دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

سیر و سلوک در مسٍیر شرع

پروردگارت را در درون خود از روی تضرع و خوف آهسته و آرام یاد کن (برگرفته ازمبادی اخلاق در قرآن: آیت الله جوادی آملی)
سیر و سلوک در مسٍیر شرع
سیر و سلوک در مسٍیر شرع

قال الله تعالی :

واذْکر ربّک فی نفسک تضرّعاً وخیفة و دون الجهر …

(سوره اعراف/ آیه 205)

پروردگارت را در درون خود از روی تضرع و خوف آهسته و آرام یاد کن

توضیح :

سیر و سلوک در مسٍیر شرع

انسان، مدنی بالطبع است و در جامعه زندگی می کند و جامعه نیازمند قانون است و قانون باید از آسیب خطا، سهو و نسیان و عصیان مصون باشد و چنین قانونی جز از راه وحی و نبوّت تدوین نخواهد شد.

اگر تهذیب و تزکیه، بر خلاف مسیر شرع باشد، چنین ریاضتی باطل است؛ یعنی سیر و سلوک جز با انجام واجبات و مستحبّات از یک سو و ترک محرّمات و مکروهات از سوی دیگر، قابل قبول نیست و بازدهی هم ندارد چنانکه اگر جامعه‌ای هم نباشد و انسان تنها در عالم زندگی کند، باز نیازمند به وحی و نبوّت است، ولی مهمترین عمل، همان است که انسان به عبادتهای قلبی بپردازد؛
زیرا عبادتهای قالبی یعنی بدنی مانند نماز و روزه در عین لزوم، محدود است؛ اما ذکر خدا نامحدود است خدای سبحان می فرماید:

یا ایّها الّذین امنوا اذکروا الله ذکراً کثیراً[1]

تا می توانید به یاد خدا باشید.

"ذکر" هم در سوره "اعراف" مشخص شده است. در آیه ای می فرماید:

واذْکر ربّک فی نفسک تضرّعاً وخیفة[2]

و در آیه دیگر آمده است: "ادعوا ربّکم تضرّعاً وخفیة"[3] یعنی، با ترس از خدا یاد کنیدو مخفیانه و آرام خدا را بخوانید؛ دائماً نام خدا را بر لب و یاد او را در دل داشته باشید. در این صورت انسان آیینه جان خود را به سمت مخازن الهی نگه داشته و اسرار الهی بر آن می تابد. جهان، یعنی مخازن الهی لبریز از معارف و رمز و راز آفرینش است و قلب انسان به منزله آیینه شفّاف است که اگر کسی آن را گرد گیری و غبار روبی کند و بداند که آن را به کدام سمت نگه دارد، اسرار عالم در آن میتابد و انبیا (علیهم السلام) آمده اند تا آینه بودن دل و کیفیّت قرار دادن آن را به فرد و جامعه، نشان دهند.


    منبع :برگرفته از تفسیرموضوعی قرآن کریم – مبادی اخلاق در قرآن –تالیف : آیت الله جوادی آملی صص 295-296
    پی نوشت:
  • [1] .سوره احزاب، آیه 41
  • .[2] سوره اعراف، آیه 205
  • [3]. همان، آیه 55

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

ادات استفهام

ادات استفهام

"استفهام" مصدر باب "استفعال" از ماده‌ی "فهم" و در لغت به معنای پرسیدن به جهت شناختن و فهمیدن است.
No image

بَدَل

"بَدَل" بر وزن "فَعَل" اسم از ماده‌ی "بدل" و در لغت به معنای جانشین است. در اصطلاح نحو "بدل" تابعی است که حکم نسبت داده شده به متبوع در جمله، به آن (تابع)نسبت داده می‌شود و در واقع تابع (بدل)، مقصود حقیقی گوینده است
No image

ارتباط "تمییز" و "حال"

این نوشتار در دو بخش با ذکر تفاوت و شباهت میان "تمییز" و "حال"، به مقایسه آن دو می‌پردازد
No image

اشکال "بدل" و "مبدل منه"

این نوشتار به بررسی اشکال "بدل" و "مبدل‌منه" در کلام به اعتبار نوع آن دو از جهت مفرد یا جمله بودن، اسم یا فعل بودن می‌پردازد
No image

تأویل "موصول حرفی" و "صله" به "مصدر"

در این نوشتار ابتدا چگونگی و مراحل تأویل به مصدر در دو موصول حرفی "أن" و "أنَّ" و صله‌ی آن دو بیان شده و در سایر موصول‌های حرفی ("أن" مخففه، "لو"، "کَی" و "ما") همچون طریقه مذکور در "أن" و "أنَّ" عمل می‌شود و در پایان به نکاتی پیرامون تاویل به مصدر اشاره می‌شود.

پر بازدیدترین ها

No image

احکام منادا

این مجموعه به بررسی احکام و مباحث مرتبط با منادا و بررسی ویژگی‌های چند منادای خاصّ می‌پردازد.
No image

صیغه تعجب

این نوشتار به صورت جداگانه در هر یک از دو صیغه قیاسی تعجب به بررسی نحوه ساخت صیغه، اعراب جمله تعجبی، احکام و برخی نکات هر یک پرداخته و در پایان به نکاتی پیرامون صیغه تعجب اشاره خواهد داشت.
No image

تمییز اعداد

اعداد، الفاظ مبهمی هستند که نیاز به تفسیر و رفع ابهام دارند و این رفع ابهام ممکن است با تمییز و غیر آن صورت گیرد. بحث از تفسیر و رفع ابهام عدد با توجه به اینکه عدد بر دو گونه "عدد صریح" و "عدد کنایی" است، در دو بخش مورد بررسی قرار می‌گیرد
No image

مفعول مطلق

عنوان مورد بحث یک ترکیب وصفی و مشتمل بر دو لفظ "مفعول" و "مطلق" است. "مفعول"، اسم مفعول از ماده‌ی‌‌ ‌‌"فعل" و در لغت به معنای معمول و انجام یافته است
No image

اعراب اسم متقدم

این مجموعه، در ابتدا "اقسام اعراب اسم متقدم" و سپس "اصل در اعراب اسم متقدم" را بیان می‌کند و در ادامه به بررسی قرائن بر خلاف اصل در کلام خواهد پرداخت.
Powered by TayaCMS