چگونه با گناه و هواهای نفسانی مبارزه کنیم ؟

پرسش:

چگونه با گناه و هواهای نفسانی مبارزه کنیم ؟

پاسخ:

برای مبارزه با گناه و هواهای نفسانی رعایت چند نکته لازم است : الف) کوچک نشمردن هیچ گناهی هرچند به نظر صغیره باشد. ب) عظم جدی و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدی و دائمی نسبت به تمام افعال خود . ج) شرط نمودن با خدا مبنی بر ترک معصیت و همچنین از او استعانت جستن . د) هرگاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود را به خدا و امور شریفه مشغول داشتن . جدیت و موفقیت در این امر پیروزی بزرگی است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است . قرآن مجید در وصف پارسایان می فرماید: إنَّ اَلّذینَ اِتّقَوا إذا مَسّهُم طایف مِنَ الشّیطانِ تَذَکَّروُا اَخإذاهُم مُبصِرونَ پرهیزکاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند همان دم متذکر (یاد خدا) شده و بصیرت یابند. مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است . و) خود را همواره در محضر حق تعالی دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بینای به افعال خود نگریسته اند . ز) توجه به چهره کریه و زشت واقعه سیئات . ح ) برای ترک معاصی لازم است در بسیاری از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخی مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتی ها نزدیک نسازند . ط) درحد ممکن دوری جستن از مکان ها و شرایطی که آدمی را به گناه ترغیب می نماید . ی) تقویت اراده ک) محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نموده و بلافاصله استغفار کردن . ل) مطالعه پیرامون زندگی پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقی و برای از بین رفتن حالت وسواس، راههایی وجود دارد که از جمله آنها می توان عوامل زیر را بر شمرد : 1- یادگیری مسائل شرعی به نحو صحیح . 2- توجه به مفاسدی که وسواس به دنبال دارد مانند از بین رفتن تمرکز فکری و اختلال در امور زندگی و بازماندن از انجام تکالیف شرعی . 3- مطالعه کتابهایی که در این زمینه نوشته شده است مانند کتاب « وسواس » تألیف مرحوم مصطفی زمانی . 4- توجه داشته باشیم که گمان به نجاست تکلیف آور نیست، بلکه در صورتی اجتناب لازم است که انسان یقین به نجاست داشته باشد . 5- همانطور که می دانیم در زمان پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) با این که آب لوله کشی بهداشتی فعلی موجود نبوده است، مسلمانان به طور عادی زندگی می کردند و در خصوص طهارت و نجاست مشکل خاصی نداشتند . 6- توجه به اینکه یقین شخص وسواس برای وی معتبر نیست، بلکه بر پاک شدن و نجس شدن اشیاء، باید به نظر عرف مراجعه کند و در آب کشیدن اشیاء و انجام غسل به طور عادی و مانند عرف عمل کند . در روایتی نقل شده وقتی در نزد حضرت صادق (ع) راجع به کسی گفتند عقل و بینش خوبی دارد اما قدری در وضو و نمازش وسواس دارد، حضرت فرمودند: این چگونه آدم عاقلی است که پیروی از شیطان می کند. بعد فرمودند : ان الشیطان یحبّ ان یطاع شیطان دوست دارد که از او پیروی شود . بنابراین سعی کنید هرچه زودتر از وسواس دست بردارید و به شک های خودتان اعتنا نکنید . مرکز پاسخگو: ستاد اقامه نماز http://www.salat.ir