تاریخ همواره نام و یاد مردان بزرگی که رهبران اجتماعی زمان خود بوده اند را در حافظه
خویش به یادگار می سپرد . مردانی چون نلسون ماندلا ، جواهر نعل نهرو ، مارتین لوترکینگ
، مهاتما گاندی و ... اما نام هیچ یک چون نام «امام خمینی» این همه عظمت
و بزرگواری را یکجا در خود جمع نکرده است . در بزرگی ، نفوذ معنوی و عظمت والای او
همین بس که قریب به 11 میلیون نفر بدن پاک و مطهر او را پس از رحلتش در برگفته ، تشییع
کردند و این جمعیت بیش از جمعیتی بود که در 12 بهمن 57 به استقبالش شتافته بودند
. مگر خمینی چه کرده بود که اینان از فراق وجودش و در هجران رویش چنین بر سر و سینه
می زدند ؟! خبرنگار روزنامه افریکن ایونتز پاریس در شماره 18/3/68 خود با ابراز شگفتی
از جمعیت مردم عزاداری که به تهران آمده بودند می نویسد : «با هیچ جمله ای نمی
توانم حقیقت آنچه را که در تشییع جنازه امام خمینی دیدم بیان کنم ، جز اینکه بگویم
من قیامت را با چشمان خود دیدم . قیامتی که واکنش تأثیر خدایی یک ینده خالص خداوند
بر کشوری انقلابی بود» ([1]).
آری خمینی آنچنان در قلب های جای گرفته بود که دل های مرید و جان های عاشقش نمی توانست
باور کند که خمینی را از دست داده و در ماتم فقدانش به سوگ نشسته است ، هیتوشی موتوشیما
ـ شهردار ناکازاکی ژاپن ـ سه روز پس از ارتحال ملکوتی حضرت امام (ره) چنین می گوید
: «حضور این تعداد مردم در مراسم سوگواری رهبر فقیدشان در تاریخ بی سابقه بوده
است و به جرأت می توان گفت که رهبری امام خمینی ، متابعت ملت از ایشان ، و نفوذ رهبر
در دل های مردم و عمق رابطه بین آنان در ، در تاریخ معاصر باور نکردنی و منحصر به فرد
است» ( [2]) .
آری خمینی مردی بزرگ و قاطع اما ساده زیست بود و همین سادگی توام با قاطعیت بود که
در قلب شیعه و بلکه مسلمانان جهان نفوذ کرده ، جای گرفته بود . «موسولینی»
گفته است : انسان باید آهن باشد تا نان داشته باشد ، یعنی اگر می خواهی نان داشته باشی
، زور داشته باش . ولی اقبال می گوید : این حرف درست نیست ، اگر می خواهی نان داشته
باشی ، آهن باش»( [3] ) .
و خمینی مردی بود آهنین و پرصلابت ، او کسی بود که نه با آهن که با منطق بر غرب پیروز
شد و دندان امپریالیسم را در دهانش خرد کرد . او مردی خدایی بود و خدایی می اندیشید
. »شبکه اول تلویزیون دولتی ایتالیا طی گزارش ویژه پیرامون ارتحال جانگداز رهبر
مستضعفان جهان و نقش ایشان در جامعه گفت : (امام) خمینی برای مردم ایران حکم صدای خدا
را داشت» ( [4]) .
دلیل خدا اندیشی این مرد نیز شخصیت جامع الاطراف او بود . او نه چون درویشان به گوشه
خانقاه خزیده بود و نه چون فلاسفه دنیا را در افکار شیرین خود می جست . امام خمینی
نه چون برخی فقیهان است که از فقه تنها کنج عزلت گزیدن و دود چراغ خوردن و رساله نوشتن
را آموخته ، فهمیده و برگزیده باشد و نه چون بعض واعظان است که علم را بر عمل مقدم
داشته در پوستین خلق افتند . نه چون طیفی از فلاسفه است که عقل را بر وحی مرجح دارند
و دست تمسک از نقل رها کرده در دامن عقل بزنند و نه چون اصحاب سیاست است که تنها به
ریاست بیندیشند «آری فیلسوفان شاگرد می سازند نه پیرو ، رهبران اجتماعی پیروان
متعصب می سازند نه انسان های مهذب ، اقطاب و مشایخ عرفان ارباب تسلیم می سازند نه مومن
مجاهد فعال» ( [5]) و امام خمینی(ره) انسان
ساخته بود .
خمینی وقتی بر منبر فقه می نشیند مجتهدی مبرز و صاحب فتوی است ، چون بر کرسی فلسفه
و منطق پای می نهد فیلسوفی چیره دست و قوی است ، آنگاه که بر مسند عرفان تکیه می زند
عارفی نستوه و بزرگ است و هنگامی که به وادی سیاست گام می نهد پیش کسوتان این عرصه
را استادی مجرب و کارآزموده است .
او از یک حجره کوچک در قم و بعدها از خانه ای ساده و محقر در جماران انقلابی را رهبری
کرد که شاید بتوان آن را «بزرگترین پدیده قرن» نامید . روح ا... عمیقاً
به این معنا باور داشت که: «مسئولیت از آگاهی و ایمان پدید می آید نه از قدرت
و امکان»( [6]) و بنابر همین عقیده بود
که مبارزه با استعمار غرب و استبداد دربار را نه وظیفه کفایی که بر خود واجبی
عینی می دانست.
انقلاب امام حلقوم شیطان صفتان قرن را با دست های مظلوم و بینوای مستضعفین فشرد و طرح
نو و تفسیری تازه از مسلمانی در انداخت . آری امام خمینی یکی از انسان های بزرگ اما
نادر جهان است که :
صد عمر بیاید پدر پیر فلک راتا دگر مادر گیتی چو تو
فرزند بزاید
او به حقیقت پیش از زمان خود متولد شده بود ، جبران خلیل جبران ، یکی از نویسندگان
درجه اول عرب که متولد لبنان ، بزرگ شده آمریکا و یک عرب مسیحی است وقتی می خواهد از
علی (ع) بگوید ، چنین می نویسد : «علی از کسانی است که پیش از زمان خودش متولد
شده است» ( [7]) و سپس اضافه می کند :
«من نمی دانم چه رازی است که افرادی پیش از زمان خودشان متولد می شوند ... یعنی
آنقدر بزرگند که زمان خودشان ، هر زمانی باشد ، گنجایش این را که بتواند آن ها را بشناسد
و بشناساند و معرفی کند ندارد . باید مدت ها بگذرد ، بعد از مرگشان بار دیگر بازیابی
و بازشناسی شوند و به اصطلاح امروز ، تولد جدید پیدا کنند»( [8]) .
و براستی که امام نیز اینگونه بود . مردی بزرگ از تبار علی(ع) و چون علی(ع) ناشناخته
و مظلوم ، و چه بهت انگیز و شگفت آور است از اینکه چهره واقعی این روح الهی نیز با
دقتی ژرف و توجهی شگرف کاویده نشد و «حجاب معاصرت» نگذاشت تا نقاب از چهره
این تاریخ ساز قرن برداشته شود . اصولاً شخصیت ها تا زنده اند ، شناخته نمی شوند ،
حب و بغض ها ، کینه و عداوت ها و حسادت ها خود مانعی در جهت شناخت آنهاست ، اما همین
که رخ در نقاب خاک کشیدند ، مرغ روحشان به عالم ملکوت پرواز کرد و حجاب مرگ میان آن
ها و جامعه حائل افکند ، به تدریج شناخته می شوند و این است که اقبال لاهوری می گوید
«ای بسا شاعر که بعد از مرگ زاد» . هنری پرشت ، کاردار سیاسی ـ نظامی سفارت
آمریکا در سال های (1972 ـ 1978) درباره امام خمینی و ناشناخته ماندن ایشان می گوید
: » تردیدی نیست که آیت ا... خمینی یکی از مردان بزرگ تاریخ در این قرن بود و
کمتر کسی را می توان یافت که از جاذبه و نفوذی همانند او برخوردار باشد و توجه قدرت
های بزرگ را تا این حد به خود معطوف دارد ... به گمان من مورخین روزی نشان خواهند داد
که او مردی بود که شخصیتش به خوبی درک نشده است»( [9]) .
اما «این سنت تغییر ناپذیر ربوبی است که مردان بزرگ که مظهر حقیقت نابند چون
درگذرند خورشید وجودشان در افقی بالاتر بر آسمان جان انسان های حقیقت جو طلوع خواهد
کرد و اندیشه و آرمانشان سلسله جنبان تاریخ خواهد شد»( [10]) .
امام خمینی قدس سره الشریف ابهت شرق و غرب را شکست ، ابرقدرت آمریکا را «شیطان
بزرگ» نامید و به او پیغام داد که «ای آمریکا از دست ما عصبانی باش و از
این عصبانیت بمیر» . رادیو آمریکا روز 17/3/68 چنین گفت : «در ده سال گذشته
آیت ا... خمینی آمریکا را بارها با ناتوانی مواجه ساخت و در این مورد به آمریکا درس
داد و دو رئیس جمهوری آمریکا را با ناامیدی روبرو ساخت . رادیو دولتی آمریکا به نقل
از روزنامه شیکاگو تریبون ضمن اعلام این مطلب گفت : شاید تا به حال در هیچ دوره ای
از سال های اخیر برنامه ریزان سیاسی آمریکا با چنین وضعیتی روبرو نشده بودند که کشوری
در مقابل نفوذ نظامی و سیاسی و اقتصادی آمریکا مصونیت داشته باشد» . هنور فریاد
رسای امام که تمام هيمنه ابوسفیانی امپریالیسم غرب را سخره گرفته و فرموده بود «آمریکا
هیچ غلطی نمی تواند بکند» در گوش جان جهانیان طنین انداز است. آری خمینی مردی
بود که دوست در فقدانش گریست ، عاشق از هجرانش گریبان چاک کرد و دشمن به احترامش سر
تعظیم فرود آورد و واپسین کلام اینکه ، روح ا... چابک سوار عرصه عشق بود:
تند خیزی که ره شد پس از اوجای خالی نمای سواری
--------------------------------------------------------------------
سید محمد رستگاری/سایت طباطبا/