ویژگی های ملی مذاکرات روس ها

ويژگي هاي ملي مذاكرات روس ها

محمود كریمی

عوامل تاریخی متنوعی بر سبک مذاکراتی روس‌ها و نوع رفتار آنان در عرصه دیپلماسی اثر گذاشته است. تاثیر عمیق مسیحیان بیزانسی در دولت، مذهب و فرهنگ روسیه در قرون وسطی موجب جدایی روسیه از روم و اروپای غربی شد و این جدایی فرهنگی از اروپا و دوری جغرافیایی روسیه سبب گردید تا روسها از بسیاری جهات با اروپاییان متفاوت باشند. لذا تاثیر این عوامل تاریخی که عبارتند از: اولا، روسها هم از لحاظ فرهنگی و هم سیاسی از غرب جدا باشند. دوما، آنها برای قرنها به سرزمینهای مجاور تجاوز کرده بودند و خود نیز مورد تجاوز قرار گرفته اند و ثالثا یک احساس حقارت تاریخی در روسها نسبت به همسایگان اروپایی شان بویژه در بعد سطح زندگی سبب گردیده تا روحیات خاصی در وجود روسها شکل بگیرد که این روحیات در مذاکرات آنها با دیگر ملل بی تاثیر نیست.‌در دوران اتحاد جماهیر شوروی، ایدئولوژی انقلابی روسها بر رفتار مذاکره‌ای شان به طرق گوناگون تاثیر می‌گذاشت. ایدئوژی روسها پیروزی سوسیالیستی را هدف جهانی قرار داده بود و معتقد بود تا زمانی که این هدف به دست نیاید جنگ علیه استثمار سرمایه داری و امپریالیسم لازم است. پس از فروپاشی شوروی و شکست ایدئولوژی مارکسیسم، سیاستمداران جدید روسیه عنصر ایدئولوژیک را از فرهنگ سیاسی خود حذف نمودند و پیگیری منافع ملی را سرلوحه خود قرار دادند، لذا ایدئولوژی دیگر جایی در فرهنگ مذاکراتی روسها ندارد، ولیکن بسیاری از رفتارها و شیوه‌های دوران شوروی کماکان باقی مانده است. در ادامه به بعضی از ویژگی‌های ملی و شیوه‌های رفتاری آنها در مذاکرات پرداخته می‌شود.‌

- روسها مذاکرات را به عنوان یک راه پیشرفت منافعشان در ارتباط با دیگر کشورها می‌دانند، یا راهی برای تقسیم کردن مخالفانشان. آنها استفاده از مذاکرات را به عنوان قسمتی از یک تلاش گسترده برای به حداکثر رساندن قدرت و نفوذ خود دانسته، که با توجه به نگرش خصمانه و منزویشان به دنیا، رهبران روسیه مذاکرات را به عنوان یک ابزار برای افزایش و نفوذ قدرتشان تلقی می‌کنند.‌

‌- روسها سازش در مذاکرات را مساوی می‌دانند با ضعفی که آشکار شده، لذا آنها در مذاکرات بسیار سرسخت هستند و تلاش می‌کنند که نقاط ضعفشان پوشیده بماند، که این مسائل سبب شده تا مذاکره کنندگان روس افرادی غیر منعطف باشند. روسها معتقدند یک شخص ضعیف سازش با شخص دیگری برمی گزیند و زمانی که شخصی که درگیری با شخص دیگر را انتخاب می‌کند عزت نفس بیشتری دارد و دیگران به او احترام می‌گذارند برعکس کسی که سازش را بر می‌گزیند.‌

‌- روسها اگر در طول مذاکرات مجبور شوند موضوعی را که حتی اهمیت چندانی نیز برای آنها ندارد کنار بگذارند ،فضا را متشنج کرده و کشمکش به وجود می‌آورند. چرا که مذاکره کننده روس باید خود و برتری اش را ابتدا ثابت کرده و سپس اجازه ترک موضوع را بدهد.‌

‌- یکی از بارزترین ویژگی‌های مذاکره کنندگان روس این است که کاملاتابع دستورات صادر شده از مسکو هستند و مرکز را در جریان کوچکترین موارد رخ داده در حین مذاکرات قرار می‌دهند. این مسئله سبب شده تا از دید سایر کشورها مذاکره کنندگان روس را بیشتر یک سخنگوی تبلیغاتی بدانند. البته ناگفته نماند که طی سالهای اخیر مذاکره کنندگان روس از آزادی عمل بیشتری برخوردار شده اند ولیکن کماکان رگه‌های پررنگی از این مسئله دیده می‌شود.‌
‌- مذاکره کنندگان روس در حیطه تخصص خود بسیار آگاه و خبره هستند و هر بخش از مذاکرات متخصص مخصوص خود را دارد. این مسئله یعنی مجزا تقسیم نمودن اطلاعات در سیستم روسها سبب شده گاهی آنان از درک گسترده استراتژی و ملاحظات با مشکل روبه رو شوند.

- روسها همیشه در جستجوی به دست آوردن توافق در مذاکرات نیستند. آنها حتی حاضرند در مذاکرات و گفتگوهای بی انتها شرکت کنند بدون اینکه نتیجه ای از آن بگیرند و سعی دارند مصالح و منافع خود را از این طریق ارتقا دهند.‌
‌- روسها در بسیاری از مواقع و بویژه در زمینه مذاکرات مهم بسیار حساس و جدی هستند. چنین مذاکراتی دربرگیرنده دستورالعمل هایی با اهداف روشن هستند و در هر دور مذاکره آماده و مجهز به یک طرح که مشخص کننده اهداف، موضع گیری‌ها و استراتژی‌های مذاکره ای آنها هست می‌باشند.‌

‌- روسها (بویژه در دوران اتحاد جماهیر شوروی) توجه زیادی نیز به موقعیت و جایگاه مذاکرات نشان می‌دهند. آنها فوق العاده نسبت به پروتکل هوشیار بوده و نسبت به هر تغییر غافلگیر کننده در دستور جلسه یا محل مذاکره حساس می‌باشند. در برخی موارد بویژه در زمانی که مذاکرات در مسکو برگزار می‌شود آنها در پی دستکاری محیط به نفع خود هستند، آن هم با از پای در آوردن حریف با تاکتیکهای متعدد (بهره گیری از استراتژی توزیعی). ‌

‌- مذاکره کنندگان روس معمولاافرادی نسبتا رک و در مواردی گستاخ هستند. این رک گویی اغلب با سرسختی همراه است که به گونه ای که به محض شروع کلام ممکن است به مخالفت بپردازد و سعی نماید طرف مقابل را در موضع تدافعی قرار دهد. همچنین روسها ممکن است با علم به اینکه جمله‌ای طرف مقابل را آزرده باز هم آن را در طول مذاکره تکرار نمایند.‌‌- استفاده از زمان یکی از تاکتیک‌های مذاکراتی روسها است. از یک سو آنها می‌توانند در مذاکرات، اگر مناسب و مساعد با اهدافشان باشد، صبور باشند و از سوی دیگر طرف مقابل را با ضرب الاجل تحت فشار قرار دهند.‌