آیا قرن «بیوتکنولوژی» بیم و هراس‌هایی را هم به دنبال خود دارد؟

پرسش:

آیا قرن «بیوتکنولوژی» بیم و هراس‌هایی را هم به دنبال خود دارد؟

پاسخ:

تعداد اندکی از زیست‌شناسان مولکولی شجاع و طرفداران حفظ محیط زیست در سال‌های اخیر، بی‌پرده، نگرانی‌های خود را در مورد جنبه‌های منفی ظهور انقلاب بیوتکنوژی ابراز داشته‌اند. مهندسی ژنتیک بیانگر واهی‌ترین امیدها و آرزوهای ما و همچنین نمایانگر پنهانی‌ترین نگرانی‌ها و تردیدهای ما می‌باشد. این فن‌آوری بر شالوده تعریف ما از خویشتن تأثیر گذاشته است. فن‌آوری بیوتکنولوژی ابزاری رویایی‌اند که برای ما قدرت خلق تصویری جدید از خودمان، بازماندگانمان و جهان ذی‌حیاتمان و نیز قدرتی برای تأثیرگذاری بر جهان خاکی فراهم می‌آورد. فن‌آوری دوخت و دوز کامپیوتری ژنها بسیاری از آرزوها و خواسته‌های ما را محقق ساخته است، ولی آیا ما در برنامه‌ریزی رمز‌های ژنتیکی حیات به گسیختگی فاجعه‌آمیز و مصیبت باری در مسیر میلیون‌ها سال رشد رو به تکامل حیات دست نمی‌زنیم؟ آیا این امکان وجود ندارد که خلقت مصنوعی حیات به پایان و فروپاشی جهان طبیعی منتج شود؟ آیا در ادامۀ زندگی‌مان با ساکنان بیگانه که موجوداتی با ژن‌های پیوندی‌اند مواجه نمی‌شویم؟ آیا خلق، تولید انبوه و عرضه وسیع هزاران هزار موجود ذی‌حیات ژنتیکی در محیط زیستمان به خسارات جبران‌ناپذیر نمی‌انجامد؟ آیا آلودگی ژنتیکی نمی‌تواند حتی بسیار تهدید آمیزتر از آلودگی هسته‌ای و پتروشیمیایی باشد؟ به راستی عواقب جامعه و اقتصاد جهانی در قبایل تبدیل خزانه ژنی کرۀ زمین در قالب مالکیت‌های معنوی ثبت شده که صرفاً توسط معدودی از شرکت‌های چند ملیتی، قبضه شده است چه خواهد بود؟ به راستی تأثیر حق انحصاری بر حیات بر اعتقادات عمیقمان دربارۀ طبیعت مقدس چگونه خواهد بود؟ تآثیر احساسی و عقلانی حاصل از زندگی در جهانی که تمام حیات آن به منزله «اختراع» و «مالکیت تجاری» تلقی می‌شود، چه خواهد بود؟ زندگی در جهانی که نوزادان طبق سفارش در رحم مادر طراحی می‌شوند چه معنایی خواهد داشت؟ و... . (تألیف: جرمی ریفکین ترجمه حسین داوری) منبع: 1)قرن بیوتکنولوژی، ص 20-16.