22 مرداد 1396, 0:31
بركت چيست و چگونه مي‌شود چيزي اعم از مادي و معنوي داراي بركت شود؟ و اگر چيزي داراي بركت شود چه اتفاقي مي‌افتد؟ بركت به معناي پايداري خير الهي در چيزي و رشد و افزايش آن و درخواستي است كه هر انسان مؤمن از خدا دارد. بار‌ها يكي از دعاهايي كه در حق شما شده يا شما در حق ديگري كرده‌ايد، اين بوده است: خدا به زندگي شما بركت دهد، خدا در مالت بركت دهد. خدايا در زندگي و مالم بركت ده. اما اينكه چگونه مي‌توان به زندگي و چيزي بركت داد، مسأله اي است كه هر مؤمني دوست دارد تا علل و عوامل آن را بشناسد؛ زيرا مي‌داند بركت در هر چيز به معناي پايداري خير و رشد و بهره گيري بهينه و كامل از آن است. خداوند علاوه بر آنكه بسياري از نعمات خود را با تعبير «مبارك» در قرآن كريم ياد كرده، به زيبايي به اصل بركت اشاره كرده و مي‌فرمايد: و اگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعاً بركاتي از آسمان و زمين بر ايشان مي‌گشوديم. علامه طبرسي در تفسير اين آيه مي‌نويسد، خداوند مي‌فرمايد: از شرك و گناهان بپرهيزيد تا ما درهاي بركات و خيرات تكامل بخش را، از آسمان به وسيله آمدن باران و از زمين به خاطر روييدن گياهان و به وجود آمدن ميوه‌ها نازل گردانيم. در بركت، جنبه الهي و معنوي هم بسيار تأثيرگذار است و به فزوني، تعالي و ماندگاري نعمت كمك كرده و در نهايت، انسان را به سلامت دنيوي و سعادت اخروي نزديك مي‌سازد. اين موضوع در بيانات امام رضا (ع) هم از جهات گوناگوني مطرح شده و آن حضرت در بيانات مختلفي اين اصل مهم زندگي اجتماعي بشر را يادآور شده‌اند. در اين مجال مي‌خواهيم بررسي كنيم كه آموزه‌هاي ديني چه چيزهايي را موجب بركت در زندگي مي‌دانند؟
برخي از عوامل خير و بركت در زندگي فردي و اجتماعي عبارت است از:
«و اگر اهل شهرها و آبادي‌ها ايمان مي‌آوردند و پرهيزكارى پيشه مي‌كردند، يقيناً [درهاىِ] بركاتى از آسمان و زمين را بر آنان مي‌گشوديم، ولى [آيات الهى و پيامبران را] تكذيب كردند، ما هم آنان را به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مي‌شدند [به عذابى سخت] گرفتيم». (اعراف، 96) امام على (ع): «شما را به تقواي الهي، سفارش مي‌كنم، زيرا هركس تقوا پيشه كند، سختي‌ها، پس از آنكه نزديك شده‌اند، از او دور مي‌شوند و رحمت، پس از آن كه رميده است، به او مهربان مي‌شود و [چشمه] نعمت‌ها، پس از آن كه خشكيده، بر او جوشان مي‌شود و [بارانِ ] بركت، پس از آن كه نم نم گشته است، بر او سيل آسا مي‌شود».
امام على (ع) مي‌فرمايند: «به سبب عدالت، بركت‌ها افزونى مي‌شود» (ليثي واسطي، علي، عيون الحكم و المواعظ، ص 188) امام صادق(ع) نيز مي‌فرمايند: «اگر ميان مردم دادگرى شود، همه بي‌نياز مي‌شوند، آسمان روزى خود را فرو مي‌ريزد، و زمين به اذن پروردگار متعال، بركت خويش را بيرون مي‌آورد».
پيامبر خدا (ص) نيز مي‌فرمايند: «هر كس خوش دارد كه عمرش طولانى و روزي اش فراوان شود، تقواي الهي پيشه كند و صله رحم نمايد».
پيامبر خدا (ص) مي‌فرمايند: «هر گاه يكى از شما به خانه خود وارد مي‌شود، سلام كند؛ چرا كه بركت مي‌آورد و فرشتگان با آن، مأنوس مي‌شوند.»
پيامبر خدا (ص) مي‌فرمايند: «هرگاه دو معامله گر راست بگويند، به هر دوى آنها، بركت داده مي‌شود. و هر گاه دروغ بگويند و خيانت كنند، به هيچ كدامشان بركت داده نخواهد شد.»
پيامبر خدا (ص) مي‌فرمايند: «قناعت، بركت است.»
پيامبر خدا (ص) مي‌فرمايند: «هر كسى روزي‌اى دارد كه ناچار به او خواهد رسيد. پس هر كس به آن راضى شود، برايش پربركت و كافي خواهد بود و هر كس به آن راضى نباشد، نه بركت خواهد يافت و نه او را بس خواهد بود. روزى، در پى انسان است، آنگونه كه اجلش در پى او است».
آن گاه كه در سايه سار معنويت و تقوا، بركات معنوي بر مردم باريدن گيرد، بركت‌هاي مادي نيز كم‌كم رخ مي‌نمايند و در اينگونه موارد ظاهر مي‌شوند:
در يك زندگی جمعی، آيا چاره‌ای جز حسن سلوك و مدارا وجود دارد؟ «گذشت»، يكی ديگر از جلوه‌های «مدارا» است. اگر بنا باشد در مقابل هر مسأله انسان حساسيت و سرسختی نشان دهد و هر حرف را به دل بگيرد و از هيچ چيز نگذرد، پديد آمدن ناهنجاری در زندگی جمعی، حتمی است. تحمل كردن ناسازگاری ديگران، پديدآورنده سازگاری است. اگر بدی را با بدی و تندی را با تندی جواب دهيم، مشكلات بالا می‌گيرد. گاهی بايد چشم را بست و بعضی رفتارهای آزاردهنده و ناراحت‌كننده ديگران را ناديده گرفت، يا درگذشت و بخشود، تا ريشه بحران در روابط بخشكد. در تفسير آيه «يدرءون بالحسنه السيئه»؛ بدی را با نيكی رفع می‌كنند، آمده است كه به وسيله حلم، جهل و نابخردی جاهل را دفع می‌كنند و به وسيله مدارا با مردم، اذيت و آزار آنان را از خودشان دور می‌سازند. بالاتر از اين چشم‌پوشی، آن است كه بدرفتاري‌های ديگران را با خوش‌رفتاری مقابله كنيم، نه مقابله به مثل.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان