برگرفته از: فارس
شايد
شما هم از جمله انسان هاي دغدغه مندي باشيد که رفتارهاي اطرافيانتان برايتان اهميت
دارد و در صورت مشاهده عدم رعايت يکي از احکام الهي رنجيده خاطر شده و به اين فکر
بيفتيد که چگونه و با چه زباني به مخاطب خود بگوئيد بايد به وظايف ديني خويش عمل
کند واو را به مسير الهي دعوت کنيد.
يکي از سؤالاتي که به صورت متداول در ميان
افراد متدين متعهد مطرح مي شود اين است که «اگر کسي نماز نخواند، بخصوص همسر،چگونه
او را نمازخوان کنيم و اينکه رفتار زن يا شوهر در مقابل همسر بي نماز چگونه بايد
باشد؟»
در اين نوشتار سعي کرده ايم تا راه حل هايي
را در رفع اين مشکل بيان کنيم که بدين شرح است:
تلاش شما براي آشنا ساختن همسرتان، کاري
ارزشمند و مورد پسند و دعوت ايشان به آشنايي با خداوند و عبادت، از برجسته ترين و
متعالي ترين امور است.
ايمان و اعتقاد ديني اگر چه با دلايل عقلاني
و منطقي استحکام مي يابد، اما شکل گيري آن درون جان انسان، تنها با استدلال و
برهان فراهم نمي شود. در مقابل نيز اگر چه ممکن است برخي سؤالات و اشکالات و شبهات
در بي اعتقادي انسان نقش داشته باشد، يا باورهاي غلط ديني و تبليغ نادرست از دين مؤثر
باشند، اما عدم باور و ايمان، ريشه هاي رواني و ... دارد.
با
توجه به اين نکته چند کار مي توانيد انجام دهيد:
1- تلاش هر چه بيشتر براي افزايش معرفت و
شناخت خود در مورد آموزه هاي ديني براي استواري باور و ايمان خود و امکان پاسخ
گويي به سوالات و شبهات ديني همسر.
2- فهماندن اين مطلب به همسر که بايد بين
باورهاي اصيل ديني و الگوهاي کامل مانند ائمه، با باورهاي غلط ديني و رفتار نادرست
دينداران تفاوت قائل شود.
3- او را با انسان هاي فرهيخته و عالم در
مسائل ديني يا مراکز مذهبي براي طرح مسائل ديني آشنا کنيد.
4- رفتار محبت آميز خود را با همسر بيشتر
کنيد. اين موضوع به عنوان يک عامل رواني مي تواند تأثير گذار باشد.
5- نسبت به باورها و اعتقادات ديني، خود را
راسخ نشان دهيد. عبادات خود را با پايبندي و مراقبت حفظ کنيد، براي او دعا کنيد،
به صورت غير مستقيم بفهمانيد که براي او بسيار ناراحت و نگران هستيد.
6- چنانچه امکان يافتن خانواده مذهبي و رفت و
آمد با آنها را داريد، حتماً سعي در برقراري ارتباط با آنها کنيد.
از نظر شرعي وظيفه داريد که با اخلاق نيک و
زبان ملايم او را نصيحت کنيد. امر به معروف و نهي از منکر کنيد. کار را به دعوا
نرسانيد. فقط به تذکر و نصيحت با اخلاق نيک و بدون زخم زبان اکتفا کنيد.
روشن است که امر به معروف براي تبديل به
وضعيت بهتر و نيکوتر است. پس اگر تا به حال چند بار تذکر داده ايد و گفتن شما تأثيري
نداشته، تکليفي ديگر نداريد. بهتر است مدتي در اين باره با ايشان گفت وگو نکنيد.
چون اگر روي اين مسأله پافشاري کنيد، ممکن است لج بازي کند و ديگر به حرف هاي شما
توجه نکند. هميشه با زبان نمي توان افراد را اصلاح کرد. تبليغ عملي مؤثرتر از
تبليغ زباني است. به نماز اول وقت خود اهميت دهيد. مقيد باشيد در اول وقت نمازتان
را بخوانيد.
سعي کنيد از اين به بعد از توصيه و نصيحت -
که نوعي نگاه از بالابه پايين است - در مورد نماز و مسائل ديگر به همسرتان که باعث
موضع گيري منفي وي مي شود، بپرهيزيد، زيرا اثر معکوس خواهد داشت و شما را از
اقدامات بعدي محروم مي کند.
تلاش کنيد از زير نظر گرفتن و کنترل رفتارهاي
او براي مدتي بپرهيزيد. وانمود کنيد ديگر حساسيت سابق را نسبت به رفتار او نداريد
و اعتماد گذشته را به او داريد. خوش رفتاري و نيکي و احسان نسبت به او را بيشتر
کنيد. به گونه اي با همسر خود رفتار کنيد که جذب اخلاق شما شود.
بررسی علل بی نمازی
سستي مسلمان در نماز مي تواند علت هاي مختلفي
داشته باشد. بدون آنکه همسرتان متوجه شود، علت يابي کنيد، زيرا نماز عملي است که
در مجموعه عقيده توحيدي، داراي معنا و فلسفه خاصي است.
انسان طبق فطرتش همواره به چيزي که برايش
اهميت دارد، توجه و اهتمام مي ورزد. يکي از علل ترک نماز يا سستي در انجام آن عدم
آشنايي با فلسفه نماز است. اگر انسان بداند چرا نماز مي خواند و نماز چه آثار و
برکاتي در زندگي دنيا و آخرت او دارد و ترک نماز چه عواقب و نتايجي خواهد داشت،
قطعاً نماز را ترک نخواهد کرد.
آدمي بدون نماز راه را گم خواهد کرد. نمازهاي
پنج گانه همانند چراغ هاي برق هستند که مسيري طولاني و پر خطر را روشن کرده اند تا
کسي راه را گم نکند و به بيراهه و سقوط کشانده نشود. آنچه که موجب مي شود برخي از
نماز، رويگردان باشند و يا نسبت به انجام آن تنبلي کنند، ندانستن فلسفه نماز و يا
درکي نادرست از آن است.
برخي مي پندارند که نماز انسان، نيازي را از
خداوند برطرف مي کند که البته تصور ناصحيح است. خداوند به هيچ مخلوقي نياز ندارد.
از اين رو آنچه که به عنوان عبادات بر آن تاکيد شده، جملگي در راستاي کمال انسان
است.
در مراحل ارشاد و راهنمايي از برخورد نيک و
ملاطفت آميز و احترام نهادن دور نشويد. با فشار و اجبار کسي را نمي توان هدايت
کرد، چه بسا تاثير منفي آن بيشتر از هدايت شود.
تبليغ عملي داشته باشيد. يعني بايد آثار
خواندن نماز، مانند دوري از گناهان، داشتن اخلاق نيکو، کمک به دوستان و وفاداري و
فداکاري، پاکيزه بودن در ظاهر و باطن، اعمال نيک و شايسته و برخورد خوب و... در
کردار و گفتارتان نمايان باشد. بهترين روش تبليغ از يک عمل ديني و نيک، تبليغ عملي
است.
بايد راه‌هاي نفوذ و تاثيرگذاري بر همسر خود
را بشناسيد. متناسب با آن برنامه ريزي کنيد. بدون داشتن چنين درکي چه بسا بسياري
از زحمات شما بي‌نتيجه يا کم ثمر خواهد بود. بنابراين اگر شوهر شما منطق پذير
است، بايد با زباني منطقي و مستدل او را قانع سازيد. اگر فردي نصيحت پذير است،
بايد بيشتر بر جنبه هاي مجازات ترک نماز و روايات و حکايات وارده در اين مورد با
او سخن بگوئيد. اگر احساس مي کنيد با محبت بيشتر مي توانيد او را به سوي خدا
بکشانيد، بايد از همين طريق وارد شويد. اگر راه هاي ديگري موثر است، تا جايي که
با احکام شرع همخواني دارد، از آنها استفاده کنيد.
بيان تاثيرات منفي ترک نماز و روزه و استفاده
از روايات اهل بيت (ع ) در اين زمينه بسيار موثر است به خصوص اگر به روش غيرمستقيم
ارائه شود و موجبات آگاهي وي را فراهم سازد. يعني غير از ارائه شناخت بايد در صدد
موعظه و آگاهي وي برآييد. با بيم دادن از عذاب اخروي و پيامدهاي منفي ترک نماز و
روزه، دل او را از غفلت رهايي بخشيد.
در عين حال اگر آثار مثبت چنداني مشاهده
نکرديد، نگران تاثير پذيري وي نباشيد، البته با جديت تمام از ايمان و عمل صالح خود
به دقت مواظبت کنيد. همواره از خداوند حفظ ايمان و ديانت خود را طلب نمائيد. از
طرف ديگر سرمايه گذاري جدي روي فرزندان خود داشته باشيد. در موارد بسياري ديده
شده ايمان و اعمال فرزندان بر والدين تاثير گذاشته و موجب هدايت آنان شده است.
روزنامه كيهان، شماره 21025 به تاريخ 16/1/94،
صفحه 6 (معارف)