) بازداشتن جامعه از فساد و فحشا و منکرات می‌داند و این ویژگی در حقیقت محتوا و بطن مفهوم نماز بوده و نشان دهنده قبولی طاعات و عبادات و اعمال انسانهاست. چرا که کاملا اثبات گردیده، شخص نمازخوان درهمه حال به یاد خدا بوده و بالطبع همین عامل، یکی از مزایای تقرب هرچه بیشتر به بارگاه احدیت خواهد بود.
ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر
همانا نماز است که اهل نماز را از هرکار زشت و منکر باز می‌دارد حضرت امام خمینی(ره) با توجه به واقعیت‌های تحقق احکام اسلامی درکل جهان، بارها و بارها انسان را به امر نماز متوجه ساخته و آنان را در تمامی مراحل زندگی به انجام این فریضه توحیدی رهنمون فرموده است. این شخصیت بزرگ تاریخ اسلام و جهان درخصوص اثربخشی نماز در جامعه و حذف و رفع فساد و فحشا و منکرات فرموده‌اند: فحشا و منکر را نماز، نماز خوب فحشا و منکر را از یک امتی بیرون می‌کند. اینهایی که در این مراکز فساد می‌گفتند کشانده شده‌اند، اینها این بی نمازها هستند. نمازخوان‌ها در مساجد هستند و مهیا هستند برای خدمت، مسجدها را خالی نکنید. تکلیف است امروز. امروز یک روزی است استثنایی، ما در یک مقطعی از عصر واقع شده ایم که استثنایی است...
9- گسترش فرهنگ نماز و نیایش و عبادت، تضمین کننده تحقق اهداف متعالی انسانها بطور کلی از دیدگاه و اندیشه‌های امام خمینی(ره) به روشنی هرچه تمامتر این واقعیت مشخص می‌شوند که ایشان نماز و عبادت و نیایش را که بطور همیشگی و مستمر و متوالی و طبق احکام تعیین شده ادا می‌شود تضمین کننده خوشبختی انسان در دو جهان دانسته و آن را امری مهم و حیاتی و اساسی تلقی می‌نمایند. از نظر اسلام و رهبران و ائمه معصومین(ع)، نیز نماز و عبادت و پرستش خداوند یک وظیفه بدیهی و مشخص و معین میباشد که در عمل به آنها هیچ عذر و بهانه ای قابل توجیه نمی‌باشد. فاعبده واصطبر لعبادته
خدا را بپرست، و در راه عبادت او صبور و شکیبا باش
در مجموع عبادت و توجه به خدا و پرستش او، چون همراه با نادیده گرفتن هوس‌ها و تمایلات و عدم تفاخر به ثروت و لباس و زبان و زمین و شهر است و انس گرفتن با خدا و رسول الله(ص) و ائمه معصومین(ع) و بزرگواران دین میباشد، لذا در سازندگی فرد و جامعه نقش مهمی را به عهده داشته و به معنی کامل تر، حرکت در مسیر مستقیم الهی است. و ان اعبدونی هذا صراط مستقیم
و مرا عبادت کنید که راه راست همین است.
حضرت امام(ره) درخصوص تحقق اهداف متعالی انسان بوسیله گسترش فرهنگ نماز و نیایش و عبادت و اهمیت این موضوع، (از جمله نماز جمعه) چنین می‌فرمایند: در خطبه نماز جمعه مقدرات مملکت باید بیان شود، مسایل سیاسی که در مملکت باید جریان پیدا کند، مسائل اجتماعی که در مملکت باید جریان پیدا کند، گرفتاری‌های مسلمان ها، اختلافات مسلمان‌ها در آن خطبه‌ها باید مطرح بشود و رفع بشود.