مناقشه بر سر استفاده یا عدم استفاده از دستگاههای الکترونیکی در نماز

به نقل از منابع اینترنتی، چندی پیش فتوایی از دارالفتوای مصر و توسط دکتر علی جمعه مفتی مصر صادر شد که طی آن استفاده از دستگاه صوتی الکترونیکی" الرفیق" در نماز فرادی جایز دانسته شد؛ صدور این فتوا اختلافی میان اساتید شریعت و محققان این حوزه ایجاد کرد که هر کدام با دلایلی نظرات خود را بیان کردند.
دکتر نصر فرید واصل مفتی سابق مصر و استاد فقه دانشگاه الازهر گفت: استفاده از این تکنولوژی در نمازهای فرادی مانعی ندارد؛ حکم استفاده از این دستگاه با عدم تأثیرگذاری بر قلب نمازگزار مجاز است.
وی افزود: این دستگاه از دستاوردهای معاصر به شمار می رود تا کتاب خدا حفظ و در نماز از آن بهره گیری شود. همچنین هیچ تأثیری بر نماز یا تمرکز بر آن ندارد. چرا که نمازگزار آنچه را که از دستگاه می شنود، می خواند و اگر به منظور عدم خطا در نماز و با صدای کم شنیده شود، مانعی ندارد. در نماز جماعت امام ممکن است این دستگاه را به منظور جلوگیری از فراموشی یا خطا در گوشش قرار دهد، او مجاز است و دیگران که پشت او نماز می خوانند مجاز به استفاده نیستند.
دکتر عبدالرحمان عدوی استاد فقه و عضو مجمع تحقیقات اسلامی با بیان اینکه این دستگاه نماز شخص را زایل می کند، خضوع و خشوع او را از بین می برد، استفاده از آنرا مجاز ندانست و یاد آور شد: هنگامی که انسان به نماز می ایستد باید از همه اموری که تمرکز او را بر هم می زند دوری کند و نماز انسان جز با خضوع و خشوع مقبول نیست . استفاده از این دستگاه در نماز مردود است؛ چرا که خشوع قلب، فکر و حواس انسان را از خدا دور می کند و علاوه بر زایل شدن نماز مانع از مقبول شدن آن می شود.
وی یاد آور شد: انسان به جای اینکه این دستگاه را در گوشش قرار دهد، می تواند سوره های قرآن را حفظ کند. از سوی دیگر کسی که دستگاه را در گوشش قرار می دهد، در درجه اول از تدبر در آیات الهی محروم می شود و رکعتهای نماز را به علت اتکا به دستگاه فراموش می کند و بر آنها تمرکز نمی کند. بنابراین استفاده از آن مجاز نیست.
دکتر احمد طه ریان استاد فقه دانشگاه الازهر و عضو مجمع فقهای شریعت آمریکا نیز استفاده از این دستگاه را مجاز ندانست و با اشاره به آیات قرآن که آمده است: "هنگامی که قرآن خوانده می شود به آن گوش دهید " به ضرورت گوش دادن آیات الهی در قرآن اشاره کرد و گفت: استفاده از این دستگاه یعنی عدم گوش دادن قرآن که با آیات موجود منافات دارد. زیرا این دستگاه او را از تدبر مطلوب بر حذر می دارد و تدبر شایسته تر از حفظ قرآن است.
شیخ عصام الشعار محقق شرعی این حوزه نیز اظهار داشت: باید دانست که حفظ قرآن فریضه است یا فضیلت . اما حفظ قرآن کریم واجب نیست، فضیلت به شمار می رود . در نماز سوره فاتحه را با تلاوت صحیح خواندن کفایت می کند . از سوی دیگر پیامبر اکرم(ص) می فرماید: هنگامی که مسلمانان به نماز ایستاده اند، باید همه اعضای بدن و قلب خود را بر نماز متمرکز کنند و به هیچ چیز دیگر مشغول نشوند. این دستگاه با کلام نبی اکرم(ص) منافات دارد. از سوی دیگر فقها گفته اند که اگر کسی نمی‌تواند حتی سوره فاتحه بخواند می تواند دعای دیگری جایگزین آن کند . از سویی شخص برای نماز خواندن باید ارتباطش را با دیگران قطع کند که این دستگاه مانع از قطع ارتباط نمی شود.