امام جعفر بن محمد الصادق ششمين امام و جانشين رسول گرامی اسلام (صلی الله عليه و آله و سلم) میباشد که خداوند متعال آن حضرت را به جانشينی رسولش برگزيده و رسول خدا طبق دستور الهی دوازده جانشين خود را مشخص کردند که امام صادق(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارشان امام باقر(ع)، عهده‌دار مقام الهی امامت شد.
ولادت آن حضرت در شهر مدينه سال 83ق بود و در شوال 148 در سن 65 سالگی به شهادت رسيده و در قبرستان بقيع به خاک سپرده شد و به مدت 34 سال امامت کرد.[1]
يکی از لقب های مشهور آن حضرت، صادق است که با نگاهی به روايات میتوان گفت که اين لقب را همانند مقام امامت، خداوند متعال به آن حضرت عطا کرده و رسول گرامی اسلام(ص) از طريق وحی اين خبر را داده بود، چنانکه محمد بن مسلم روايت میکند که نزد امام باقر(ع)نشسته بود که حضرت جعفر(ع) وارد شد.... امام باقرآن حضرت را بغل کرد و به سينه چسباند،سپس به من فرمود: ای محمد! اين امام تو بعد از من است، به او اقتدا کن و از او دانش فراگير که به خدا قسم اين همان صادق است که رسول خدا آن را برای ما وصف کردند و آگاه باش که شيعيان او در دنيا و آخرت پيروز و دشمنانش در دنيا و آخرت بر لسان هر پيامبری نفرين شده هستند.[۲]
امّا اينکه چرا در ميان ائمه اطهار(عليهم‌السلام) امام ششم را صادق می‌نامند باز از روايات روشن می شود که رسول خدا راز و رمز اين لقب را که خداوند متعال بر آن امام عطا نموده بيان کرده‌اند که به چند روايت به عنوان تبرک اشاره میشود:
1. صادق نام آسمانی آن حضرت: ابی حمزه ثمالی از امام سجاد(ع) پرسيد: يابن رسول‌الله، مرا از امامانی خبر ده که پس از رسول خدا اطاعتشان بر ما واجب است؟
امام يکايک ائمه اطهار(عليهم السلام) را شمرد و رسيد به نام مبارک امام جعفر(ع) که فرمود: نام او در نزد اهل آسمان صادق است. ابی حمزه ثمالی گويد: پرسيدم: سرورم همه شما صادقيد، پس چرا فقط او صادق است؟ امام فرمود: پدرم از پدرش از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: وقتی فرزندم جعفر بن محمد بن علی بن حسين‌بن علی بن ابيطالب متولد شد به او صادق بگوييد، زيرا پنجمين فرزند او که جعفر نام دارد، ادعای امامت خواهد کرد و بر خدا دروغ خواهد بست و او نزد خدای متعال جعفر کذاب است.[3]
2. صادق دستور رسول خدا: همان گونه که از روايت اول فهميده شد، لقب صادق به دستور خدا است که طبری آورده: رسول خدا(ص) فرمودند: وقتی فرزندم جعفربن محمدبن علی بن حسين متولد شد او را صادق بناميد، زيرا از فرزندان او پسری به دنيا خواهد آمد که به او جعفر کذاب خواهند گفت. وای بر او از جرأتی که بر خدا میکند و ظلمی که به امام زمانش میکند.[4]
شبيه اين روايت از امام زين‌العابدين از رسول خدا نقل شده که در آخر آن آمده، (جعفر کذاب) ادعای امامتی را که حقش نيست خواهد کرد و به کذاب مشهور خواهد شد.[5]
بنابراين لقب مبارک امام ششم شيعيان را خداوند متعال، صادق ناميد تا امتيازی باشد بين آن امام حق و راستين از جعفری که به دروغ ادعای امامت میکند.
پینوشت‌ها:
[1]. ر.ک: شيخ مفيد، محمد، الارشاد، ترجمه هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سوم، 1383ش، ج2، باب 12، ص252.
[2].خزاز قمی رازی، کفاية الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، قم، انتشارات بيدار، 1401ق، ص253.
[3]. شيخ صدوق، کمال الدين، قم، انتشارات مؤسسه نشر اسلامی، 1405ق، ص320.
[4]. ابن جرير طبری، محمد، دلائل الامامه، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، 1413ق، ص248.
[5]. شيخ صدوق، علل الشرائع، نجف، المکتبة الحيدريه، 1386ق، ج1، ص234.
*مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
روزنامه کیهان
تاریخ انتشار: شنبه 16 تیر ماه 1397