نوروز؛ آیینی ملی و اسلامی

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: اسلام دینی نوگرا است که به اندیشه و حیاتی تازه، از بین بردن کینه‌ها و کدورتها، شادی و صفای درونی دعوت می‌کند. در این میان نوروز آیینی ملی است که پس از ظهور اسلام پیشوایان‌ دینی‌ آن‌ را حیاتی‌ دوباره‌ بخشیده و با‌ دعا و نیایش‌ آراستند .
عید در لغت‌ شادى و سرورى را مى‌گویند که سالیانه تکرار مى‌شود. گفته می شود به روزى که مردم در آن تجمع یابند و در کنار هم گرد آیند عید است .
میبدى در کشف ‌الاسرار مى‌گوید " سمى العید عیدا لان الله تعالى یعود بالرحمة الى العبد و العبد یعود بالطاعة ‌الى الرب" عید که از کلمه بازگشت مى‌باشد براى آن است که خداوند رحمت ‌خود را متوجه بنده ‌اش کرده و انسان نیز با فرمانبرى خود به پروردگارش رو مى‌کند.
با نظری اجمالی به تاریخ امتها و اقوام مختلف مشاهده مى‌شود، جوامع انسانى به ‌تفاوت آداب و رسوم و اعتقادات خود هر یک، روز خاصى در سال جهت ‌یادآورى و تجدید خاطره نسبت ‌به موضوعات ویژه ‌اى که در تاریخ و فرهنگ آن قوم اهمیت بسیاری ‌داشته است، مشخص نموده و هر سال مراسم ویژه ‌اى به آن مناسبت‌ برگزار مى‌کرده وآداب و رسوم خاصى برای آن روز در نظر دارند .
عیدهایى که جوامع داراى سابقه تاریخى امروزه برگزار کنند، هر یک یادآور حادثه بزرگى است که در تاریخ و فرهنگ آن جوامع اتفاق افتاده و یا هر سال تجدید مى‌شود و در تاریخ ادیان آسمانى تنها اسلام است که عیدهاى بزرگ او براى حادثه‌ تاریخى گذشته نیست و بلکه هر سال و براى همگان تجدید مى‌شود، همانگونه که ‌امام خمینی(ره) در یکی از پیامهای نوروزى خود مى‌فرماید "مسلمانان پس از پایان دادن کار مهم‌ عبادى سالیانه خود به شکرانه موفقیت در عبادت خود جشن مى‌گیرند".
در عید قربان نیز مسلمانها بعد از پاک کردن روح، مهیا براى ‌ملاقات مى‌شوند، بعد از اینکه نفس خودشان را کشتند و هر چه عزیز است در راه خدا از آن گذشتند آن وقت است که روز لقاء است.
و جمعه نیز در اثر اجتماعاتى که مسلمین با هم دارند، اهل معرفت مهیا مى‌شوند براى لقاء الله.
در روایات معصومین، عید مفهوم دیگرى نیز دارد. در بعضى از روایات تحقق حاکمیت ‌حق و ولایت الهى در جامعه مهمترین عید شمرده شده زیرا همانگونه که در مفهوم عید تجدید حیات و نشاط مجدد نهفته است ‌باید روزى را عید گرفت که جامعه به حیات و حرکت و امید و اطمینان مى‌رسد. امام صادق(ع) مى‌فرماید: "... فان الانبیاء صلوات الله علیهم کانت تامرالاوصیاء بالیوم الذى کان یقام ‌فیه الوصى ان یتخذ عیدا" سیره انبیاء همواره این چنین بوده که به جانشینان ‌خود امر مى‌نمودند تا روز تعیین و نصب وصى و جانشین را عید بگیرند.
اسلام و پیامبر گرامى آن در تأیید و یا رد سنن و آداب و رسوم ملى و مذهبى‌ اقوام و جوامع دیگر، دو شرط اساسى و یک شرط توجیهى را همواره در نظر داشتند، اول اینکه سنتهاى پذیرفته شده، مبتنى بر خرافات و آئینهاى شرک، بت‌ پرستى، ارزشها و قداستهاى غیر الهى نباشند و دیگری نیز اینکه از سنتهایى نباشند که موجب وابستگى سیاسى، اجتماعى به بیگانه ‌شوند و یا به نحوى استقلال مسلمین را در ابعاد مختلف زیر سؤال ببرد .
همزمان‌ با ظهور اسلام،‌ بسیاری‌ از سنن‌ غلط‌ مانند آتش‌ پرستی‌ و منع‌ دفن‌ مردگان‌ از بین‌ رفت،‌ ولی‌ نوروز به‌ عنوان‌ یک‌ جشن‌ ملی‌ باقی‌ ماند و‌ پیشوایان‌ دینی‌ آن‌ را حیاتی‌ دوباره‌ بخشیده و با‌ دعا و نیایش‌ آراستند.
در مفاتیح‌ الجنان‌ از قول‌ امام‌ صادق (ع) آمده‌ است: چون‌ نوروز شد، غسل‌ کن‌ و پاکیزه ‌ترین‌ جامه‌های‌ خود را خوشبو گردان‌ و در آن‌ روز، روزه‌ بدار و چون‌ از نماز پیشین‌ فارغ‌ شدی، چهار رکعت‌ نماز اقامه کن و بعد از نماز، سجده‌ شکر به‌ جای‌ آور ... آمده‌ است‌ که‌ در هنگام‌ تحویل‌ سال‌ این‌ دعا را بسیار بخوانند: یا مقلب ‌القلوب‌ و الابصار یا مدبراللیل‌ و النهار یا محول ‌الحول‌ و الاحوال، حول‌ حالنا الی‌ احسن ‌الحال.
نوروز آیینی معنوی و اسلامی است که انسان را به کمال می رساند، نشانی از کهنه پرستی در مبانی اسلام وجود ندارد و هرچه است دعوت به اندیشه و حیاتی تازه برای از بین بردن کینه ها و کدورتها و دعوت به شادی و صفای درونی است.
انسانهایی که در پی معنا هستند، در یک جا متوقف نشده و به عقب بر نمی گردند، بلکه مسیری تکاملی را تا رسیدن به سر منزل مقصود طی می کنند و نوروز بیش از هر آیین دیگری انسان را به کمال انسانی می رساند.
منبع: مهرنیوز

جدیدترین ها در این موضوع

دعا در نهج البلاغه

(به فرزندش امام حسن عليه السلام فرمود): در سؤال (حاجت) از پروردگارت اخلاص داشته باش؛ زيرا بخشش و محروم ساختن در دست اوست. 24 دی 1395, 23:41

عبادت و نیایش از دیدگاه نهج البلاغه

و اما این كه هر كارفرما كه مزدى مى‏ دهد به خاطر بهره‏اى است كه از كار كارگر مى ‏برد و كارفرماى ملك و ملكوت چه بهره‏اى مى‏تواند از كار بنده ضعیف ناتوان خود ببرد، و هم این‌ كه فرضاً اجر و مزد از جانب آن كارفرماى بزرگ به صورت تفضل و بخشش انجام گیرد پس چرا این تفضل بدون صرف مقدارى انرژى كار به او داده نمى ‏شود، مسأله‏ اى است كه براى این چنین عابدهایى هرگز مطرح نیست. 23 دی 1395, 1:47

خدایا! ببخش!

به آن نديدى. الهى! آنچه را كه به زبانم به تو تقرب جستم ولى دلم برخلاف آن بود بر من ببخش! الهى! اشارات چشم، و سخنان بيهوده، و مشتهيات دل 23 دی 1395, 1:44

خدایا! چهارپايان ما تشنه اند!

و ابرهاى باران دار به ما پشت كرده، و تو اميد هر غمزده اى، و برآورنده حاجت هر حاجتمندی. در اين زمان كه مردم ما نااميدند، و ابرها باران نداده اند، و چرندگان از بين رفته اند، از تو مى خواهيم كه ما را به اعمال زشتمان مؤاخذه نكنى، و به گناهانمان نگيرى. الهى! با ابر 23 دی 1395, 1:28

خدایا! حرمتم را به تنگدستى نشكن

دچار آيم، و به بدگويى آن كه از بخشيدن به من دريغ ورزد مبتلا گردم، و تو ماوراى اين همه، اختيـاردار بخشش و منـعى، چـه اينـكه بـر هـر چيـز تـوانـايـى. 23 دی 1395, 1:26

پر بازدیدترین ها

دعا و نیایش در نهج البلاغه

دعا وسیله ای است که تمام خلایق، خصوصاً انسانها از آن بیگانه نیستند و همیشه بدان توجه دارند و با زبان حال و قال از آن استفاده می کنند هر چند که واژه ای به نام دعا در میانشان مطرح نباشد چون هر کلمه و کلامی که از استمداد و ایجاد رابطه به خدا حکایت نماید دعاست 23 دی 1395, 0:15

دعا از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

بدان همان کسی که گنج های آسمان و زمین در اختیار اوست، به تو اجازه دعا و درخواست داده است و اجابت آن را نیز تضمین نموده، به تو امر کرده از او بخواهی تا به تو عطا کند و از او درخواست رحمت نمایی تا رحمتش را بر تو فرو فرستد. خداوند بین تو و خودش کسی قرار نداده که حجاب و فاصله باشد، تو را مجبور نساخته که به شفیع و واسطه ای پناه ببری و مانعت نشده . 23 دی 1395, 1:22

نیایش زیبا از نهج البلاغه

خدایا! امید به تو بستم تا راهنما باشى به اندوخته هاى آمرزش و گنجینه هاى بخشایش ! خدایا! این بنده توست که در پیشگاهت برپاست ، یگانه ات مى خواند و یگانگى خاص تو راست . جز تو کسى را نمى بیند که سزاى این ستایش هاست . مرا به درگاه تو نیازى است که آن نیاز را جز فضل تو به بى نیازى نرساند، و آن درویشى را جز عطا و بخشش تو به توانگرى مبدل نگرداند. خدایا! خشنودى خود را بهره ما فرما، هم در این حال که داریم ، و بى نیازمان گردان از اینکه جز به سوى تو دست برداریم ، که تو بر هر چیز توانایى. 23 دی 1395, 0:26

عبادت و نیایش از دیدگاه نهج البلاغه

عبادت و نیایش در نهج البلاغه

ریشه همه آثار معنوی اخلاقی و اجتماعی که در عبادت است، در یاد حق و غیر او را از یاد بردن می‌باشد. ذکر خدا و یاد خدا که هدف عبادت است، دل را جلا می‌دهد و صفا می‌بخشد و آن را آماده تجلیات الهی قرار می‌دهد. امام علی علیه‌السلام در به اره یاد حق یا همان روح عبادت میفرماید: < خداوند یاد خود را صیقل دل‌ها قرار داده است. دل‌ها به این وسیله از پس کری، شنوا و از پس نابینایی، بینا و از پس سرکشی و عناد رام می‌ گردند 23 دی 1395, 0:28