دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 332 نهج البلاغه : ارزش پاكدامنى و شكرگزارى

حکمت 332 نهج البلاغه موضوع "ارزش پاكدامنى و شكرگزارى" را بیان می کند.
No image
حکمت 332 نهج البلاغه : ارزش پاكدامنى و شكرگزارى

متن اصلی حکمت 332 نهج البلاغه

موضوع حکمت 332 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 332 نهج البلاغه

332 وَ قَالَ عليه السلام صَوَابُ الرَّأْيِ بِالدُّوَلِ يُقْبِلُ بِإِقْبَالِهَا وَ يَذْهَبُ بِذَهَابِهَا

موضوع حکمت 332 نهج البلاغه

ارزش پاكدامنى و شكرگزارى

(اخلاقى، اقتصادى)

ترجمه مرحوم فیض

332- امام عليه السّلام (در باره انديشه) فرموده است 1- انديشه درست وابسته به دولتها و برتريها و دارائيها است كه رو مى آورد با رو آوردن آنها و مى رود با رفتن آنها (هر كه را بخت و دولت يار باشد هر چه انديشد درست آيد و تير تدبيرش به هدف مراد رسد و چون از او رو برگرداند هر چه انديشد نادرست آيد و عكس مراد نتيجه دهد هر چند خردمندترين مردم باشد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1246)

ترجمه مرحوم شهیدی

339 [و فرمود:] رأى راست دولت را همراه است با آن روى آرد و با رفتن آن برود.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 420)

شرح ابن میثم

322- و قال عليه السّلام:

صَوَابُ الرَّأْيِ بِالدُّوَلِ- يُقْبِلُ بِإِقْبَالِهَا وَ يَذْهَبُ بِذَهَابِهَا

المعنى

أى أنّ الدولة مستلزمة لصواب الرأى. إذ كان من تمام السعادة المقتضية للدولة أن يلزمها رأى صواب يكون به تدبيرها. و تلك السعادة و الدولة معدّة لاختيار أصلح الآراء و قائدة إليه فهو يقبل بإقبالها لإعدادها له و عند ذهابها يذهب الرأي الصواب و إن عدّ في الظاهر صوابا.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 409)

ترجمه شرح ابن میثم

322- امام (ع) فرمود:

صَوَابُ الرَّأْيِ بِالدُّوَلِ- يُقْبِلُ بِإِقْبَالِهَا وَ يَذْهَبُ بِذَهَابِهَا

ترجمه

«درستى انديشه بستگى به دارائيها دارد، با آمدن آنها مى آيد و با رفتن آنها مى رود».

شرح

يعنى لازمه داشتن دارايى و ثروت انديشه درست است. زيرا لازمه خوشبختى كاملى كه همراه داشتن دارايى است آن است كه انديشه درستى در كار باشد تا آن را اداره كند و از طرفى همان خوشبختى و دارايى وسيله و زمينه است براى گزينش درستترين انديشه، پس انديشه درست با وجود دارايى- كه زمينه ساز است- فراهم مى آيد، و با از دست رفتن دارايى، انديشه درست نيز مى رود، هر چند كه به ظاهر، انديشه صحيح باشد.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 693)

شرح مرحوم مغنیه

338- صواب الرّأي بالدّول يقبل بإقبالها و يذهب بذهابها.

المعنى

المراد بالدول هنا الأيام، و المعنى ان الناس يكتشفون من غنى المرء إقبال الدنيا عليه، و من فقره إدبارها عنه، و لو تأملوا قليلا لاكتشفوا إقبال الدنيا عليه من صواب رأيه و بعد نظره، و اكتشفوا إدبارها عنه من جهله و كثرة أخطائه، لأن صواب الرأي و حسن التصرف بلا مال- خير من الحمق و سوء التدبير مع الثراء و الكثرة.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 415 و 416)

شرح شیخ عباس قمی

151- صواب الرّأي بالدّول: يقبل بإقبالها، و يدبر بإدبارها [و يذهب بذهابها- خ ل ].«» حكي أنّه اجتمع بنو برمك عند يحيى بن خالد في آخر دولتهم و هم يومئذ عشرة، فأداروا بينهم الرأي في أمر فلم يصلح لهم، فقال يحيى: إنّا للّه ذهبت و اللّه دولتنا كنّا في إقبالنا يبرم الواحد منّا عشرة آراء مشكلة في وقت واحد، و اليوم نحن عشرة في أمر غير مشكل، و لا يصحّ لنا فيه رأي نسأل اللّه حسن الخاتمة.«»

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص127و 128)

شرح منهاج البراعة خویی

(327) و قال عليه السّلام: صواب الرّأى بالدّول: يقبل بإقبالها و يذهب بذهابها.

المعنى

من أهمّ أسباب النجاح و التقدّم في الامور خصوصا المسائل الهامّة المربوطة بالسياسة و إدارة أمر الامم و الشعوب هو اتّخاذ الاراء الصائبة و النظريات الصحيحة النافذة، فهي الّتي بها يكتسب الدولة و تنتظم الامور، فاذا أقبل الدولة على رجل و بنى جلدته يقع في قلوبهم الأفكار الصائبة و يهتدون إلى سواء الطريق في الامور سواء في الحرب أو الصلح أو العطاء أو المنع، و إذا أدبر الدولة يكثر الخطأ في الاراء و يقع كلّ رأى على الوراء.

الترجمة

فرمود: رأى درست باقبال و بخت دولت است: چون رو كند رو ميكند و چون بخت برگردد رأى سرنگون گردد.

  • دولت أر آيد زنى رأى درستور رود رأى تو پوچ و گيج و سست

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 424 و 425)

شرح لاهیجی

(374) و قال (- ع- ) صواب الرّأى بالدّول و يذهب بذهابها يعنى و گفت (- ع- ) كه درست بودن رأى و تدبير با صاحبان دولتست و مى رود برفتن دولت

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 322)

شرح ابن ابی الحدید

346: صَوَابُ الرَّأْيِ بِالدُّوَلِ- يُقْبِلُ بِإِقْبَالِهَا وَ يُدْبِرُ بِإِدْبَارِهَا قال الصولي اجتمع بنو برمك عند يحيى بن خالد- في آخر دولتهم و هم يومئذ عشرة- فأداروا بينهم الرأي في أمر فلم يصلح لهم- فقال يحيى أنا لله ذهبت و الله دولتنا- كنا في إقبالنا يبرم الواحد منا- عشرة آراء مشكلة في وقت واحد- و اليوم نحن عشرة في أمر غير مشكل- و لا يصح لنا فيه رأي الله نسأل حسن الخاتمة- . أرسل المنصور لما هاضه أمر إبراهيم- إلى عمه عبد الله بن علي و هو في السجن- يستشيره ما يصنع- و كان إبراهيم قد ظهر بالبصرة- فقال عبد الله أنا محبوس و المحبوس محبوس الرأي- قال له فعلى ذاك- قال يفرق الأموال كلها على الرجال و يلقاه- فإن ظفر فذاك و إلا يتوجه إلى أبيه محمد بجرجان- و يتركه يقدم على بيوت أموال فارغة- فهو خير له من أن تكون الدبرة عليه- و يقدم عدوه على بيوت أموال مملوءة- . قال سليمان بن عبد الملك- ليزيد بن أبي مسلم صاحب شرطة الحجاج يوما- لعن الله رجلا أجرك رسنه و خرب لك آخرته- قال يا أمير المؤمنين رأيتني و الأمر عني مدبر- و لو رأيتني و الأمر علي مقبل- لاستكبرت مني ما استصغرت- و لاستعظمت مني ما استحقرت

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 254)

شرح نهج البلاغه منظوم

[331] و قال عليه السّلام:

صواب الرّأى بالدّول: يقبل باقبالها، و يذهب بذهابها.

ترجمه

انديشه درست بدولتها وابسته است، دولت كه روى آورد، رأى صواب روى مى آورد دولت كه رفت آنهم مى رود (بگفته سعدى:

عقل و دولت قرين يكديگرند هر كه را عقل نيست دولت نيست)

نظم

  • بر انسان چون كه دولت رو نمايدبرخ از رأى نيكو در كشايد
  • بهر كس نيكبختى كرد اقبالنكو انديشه اش افتد ز دنبال
  • ز شصت فكر هر تيرى كه بگشادبچنگش صيد بخت و دولت افتاد
  • بريگ و خاك با بخت ارزند چنگبچنگش اوفتد درّ گران سنگ
  • ولى چون دولت و بختش كند پشت بهر كارى كند ز انديشه انگشت
  • جهان با وى فتد در كينه و لجّدرست انديشه اش يكسر فتد كج
  • بمغزش فكرها گرديده محدود همه درها برويش هست مسدود
  • بهر كارى اگر درّ و گهر ريختبفرق بخت گوئى خاك ره بيخت
  • ز بام هر كه باز بخت پرّد بدشتش فكر را آهو نچرّد
  • كنون اى آنكه را دو نيك بختىبكن كارى براى روز سختى
  • براى بعد مرگت فكرى انديش ز سختيهاى آن آسوده كن خويش

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 114 و 115)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

در تقابل ایران با اسرائیل و آمریکا، همیشه گزینه حمله اتمی چالش‌برانگیز بوده و هست. عده‌ای می‌گویند: وقتی آمریکا و اسرائیل به عنوان دشمن اصلی ما سلاح اتمی دارند و تجربه نشان‌داده، اگر لازم شود هیچ تعارفی در استفاده از آن ندارند، پس ما هم باید سلاح اتمی داشته باشیم.
باغ خسروشاهی

باغ خسروشاهی

کی از شبهاتی که در سال‌های اخیر سبب تحریف امام در ذهن نسل جوان شده است این ادعا است که برخی می‌گویند امام در باغ‌های بزرگ و مجلل اطراف جماران زندگی می‌کردند و بااین‌وجود در رسانه‌ها به مردم یک‌خانه کوچک و ساده به‌عنوان محیط زندگی ایشان نمایش داده می‌شد
دوگانه نهضت و نظام

دوگانه نهضت و نظام

برخی دوگانه‌ها را ابتدا درک نمی‌کنیم ولی به مرور که مشغول کاری علمی می‌شویم یا طرحی عملی را به پیش می‌بریم متوجه آن می‌شویم و بعد بر سر آن دو راهی به انتخابی خاص دست می‌زنیم.
چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

شهید سلیمانی بی‌شک در زمره شخصیت‌هایی است که جامعه ایرانی بشدت از وی متأثر خواهد بود. احتمالاً در طول تاریخ هیچ بدرقه‌ای به میزان تشییع پیکر او شکوهمند نبوده است.
آب و برق مجانی می‌شود!

آب و برق مجانی می‌شود!

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

شهید سلیمانی بی‌شک در زمره شخصیت‌هایی است که جامعه ایرانی بشدت از وی متأثر خواهد بود. احتمالاً در طول تاریخ هیچ بدرقه‌ای به میزان تشییع پیکر او شکوهمند نبوده است.
Powered by TayaCMS