دانستني هاي حقوقي؛
مطمئناً در دنياي پرتلاطم امروزي، يکي از موضوعاتي که مي تواند جوامع بشري را از اختلافات شخصي و جمعي در امان بدارد، «آشنايي با حقوق متقابل افراد با يکديگر و قانون» است که مهمترين اثر اين آشنايي و آگاهي را مي توان در پيشگيري از وقوع بسياري از مشکلات حقوقي دانست؛ بنابراين، امروز تلاش داريم تا موضوع «شکايت از کارمندان خاطي» را بررسي کنيم.
رعايت نشدن حقوق ارباب رجوع در ادارات و برخورد نامناسب برخي کارمندان با آنها، از موضوعاتي است که ممکن است روزانه بسياري از افراد شاهد آن باشند. در اين ميان، بايد بررسي کرد شهرونداني که به ادارات مراجعه مي‌کنند، از چه حقوقي برخوردارند و در مقابل، تکليف کارمندان در اين رابطه چيست؟
در نظام حقوقي کشور ما تکريم ارباب رجوع به صورت پراکنده در قوانين مختلف وجود دارد اما در سال 1381، شوراي عالي اداري با تصويب «طرح تکريم مردم و جلب رضايت ارباب رجوع در نظام اداري» و «دستورالعمل نحوه تشويق و تنبيه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکريم مردم و جلب رضايت ارباب رجوع» در سال 1382، به صورت مدون اين مسئله را در سازمان‌هاي اداري کشور مطرح کرد.
بر اساس اين مصوبه، ادارات مشمول تصويب‌نامه، موظفند نسبت به تهيه «منشور اخلاقي» اقدام و موارد مندرج در آن را اجرا کنند.
به منظور نظارت بر حُسن اجراي اين تصويب‌نامه، واحدهاي بازرسي در ادارات و سازمان‌هاي مشمول، ايجاد يا تجهيز شده‌اند و انجام وظيفه مي‌کنند.
اين بازرسان، علاوه بر نظارت محسوس و نامحسوس، مسئوليت پيگيري شکايات مردمي را نيز برعهده دارند.
حال، پرسش اينجا است که با کارمندان خاطي يعني کارمنداني که برخلاف منشور اخلاقي و ضوابط تعيين‌شده در تصويب‌نامه رفتار مي‌کنند، چه برخوردي خواهد شد و شکايت ارباب رجوع، به کجا خواهد انجاميد؟
مطابق ماده هفت «دستورالعمل نحوه تشويق و تنبيه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکريم مردم و جلب رضايت ارباب رجوع»، مصوب يکصد و هشتمين جلسه شوراي عالي اداري مورخ سال 1382، «رسيدگي به سوء عملکرد کارکنان در ارتباط با ارباب رجوع، بر مبناي موارد ذيل صورت مي‌گيرد: ?- نتايج نظرسنجي از ارباب رجوع؛ ?- گزارش بازرسان طرح تکريم؛ ?- شکايات واصله از ارباب‌رجوع و ?- ساير ساز و کارهاي نظارتي.» بنابراين شکايت و اظهار نظر ارباب رجوع، نقش اصلي را در رسيدگي به تخلفات کارمندان برعهده دارد.
همچنين بر اساس «طرح تکريم مردم و جلب رضايت ارباب رجوع در نظام اداري» تمامي دستگاه‌هاي اجرايي مشمول اين مصوبه، موظفند براي شفاف و مستندسازي نحوه ارايه خدمات به ارباب رجوع، اطلاعات لازم در خصوص خدمات قابل ارايه به ارباب رجوع را به نحوي که حاوي موارد زير باشد، مستند کرده و در اختيار مراجعان قرار دهند:
به نظر مي‌رسد با توجه به ماده هفت «دستورالعمل نحوه تشويق و تنبيه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکريم مردم و جلب رضايت ارباب رجوع» ارباب رجوع شاکي مي‌تواند به يکي از طرق زير اقدام کند:
شرکت در نظرسنجي: معمولاً در ادارات، صندوق‌هايي جهت دريافت انتقادات و پيشنهادات ارباب رجوع نصب شده است که شهروندان مي‌توانند موارد تخلف يا بدرفتاري کارمندان را گزارش کنند.
طرح شکايت: شهروندان مي‌توانند با مراجعه به واحد بازرسي هر اداره (در صورت عدم استقرار واحد بازرسي؛ حراست اداره) شکايت خود را از کارمندان خاطي مطرح کنند. در موارد که تخلف کارمندان جنبه کيفري پيدا مي‌کند، مثلاً در موارد درگيري فيزيکي يا توهين توسط کارمند، ارباب رجوع مي‌تواند موضوع را از طريق موارد قضايي پيگري کند.
در مواردي که اقدامات خلاف قانون از سوي اداره صورت بگيرد يا اينکه اداره از حدود صلاحيت‌هاي قانوني خود تجاوز کند، ارباب رجوع مي‌تواند با طرح دعوي در ديوان عدالت اداري، درخواست خود را پيگيري کند.
سايت تابناک
تاريخ انتشار: دوشنبه 6 آذر ماه