دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

10 پاداش نیکوکاری در اسلام

No image
10 پاداش نیکوکاری در اسلام

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، چهاردهم اسفند روز «احسان و نیکوکاری» نام گرفته است. این فضیلت اخلاقی در مکتب اسلام، مورد تأکید فراوان واقع شده است. آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب گرانقدر مفاتیح الحیات در مورد ارزش، اهمیت، آداب و پاداش نيكوكاری، مطالب ارزشمندی را مرقوم داشته اند که برش هایی از آن در ذیل می آید.

* ارزش و اهميت نيكوكاری

رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: خدا به داود پيامبر(علیه السلام) چنين وحی كرد: بنده‌ ای از بندگانم در روز قيامت كار نيكی می ‌آورد، پس او را در بهشت حاكم می ‌سازم. داود پرسيد: آن كار نيك چيست؟ خدای متعال فرمود: اندوهی از مؤمنی می ‌زدايد، اگر چه با دانه ‌ای خرما يا نيمی از آن باشد. داود گفت: شايسته است كسی كه تو را بشناسد اميدش را از تو نَبُرد.[1]

* آداب نيكوكاری

قرآن حكيم پاداش احسان و نيكی را نيكی می ‌داند. معنای دقيق آن اين است كه اگر كسی نسبت به شما نيكی كرد و شما نيز مشابه آن را درباره او روا داشتيد كار شما عدل است نه احسان؛ ولی اگر افزون بر كار او، شما دوباره نسبت به او نيكی كنيد كار شما احسان می شود كه می ‌تواند جزای احسان او باشد.

* آداب احسان، نیکی به همه مردم اعم از نیکوکار و بدکار

احسان آدابی دارد که به برخی از آن‌ ها اشاره می ‌شود:

جزای نيكی با نيكی: رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: چون كسی به شما نيكی كرد، آن را با نيكی جبران كنيد. اگر نداشتيد سپاسگزار او باشيد، زيرا سپاسگزاری گونه ‌ای از پاداش است.[2]

نيكی به همه: امام رضا (سلام الله علیه) به نقل از پيامبر خدا (صلوات الله علیه) فرمود: به همگان، اعم از شايستگان و نااهلان نيكی كنيد؛ اگر كسی را نيافتی كه درخور و شايسته دريافت نيكی باشد تو به نيكی كردن سزاواری.[3]

نيكی در برابر بدی: رسول خدا (صلوات الله علیه) فرمود: آيا شما را از بهترين خُلق دنيا و آخرت آگاه نكنم؟ درگذشتن از كسی كه به شما ظلم كرده است، نيكی و احسان به كسی كه به شما بدی كرده و بخشيدن به كسی كه از شما دريغ داشته است.[4]

تعجيل، تقليل و ترك منت: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: نيكوكاری كامل نمی ‌شود، جز با سه خصلت؛ شتاب در آن، كم شمردن بسيار آن و منت ننهادن.[5]

مخفي بودن: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: نيكوكاری به صلاح نمی ‌گرايد، جز با سه چيز؛ اندك شمردن آن، مخفی كردن آن و شتاب در آن، زيرا آن‌گاه كه تو آن را اندك بشماری، نزد دريابنده بزرگش كرده ‌ای و چون آن را بپوشانی آن را به كمال رسانده ‌ای و هنگامی كه شتاب كردی، گوارايش كرده ‌ای.[6]

* پاداش نيكوكاری

خير دنيا: اميرموٴمنان(سلام الله علیه) می ‌فرمود: خيری در دنيا نيست، مگر برای دو كس؛ آن كه هر روز بر احسان خود می ‌افزايد و كسی كه گناهانش را با توبه جبران می ‌كند.[7]

جذب دل ‌ها: اميرمؤمنان (سلام الله علیه) فرمود: هر كه احسان و نيكی كند، دل ‌ها به سوی وی گرايش يابند.[8]

مصونيت از لغزش: اميرمؤمنان (سلام الله علیه) می ‌فرمايد: نيكوكاری، آدمی را از سقوطِ خواری ‌زا نگاه می‌ دارد.[9]

جلوگيری از مرگ بد: رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: نيكوكاری از مرگ بد پيشگيری می ‌كند.[10]

بركت در خانه: امام صادق (سلام الله علیه) به نقل از رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: بركت به سوی خانه ‌ای كه از آن نيكی می ‌تراود از فرو رفتن كارد در كوهان شتر (كه نرم و نفوذپذير است) و شتاب سيلاب از فراز كوه به عمق دره شتابان ‌تر است.[11]

افزايش رزق و آبادی شهرها: رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: نيكوكاری و حسن همجواری بر نعمت ها می ‌افزايد و شهرها را آباد می‌ سازد.[12]

عمر طولانی: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: نيكی و خوش خُلقی شهرها را آباد می ‌كنند و بر عمرها می ‌افزايند.[13]

ورود به بهشت: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: خدای سبحان در روز قيامت به فقيران می ‌فرمايد: بنگريد و چهره‌ ها را جست وجو كنيد، پس هر كس به شما نيكی كرده دستش را گرفته و به بهشتش درآوريد[14]؛ همچنين فرمود: برداشتن خاشاكی از چهره برادرت ده حسنه و لبخند زدن به رويش يك حسنه دارد و نخستين كسی كه به بهشت درمی ‌آيد اهل نيكوكاری است.[15]

دوری از آتش جهنم: حضرت موسی (سلام الله علیه) خطاب به خدا عرض كرد: خدايا پاداش كسی كه آزارش را از مردم باز دارد و به آنان نيكی كند چيست؟ خدا فرمود: ای موسی! در روز قيامت آتش به او خطاب می ‌كند: هيچ راهی به سوی تو ندارم.[16]

محبوب خدا شدن: رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) فرمود: هر كار نيكی صدقه است و آن كه به كار خيری رهنمود می ‌دهد همچون فاعل آن است و خدا كمك به بيچاره را دوست می ‌دارد.[17]

منبع: کتاب مفاتیح الحیات، اثر آیت الله العظمی جوادی آملی

پاورقی:

[1] . (قرب الاسناد، ص56؛ ر.ك: مستدرك الوسائل، ج12، ص395).

[2] . (تحف العقول، ص49).

[3] . (عيون اخبار الرضا A ج‌2، ص35).

[4] . (الزهد، ص15).

[5] . (تحف العقول، ص323).

[6] . (الكافى، ج4، ص30).

[7] . (روضة الواعظين، ص448).

[8] . (غرر الحكم، ص449).

[9] . (غرر الحكم، ص386).

[10] . (دعائم الاسلام، ج2، ص331).

[11] . (الكافى، ج4، ص29).

[12] . (مستدرك الوسائل، ج8، ص425).

[13] . (الكافى، ج2، ص100).

[14] . (وسائل الشيعة، ج16، ص291).

[15] . (الدعوات، ص108).

[16] . (الأمالي، صدوق، ص208).

[17] . (الكافى، ج4، ص27).

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

هویت زنانه در تندباد تاریخ

هویت زنانه در تندباد تاریخ

✍️ سعید احمدی
سگ کی؟

سگ کی؟

✍️ سعید احمدی 
کارهای کثیف

کارهای کثیف

✍️ سعید احمدی 
الهیات جنگ...

الهیات جنگ...

یادداشت
Powered by TayaCMS