روز بانکداری اسلامی

تاریخچه ‌بانکداری
تاریخچه ‌ی بانکداری به قرن‌ها قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. مردم یونان، روم، بابل و چین در معابد خودشان که در واقع اماکنی مورد اعتماد و اطمینان بود، حفظ و نگهداری اموال‌شان را به روحانیون می‌سپردند. پس از آن، مؤسسات خصوصی به فکر افتادند که جایگاهی برای اعتماد مردم ایجاد بکنند و چون در برابر سپرده‌ای که مردم به آنها می‌دادند سود می ‌پرداختند، در یک نوع رقابت با معابد قرار گرفتند.
در ایران قبل از دوره هخامنشی ، بانکداری به طرز ابتدایی مرسوم ولی در انحصار معابد و شاهزادگان بود و در زمان هخامنشیان بازرگانی رونق یافت و پول مسکوک رواج گرفت و معروفترین این بانکها ، بانک اجیبی بود در بابل بود که بکلیه امور بانکی از قبیل قبول سپرده و اعطای وام و رهن گرفتن املاک می پرداخت و سرمایه آن برای خرید و فروش منازل ، احشام ، غلامان کشتی های حامل کالا بکار می افتاد.

دوره جدید بانکداری
دوره جدید بانکداری با پیشرفت تدریجی تجارت و داد ستد در جهان و کشف مناطق و راههای دریائی جدید و استقرار روابط بازرگانی بین شرق و غرب شکل گرفت و کم کم دامنه فعالیت اقتصادی از سواحل دریای مدیترانه به کشور های سواحل اقیانوس اطلس گسترش پیدا کرد . این پیشرفت توام با استفاده روز افزون از خدمات بانکی و نتیجتاً ازدیاد حرفه بانکداری در کشورهای مختلف جهان شد. اما در ایران اولین بانک ایرانی که با سرمایه‌ی ایرانی شکل گرفت «بانک پهلوی و قشون» بود که در حال حاضر تبدیل به «بانک سپه» شده است، بعد از انقلاب تاریخچه‌ی بانکداری دچار تحول شد و در 17 خرداد ماه سال 1358 شمسی، شورای انقلاب، نظام بانک‌داری کشور را ملی اعلام کرد.
بانکداری اسلامی
آنچه در بانکداری اسلامی مدنظر است کارآمدی بانکداری بدون ربا در ایجاد عدالت اجتماعی است. بانک‌داری اسلامی بایستی اولین هدف نظام اقتصاد اسلام را که عدالت اجتماعی است تامین کند.
در ایران به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری جمهوری اسلامی ، لزوم استقرار نظام اقتصاد اسلامی بعنوان یکی از ضرورتهای اساسی کشور مطرح شد.مهمترین اقدام عملی در این جهت می توانست ریشه کن کردن ربا از سیستم بانکی کشور باشد تا بدینوسیله بنیان یک اقتصاد توحیدی مبتنی بر قسط و عدل گذارده شود. بهمین منظور پس از انقلاب در سال 1358 اقداماتی در جهت اسلامی کردن نظام بانکی بعمل آمد ، که این اقدامات را می توان در کوششهای اولیه برای حذف بهره و برقراری کارمزد در سیستم بانکی و تاسیس بانک اسلامی و توسعه صندوقهای قرض الحسنه خلاصه نمود.
تعداد بانکهای اسلامی در دنیا ظرف سالهای 1997 -2004 از 176 به 267 بانک رسیده است. بانک توسعه‌اسلامیIDB از اولین بانک های اسلامی است که در دسامبر سال ‫1973 به‌عنوان یک موسسه ‌مالی بین‌المللی تاسیس شد وکار خود را از بیستم اکتبر سال ‫1975 میلادی رسما‫" آغازکرد
هدف از تاسیس بانک, تسریع توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کشورهای عضو و جامعه‌های مسلمان برپایه‌شرع مقدس بود.‌ بر اساس آخرین آماردر سال 2004 دارایی بانکهای اسلامی با نرخ رشد سالانه 5/23 درصد، از مرز 260میلیارد دلار گذشت. این امر حاکی از این مطلب است که قوانیـن‌ اسلامی‌‌‌ مانعی در راه‌‌ توسعه بانک‌های‌ اسلامی نیست‌ و هدف‌ از اجرای‌‌ ایـن‌‌ قـوانیـن اجـرای معاملات‌‌‌ به‌ صورت مشروع و سالم‌ است.
از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، چهار بانک توسعه‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری‌های صنعتی مشغول بودند .
1- بانک اعتبارات صنعتی که اولین بانک توسعه صنعتی در ایران است به موجب قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم کشور در سال 1335 باسرمایه اولیه 600 میلیون ریال و به منظور ایجاد و تقویت کارآفرینان بخش خصوصی تأسیس گردید . سهام اولیه این بانک تماماً به دولت تعلق داشت لیکن پس از حدود 20 سال فعالیت ، تصمیم گرفته شد که با فروش تدریجی سهام به بخش خصوصی موجبات غیردولتی شدن بانک مزبور فراهم گردد . در اواخر سال 1356 با فروش تدریجی حدود پنج درصد سهام به بخش خصوصی ، زمینه غیردولتی شدن بانک آغازگردید . این بانک در مدت 22 سال فعالیت خود 1107 فقره تسهیلات به مبلغ کل 7/86 میلیارد ریال به واحدهای تولیدی و خدماتی پرداخت نموده و در سرمایه‌گذاری 70 واحد تولیدی و خدماتی نیز به مبلغ 11 میلیارد ریال مشارکت حقوقی داشته است .
2- بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران ، دومین بانک توسعه صنعتی در سال 1338 که ضمناً اولین بانک توسعه‌ای خصوصی در کشور به شمار می‌آمد ، با سرمایه 400 میلیون ریال به صورت شرکت سهامی عام تأسیس گردید . این بانک متعلق به بخش خصوصی بود و حدود 87 درصد سهام این بانک به افراد و مؤسسات ایرانی و13 درصد بقیه متعلق به 19 بانک و مؤسسه خارجی بود . از 19 بانک خارجی ، 6 بانک انگلیسی – 2 بانک فرانسوی – 4 بانک ژاپنی – 2 بانک آمریکایی – 2 بانک آلمانی – 1 بانک ایتالیایی و 2 بانک هلندی بودند . این بانک تا پایان سال 1356 قریب به 222 میلیارد ریال وام صنعتی و سرمایه در گردش برای ایجاد و توسعه صنایع ایران پرداخت کرده بود و در سرمایه 148 واحد تولیدی و خدماتی به مبلغ 2/49 میلیارد ریال مشارکت داشت.
3- بانک توسعه و سرمایه‌گذاری ایران ، سومین بانک توسعه‌ای در سال 1352 با سرمایه 050ر1 میلیون ریال که پنجاه درصد آن پرداخت گردیده بود ، به صورت شرکت سهامی عام تأسیس گردید. حدود 82 درصد سهام این بانک به 3333 فرد و مؤسسه ایرانی و حدود 18 درصد باقی نیز به افراد و مؤسسات خارجی تعلق داشت . این بانک تا پایان سال 1356 جمعاً 165 فقره تسهیلات به مبلغ تقریبی 5/19 میلیارد ریال به صنایع کشور پرداخت کرد و در سرمایه سهامی 14 طرح تولیدی و خدماتی جمعاً به مبلغ 580 میلیون ریال مشارکت داشت .
4- شرکت سرمایه‌گذاری بانک‌های ایران در سال 1355 با سرمایه اولیه 15 میلیارد ریال به صورت شرکت سهامی عام آغاز به فعالیت نمود . سهامداران این شرکت را 15 بانک ایرانی و 1600 سهامدار از افراد حقیقی و حقوقی تشکیل می‌دادند .
این شرکت تا پایان سال 1357 در 22 مؤسسه تولیدی و خدماتی ، مبلغی در حدود 5/2 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری‌نمود و سهام 22 مؤسسه تولیدی و خدماتی را به مبلغ یک میلیارد ریال خریداری نمود.
علاوه بر بانک‌های توسعه‌ای فوق که برای کمک به صنایع بزرگ و متوسط تشکیل شده بود ، کمک‌های مالی برای ایجاد و توسعه واحدهای کوچک صنعتی از طریق صندوق ضمانت صنعتی پرداخت می‌گردید . این صندوق در سال 1339 با سرمایه انتقالی از صندوق مشترک ایران و آمریکا به مبلغ 138 میلیون ریال به صورت مؤسسه غیرتجاری عام‌المنفعه برای کمک به صنایع کوچک ایجاد شده بود و سرمایه آن به تدریج به مبلغ 770 میلیون ریال افزایش یافته بود و کلاً متعلق به دولت بود .
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران بانک صنعت ومعدن به موجب مصوبه مورخ 02/07/1358 مجمع عمومی بانک‌ها ، با اجازه حاصل از ماده 17 لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها و از ادغام بانک‌های اعتبارات صنعتی – توسعه صنعتی و معدنی ایران – توسعه و سرمایه‌گذاری ایران و شرکت سرمایه‌گذاری بانک‌های ایرانی – صندوق ضمانت صنعتی و صندوق معادن تشکیل گردید . به استناد صورتجلسه مورخ 31/03/1362 مجمع عمومی بانک‌ها ، موضوع ادغام صندوق ضمانت صنعتی و شرکت صندوق معادن در بانک صنعت ومعدن منتفی اعلام و اساسنامه بانک باتوجه به سرمایه واحدهای فوق‌الذکر اصلاح گردید . به موجب بند یک مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده بانک مورخ 21/01/1367 ، صندوق ضمانت صنعتی از تاریخ مصوبه ، با کلیه اموال و دارائی‌های در بانک صنعت ومعدن ادغام گردید .

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند. 30 خرداد 1403, 15:48