«الکشاف» زمخشری رنسانسی در فرهنگ قرآنی و نگارش‌های تفسیری ایجاد کرد

استاد شهید مطهری معتقد است تفسیر «کشاف» زمخشری، در دنیای اسلام به سبب موضع‌گیری‌های اعتقادی، کلامی و بررسی جنبه‌های بلاغی قرآن کریم در فرهنگ قرآنی و نگارش‌های تفسیری، رنسانسی ایجاد کرد و عده زیادی در آن حیطه به پژوهش پرداختند.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، 27 رجب برابر است با سالروز تولد «ابوالقاسم جارالله زمخشری»، در سال 467 هجری قمری.
علامه «ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد خوارزمی زمخشری» (467، 538 هـ.ق) یکی از علمای ایرانی بنام تفسیر و حدیث در قرن پنجم هجری بود. زمشخری اهل شهر زمخشر در خوارزم و پیرو جنبش سیاسی اجتماعی معتزله بود. به علت اقامت بسیار وی در مکه، لقب جارالله نیز به وی داده‌ شده ‌است.
اصل و نسب زمخشری که از بزرگان علمای ادب و لغت عرب و صاحب تفسیر کشاف ایرانی و از بلاد شمالی ایران و سرزمین های سردسیر بود و نسبت زمخشری هم، به همین جهت است که زمخشر، از آبادی‌های خوارزم است.
شهید مطهری:
گستردگی اطلاعات زمخشری، دقت و موشکافی او در مسائل کلامی باعث شده که این کتاب در میان آثار تفسیری از جایگاه بلندی برخوردار باشد
وی در علم تفسیر، حدیث و لغت و علم معانی بیان، تبحر داشت. این عالم اهل تسنن، مذهب معتزلی داشت. مسافرت‌های زیادی می‌کرد و معتقد بود که مؤمن باید در مناسب‌ترین سرزمین‌ها، از نظر حفظ دین و عبادت پروردگار ساکن شود. از این‌رو، سال‌های زیادی در مکه مجاور شد و زندگی کرد و ظاهرا در همان مکه، تفسیر بزرگ قرآن را تألیف کرده است.
او در یکی از مسافرت‌های علمی زمستانی خود در خوارزم، یک پای خود را از دست داد و بعد از آن، همیشه از پای چوبی استفاده می‌کرد. با این حال باز هم، مسافرت‌های طولانی و علمی زیادی کرد و سرانجام در سال 538 ه. ق، در سن 71 سالگی در جرجانیه خوارزم در گذشت.
«ابن‌بطوطه» قبر او را در آن‌جا دیده است. او صاحب تفسیر «کشاف» و آثاری دیگر است.
*منابع: خدمات متقابل اسلام و ایران، استاد مطهری؛ پایگاه اطلاع‌رسانی طهور؛ دانش‌نامه اینترنتی قرآن.

جدیدترین ها در این موضوع

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد. 2 دی 1395, 1:54

خلقت مورچه از نظر نهج البلاغه

منظور از این جمله که در انبار نگهداری می نماید این است که مورچه دانه را به درون خاک می برد به طور طبیعی دانه پس از مدتی رویش می کند و از خاک سر برمی آورد اما مورچه برای جلوگیری از این امر همه دانه ها را به دو نیم تقسیم می کند و مانع از بین رفتن روزیش می شود. 2 دی 1395, 1:52

چگونگی و مراحل آفرینش جهان در قرآن و نهج البلاغه

پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمتهای بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است. 2 دی 1395, 1:47

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد. 2 دی 1395, 1:45

دنیاشناسی در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام به خانه یکی از یاران خویش به نام علاءبن زیاد وارد شد. وقتی خانه بسیار پر زرق و برق او را دید، فرمود: «با این خانه وسیع در دنیا چه می کنی، در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری. آری، اگر بخواهی می توانی با همین خانه به آخرت برسی! اگر در این خانه بزرگ از مهمانان پذیرایی کنی، به خویشاوندان با نیکوکاری بپیوندی 2 دی 1395, 1:43

پر بازدیدترین ها

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

چگونگی و مراحل آفرینش جهان در قرآن و نهج البلاغه

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش. 2 دی 1395, 0:1

آفرینش انسان در نهج البلاغه

سپس از روح خود در آن دمید، پس به شکل انسان هشیارى در آمد که به تحرک برخاسته و ذهن و فکر و اعضاى خود را به خدمت مى‏گیرد، و از ابزار جابجائى استفاده مى‏ کند، حق و باطل را مى ‏شناسد، و از حواس چشیدن و بوئیدن و دیدن برخوردار است معجونى است با سرشتى از رنگهاى مختلف و اشیاى گرد آمده که برخى ضد یکدیگر بوده و برخى با هم متباین هستند، مانند: گرمى و سردى، ترى و خشکى، بدحالى و خوش حالى. 2 دی 1395, 0:3

نظر خود را بنویسید!

در حال حاضر هیچ نظری برای این مقاله وجود ندارد.

برای درج نظر خود درباره «الکشاف» زمخشری رنسانسی در فرهنگ قرآنی و نگارش‌های تفسیری ایجاد کرد فیلدهای زیر را پر کنید.