همزمان با کاهش تعداد پیروان بیشترادیان، روز به روز بر تعداد مسلمانان امریکایى افزوده مىشود. علل عمده اینامر، مهاجرت مسلمانان سایر نقاط جهانبه آمریکا و افزایش تعداد مسلمانان متولداین کشور است. امروزه گفته مىشود کهسرعت گسترش اسلام در آمریکا بیش ازدیگران ادیان است، ولى باز هم اثر ونفوذ مسلمانان در فرهنگ آمریکایىبسیار کم مىباشد. مسلمانان در چنینجامعهاى که غلبه با تفکر سکولاریسممسیحیت و آیین یهودى است، باید افکارعمومى را به سوى دین اسلام جلب کنند.بزرگترین مانع تبلیغ اسلام در آمریکا،تصور منفى ایجاد شده درباره اسلام را بهصورت نابود کننده تمدن غرب جلوهمىدهد. مسلمانان سعى دارند که اینتصور ضد اسلامى را از میان بردارند، ولى حوادثى چون بمبگذاریهاى نیویورک و غیره، کار را برایشان مشکلتر کرده است.
طبق برآورد بیشتر کارشناسان، جمعیتکنونى مسلمانان در آمریکا بین چهار تاشش میلیون نفر است. اگر جمعیتمسلمانان با همین روند به افزایش خودادامه دهد، تا پایان این قرن مسلمانان درجمعیتخود از یهودیان بقت خواهند گرفت. اگرچه مناطق بزرگ مسلماننشیندر نیویورک، لسآنجلس، دیزایت، شیکاگو، و واشنگتن دى سى واقعند. درمناطق کوچک و بزرگ ایالات متحدههزار و یکصد باب مسجد وجود دارد.بهرغم رشد روزافزون جمعیت، سطحنمایندگى فرهنگى و اجتماعى مسلماناندر ایالات متحده بسیار پایین است،بهنحوى که هیچیک از اعضاى کنگره یاشهرداران، مسلمان نیستند و این درحالىاست که درمیان مسلمانان آمریکا،شخصیتهاى معروف ورزش جهان مانندمحمدعلى کلى (بوکسور) و کریمعبدالجبار (قهرمان بسکتبال) نیز وجوددارند.
هنگامىکه وقایعى چون حمله آمریکابه عراق و یا لیبى صورت مىگیرد،تعصبات ضداسلامى موجود در آمریکاشدت یافته، منجر به تهدیدات تلفنى وبمبگذارى مىشود و فرد معترض به اینجنایات نیز مورد انتقام قرار مىگیرد.
مسلمانان نیز پس از تجربه این اوضاعدر طول سالیان متمادى، همانند سایر اقلیتها شروع به منظم کردن صفوفخود براى تحقق خواستههاى خویش نمودهاند. چنانکه سه سال پیش به تاسیسشوراى اسلامى آمریکا پرداختهاند. سایر مؤسسههاى مشابه عبارتند از انجمناسلامى آمریکاى شمالى، حوزه اسلامىآمریکاى شمالى و گروه آمریکایى -عربى ضد تبعیضات. نهضتهاى اسلامىضد دولتى در کشورهاى عضو اتحادجماهیر شوروى سابق و یا متحدین آننیز باعث جلوه بیشتر اسلام بهعنوان یکمکتب انقلابى شده است; افغانستان وتاجیکستان از جمله این کشورهایند.درباره مجاهدین گفته مىشود که آنهامىخواهند حکومتهاى سکولار را درکشورهایى چون مصر منقرض و بهجاىآنها حکومتهاى اسلامى برقرار کنند، ولىبزرگترین بدبینى آمریکاییها نسبتبهاسلام، از وقایع خاورمیانه ناشى مىشود. رسانههاى غرب نهتنها وقایع مجرمانه رابه اسلام و مسلمانان نسبت مىدهند، کهآیین اسلام و مسلمانان را بهعنوان تاییدکننده هر فاجعه در هر نقطه جهان جلوهمىدهند.
عرضه اسلام به آمریکا
زمان ورود اولین مسلمان به آمریکامشخص نیست. بنابر نظر مورخان،نخستین مسلمانى که وارد آمریکا شدهاست، شخصى بهنام «ایستى وینکو» بودهاست که در سال 1539 میلادى «مارکوسدنیسا» را در کشف آریزونا راهنمایىکرد. دومین نفر نیز «حج على» بود کهبعدها با نام «ماى جولى» مشهور شد. وىشتربان بود و طبق یک معاهده رسمى درنیمه قرن نوزدهم میلادى براى شتربانىدر بیابانهاى آریزونا و کالیفرنیا وارد اینسرزمین شد. سپس تعداد نامعلومى ازمسلمانان آفریقایى بهعنوان برده بهآمریکا آورده شدند، اما این افراد واداربه پیروى از آیین مسیحى شدند و تاثیرآنها در فرهنگ آمریکا محدود گردید.فقدان فرهنگ اسلامى در ایالات متحده،باعث کمبود قابل توجه میزان مهاجرتمسلمانان به این سرزمین شد. مسلمانانىکه در سالهاى 1880 تا 1900 و 1910میلادى وارد آمریکا شدند نیز بیشتربىسواد و کارگر بودند. مسلمانان نیز مانندبیشتر مهاجرانى که از ساحل شرقىمىآمدند، در نیویورک، ماساچوست وپنسلوانیا اقامت گزیدند. بعدها بسیارى ازمسلمانان به شهرهاى صنعتى میشىگان،اوهایو، انیدیانا و رالینایس تغییر مکاندادند و عدهاى نیز شروع به کشاورزى درمنطقه آیوا نمودند. سلسله مهاجرتهاىمسلمانان هندى و پاکستانى در زمانهاىبعد آغاز شد.
پس از جنگ جهانى اول، مسلمانان بهتاسیس گروههاى فرهنگى و مساجد پرداختند. اولین مسجد در منطقهى آیوا در ابتداى دهه 1920 میلادى بنا گردید.
وضعیت فعلى
رشد سریع جمعیت مسلمانان ایالاتمتحده در دهه 1980 آغاز شد. طبقآمار شوراى اسلامى آمریکا و سایرگروههاى اسلامى، جمعیت مسلمانان درحال حاضر از سریعترین رشد (درمقایسه با جمعیت پیروان سایر ادیان درآمریکا) برخوردار است. بیش از یکمیلیون پناهنده، فقط از کشورهاى ایران وافغانستان وارد آمریکا شدهاند. تخفیفقوانین مهاجرت اتباع خارجى در زمانریاست جمهورى لندن بى. جانسن، دردهه 1960 میلادى، باعث افزایش میزانمهاجرت مسلمان به ایالات متحده شد. ازسوى دیگر، احیاى اسلام در خاورمیانه ودر نتیجه آن، منقرض شدن حکومتشاهنشاهى در ایران باعثشد که بسیارىاز مسلمانان ظاهرى، در سطح عملى نیزدین اسلام را بپذیرند. این عده ازمسلمانان که دقیقا به انجام وظایف دینىخود مىپردازند تعداد قابل توجهى ازمهاجران مسلمان را تشکیل مىدهند وشامل دانشجویان عربستان، کویت و سایرکشورهاى خاورمیانه نیز مىباشند. در اینکشورها درآمد بهدست آمده از صدورنفت، به بسیارى از خانوادهها این توانایى را مىدهد که فرزندانشان را براى ادامهى تحصیلات به خارج از کشور بفرستند.
همزمان با افزایش میزان مهاجرتمسلمانان آمریکا، گرایش مردم آمریکا بهدین اسلام نیز ادامه داشت. پیش از دهه1980، آمریکاییها و آفریقاییها بیشترکسانى را که اسلام مىآوردند تشکیلمىدادند، ولى بعدها مردمان متعلق بهسایر تیرههاى نژادى نیز اسلام را قبولکردند; اسپانیایىها و سفیدپوستان از اینجملهاند. با مهاجرت مسلمانان خارجى بهآمریکا، تصور دیگران درباره اسلام، کهقبلا آن را منحصر به سیاهپوستانمىدانستند. تا حدود زیادى تغییر نمود.
مسلمانان آمریکا براى هماهنگى باتوسعه سریع اسلام، مساجد را مورداستفاده قرار دادند. 90 درصد مساجدفعلى در دهههاى قبل بنا شدهاند.مسلمانان آمریکا بهطور تقریبى تمامامکانات خود را صرف بناى مساجد نمودند. در این حال، عربستان نیز بخشى از مخارج را تامین کرده است.
آمارها درباره جمعیت مسلمانان
از آنجا که دفتر سرشمارى در ایالاتمتحده به شمارش جداگانهى پیروان ادیاننمىپردازد. درباره جمعیت مسلمانان ونقاط مورد سکونت آنها آمار رسمى دردسترس نیست. البته بررسیهایى که توسطمؤسسههاى اسلامى انجام مىشود، حاوىاطلاعاتى در خصوص جمعیت مسلمانانمىباشد.
چندى پیش منابع اسلامى (Islamic Resource institute) در یک بررسىاز هر مسجد خواستبزرگترین گروهنژادى نمازگزاران را مشخص کنند. بابررسى نتایج معلوم شد که سه گروه عمدهمسلمانان آمریکایى متعلق به عربستان،آفریقا و شبه قاره هند مىباشند. درحالحاضر سیاهپوستان که حدود 40 درصدمسلمانان آمریکایى هستند. جمعیتمسلمانان در تمام ایالات آمریکا گستردهشده است، ولى بیشترین میزان تمرکزجمعیت آنها در پنجشهر بزرگنیویورک، لس آنجلس، شیکاگو، بوستون و دیزایت مىباشد. مرکز «اورنج کاونتى» بزرگترین مرکز اسلامى در ایالاتمتحده است. از میان 1100 باب مسجد،بیشترین تعداد آنها در شهرهاى بزرگقرار دارند. یک سوم این مساجد درشهرکهایى واقعاند که جمعیت آنها کمتراز 100 هزار نفر مىباشد.
جنگ تفاهم
به رغم توسعه و گسترش اسلام بیشترآمریکاییها ظاهرا اطلاعى درباره اسلامندارند یا میزان اطلاعات آنها بسیار کماست و آنچه درباره اسلام مىدانندمجموعهاى از مطالب غیر واقعى است.منبع اصلى این تصور نادرست دربارهدین اسلام، عناوین ضد اسلامى در جرایدو مطبوعات ایالات متحده است. همهروزه مشاهده مىشود که این مطبوعاتاسلام را بهعنوان یک دین ستیزهجو وخشن جلوه مىدهند. با بررسى تاریخىمعلوم مىشود که مسلمانان آمریکا تلاشبسیار اندکى براى تبلیغ ایدئولوژى وارزشهاى اسلام در میان مردم آمریکا بهخرج دادهاند و هیچگاه براى ایفاى نقشىمهم در جامعه تلاش ننمودهاند. حتىچند سال قبل آنها هیچ مؤسسهاى درسطح ملى بهعنوان نماینده مسلمانانآمریکا و مبلغ دین اسلام نداشتهاند ولىدر حال حاضر چندین مؤسسه مشغولفعالیتبراى ابلاغ اعتقادات اسلامى بهاقشار و مراکز مختلف غیر اسلامى هستند.
در مسیر شناخت
نمىتوان گفت که توسعه اسلام درآمریکا مورد بىتوجهى مطلق قرار گرفتهاست. سیاستمداران اکنون ضرورت جلبحمایت مسلمانان را در سطح کشور درکنمودهاند. چنانکه جرج بوش، رئیسجمهورى سابق ایالات متحده، در سال1991 میلادى براى نخستین بار عید فطررا به مسلمانان بهطور رسمى تبریک گفتو بیل کلنتون نیز از این روش پیروى کردهو در ماه مبارک رمضان پیامى براىمسلمانان فرستاد. دعوت رسمى «سراجوهاج» بهعنوان رهبر اسلامى براىسخنرانى در کنگره مسلمانان آمریکا در25 ژوئن 1991، یک نماد پیروزى براىمسلمانان این کشور بود. مسلمانان آمریکاامیدوارند که اینگونه فرصتها بهپذیریش بیشتر اسلام در آمریکا کمککند و انتظار دارند که آنها نیز مانندیهودیان و مسیحیان، جایگاه اجتماعىخود را داشته باشند.
مردم آمریکا درباره اسلام چگونهمىاندیشند؟ بزرگترین مشکل مسلمانان آمریکایى نسبت به سایر گروههاى مذهبى، وجود تصورات ضد اسلامى دراین سرزمین است. طبق بررسى اخیر شوراى اسلامى آمریکا (در سال 1992میلادى)، میزان حمایت غیر مسلمانان ازدین اسلام 23 درصد بوده است که کمتر از سایر ادیان مىباشد، در حالى که میزان مخالفت با اسلام بیش از میزان مخالفت با دیگر ادیان یعنى 36 درصد بوده است.
مجلات، فصلنامه قبسات، شماره 13
>