نویسنده: سید جلال متقی موسوی
می‌دانیم قلب در اصطلاح قرآن کریم به معنی روح و عقل است؛ بنابراین قلب سلیم به روح پاک و سالمی گفته می‌شود که از هرگونه شرک و شک و فساد خالی است.
- قرآن مجید بعضی از قلوب را به عنوان «قاسیه» (قساوت‌مند) توصیف کرده است.[1]
- و گاه قلوبی را به عنوان ناپاک معرفی نموده است.[2]
- قلب‌هائی را بیمار معرفی می‌کند .[3]
- و قلب‌هائی را مهر خورده و بسته .[4]
و درمقابل آن‌ها «قلب سلیم» را مطرح می‌کند که هیچ‌یک از این عیوب در آن نیست، هم پاک است، و هم نرم و پرعطوفت، هم سالم است و هم انعطاف پذیر در مقابل حق.
این همان قلبی است که به عنوان «حرم خدا» در روایات توصیف شده، چنانکه در حدیثی از امام صادق(ع) می‌خوانیم:
«القلب حرم الله فلا تسکن حرم الله غیرالله»
«قلب حرم خداست غیر خدا را در حرم خدا ساکن مکن».[5]
این همان قلبی است که می‌تواند حقایق غیب را ببیند و به ملکوت عالم بالا نظر کند، چنانکه در حدیثی از پیامبر(ص) آمده است:
«لولا ان الشیطان یحوطون علی قلوب بنی‌آدم لنظروا الی‌الملکوت».
«اگر شیاطین قلوب فرزندان آدم را احاطه نکنند، آنان می‌توانند به جهان ملکوت نظر افکنند».[6]
در هر حال بهترین سرمایه برای نجات در قیامت همین «قلب سلیم» است و همان بود که حضرت ابراهیم(ع) با آن به بارگاه پروردگارش شتافت و فرمان رسالت را دریافت کرد.
این سخن را با حدیث دیگری پایان می‌دهیم:
«إنّ الله فی عباده آنیة و هوالقلب فأحبها إلیه «أصفاها» و «أصلبها» و «أرقها»: أصلبها فی دین أمه، و أصفاها من‌الذنوب، أرقها علی الاخوان»
«خداوند در میان بندگانش ظرف و پیمانه‌ای دارد به نام «دل» که از همه‌ی آن‌ها بهتر همان ظرفی است که صاف‌تر محکم‌تر و لطیف‌تر باشد: از همه محکم‌تر در دین خدا، از همه پاک‌تر از گناهان، از همه لطیف‌تر در مقابل برادران دینی»[7]
پی نوشت:
-
-
-
-
-
[5] . بحارالانوار، جلد 70، ص 25
-
[6] . بحارالانوار، جلد 70 ،ص 59
-
[7] . بحارالانوار، جلد 70 ، ص 56
روزنامه ی کیهان، پنجشنبه، 29 اردیبهشت 1384، سال شصت وسوم، شماره 18234