نویسنده: رضا کریمی راد
قرآن کریم انسان‌ها را به درستی و راستی و عمل به وعده خودشان دعوت نموده است.
در بسیاری از آیات خداوند از مسلمانان خواسته تا اگر وعده ای به برادر دینی خود دادند به وعده و عهد خود عمل نمایند. یکی از مواردی که در جهان آخرت از انسان‌ها سئوال می‌شود عهد و وعده هایی است که به انسان‌ها داده اند.
در سوره اسراء آیه 34 آمده است: «و اوفوا بالعهد انّ العهد کان مسوولاً» به عهد خویش وفا نمایید که البته از عهد و پیمان سئوال می‌شود.
وفای به عهد از نشانه‌های ایمان است و خدای منان بدان بسیار سفارش کرده است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «عده المومن اخاه نذرٌ لاکفّاره له، فمن اخلف فبخلف الله بدا و لمقته تعرّض» وعده مومن به برادر (دینی) خود نذری است که کفاره ندارد. پس هر که به آن وفا ننماید، وعده با خداوند را نقض کرده و خود را به غضب او دچار ساخته است.
یادگیری عمل به پیمان و عهد خود از دوران کودکی و از طرف والدین آغاز می‌شود.
یکی از نمودهای بارز عدالت در مورد فرزندان، عمل کردن به وعده‌هایی است که پدر و مادر به آنان می‌دهند.
در شان و منزلت والدین نیست که وعده خود به فرزندانشان را جامه عمل نپوشانند.
عمل به وعده، آثار بسیار نیکو و مثبتی بر فرزند و خانواده دارد. وفای به عهد باعث اعتماد، محبت، تحکیم روابط خانوادگی، حفظ حیثیت و تحکیم مبانی تربیتی می‌شود.
در این باره از رهبران و پیشوایان دینی احادیث وافری وجود دارد.
رسول مکرم اسلام فرموده است: فرزندانتان را دوست بدارید و با آنان از روی محبت و شفقت رفتار نمایید و اگر وعده ای به آنها دادید، به وعده خود عمل کنید، زیرا آنان جز شما کسی را روزی ده خود نمی دانند.
رسول گرامی اسلام می‌فرماید: «من کان یومن بالله و الیوم الاخر فلیف اذا وعد» هر که به خداوند و روز جزا ایمان دارد، باید به وعده ای که می‌دهد وفا کند.
حضرت علی (ع) نیز فرموده است: «المسوول حرًّ حتّی یعد» کسی که از او چیزی خواسته شود، در انجام آن آزاد است تا هنگامی که وعده کند.
فرزندان با اعتمادی که به پدر و مادر خود دارند. آنان را راستگو می‌دانند.
عمل نکردن به وعده هم موجب عقوبت اخروی است و هم تجاوزی بزرگ به حقوق فرزندان به شمار می‌رود. والدین مجبور به وعده دادن نیستند، ولی هر گاه به فرزندانشان وعده ای دادند، حتماً باید بدان عمل نمایند.
فرزندی که از والدین خود، بویژه پدر، بد عهدی ببیند، او را فردی فریبکار می‌شمارد و رفته رفته از وی بیزار می‌گردد. به این ترتیب او نسبت به والدین بی اعتماد می‌شود و حتی اعتقاد او نسبت به اصول انسانی و اسلامی سست می‌گردد. بیان مطالب تربیتی و الفاظ زیبا هرگز نمی تواند جبران کننده زشتی خلف وعده شود و اثر آن را از ذهن حساس و تیزبین فرزند بزداید.
فرزند، والدین را محلّ اتکای خود می‌داند و پدر را تامین کننده معاش و سایر نیازهای زندگی اش می‌شناسد.
او اگر گفتار و کردار والدین خود را دوگانه ببیند، خود را بی پناه حس می‌کند و آشفته و سرگشته می‌شود.
حضرت موسی بن جعفر (ع) نیز فرموده اند: آن گاه که وعده ای به کودکان دادید، بدان وفا نمایید، زیرا آنان شما را روزی ده خود می‌دانند.
خداوند از هیچ چیز آن قدر خشمگین نمی شود که از ستم بر زنان و کودکان. عمل والدین به وعده هایشان هم موجب خوشحالی فرزندان می‌شود و هم سبب خرسندی خودشان. رسول خدا (ص) فرموده است: «من فرّحه فرّحه الله یوم القیامه» هر که فرزندش را از خود شاد نماید، خداوند روز قیامت او را شاد کند.