دانستنیهای قضایی
اعسار از هزینه دادرسی، در دو صورت به وجود می‌آید:
به علت اینکه دارایی شخص کفاف پرداخت هزینه دادرسی را نمی‌کند. به علت اینکه شخص به‌طور موقت، به دلیل عدم دسترسی به مال خود قادر به پرداخت هزینه دادرسی نیست؛ مثلاً مال طرف در رهن بانک است.
به عبارتی هر فردی نمی‌تواند به ادعای اینکه دچار اعسار می‌شود به دادگاه دادخواست اعسار دهد. ادعای اعسار مقید به این شرایط است: شخص بدهکار باشد، اقامه دعوا از طرف مدعی و طلبکار، اثبات ادعای (اعسار) وی و صدور حکم به نفع طلبکار، صدور رأی قطعی بر محکومیت بدهکار، صدور اجرائیه از طرف دادگاه. بعد از تحقیق شرایط یاد‌شده، مدعی اعسار می‌تواند با ارائه دادخواست در پی اثبات آن باشد.
طریق اثبات اعسار
قانونگذار در راستای تحقق حق دادخواهی برای همه افراد که در اصل ۳۴ قانون اساسی پیش‌بینی شده، راهکارهایی را پیش‌بینی کرده است. این راهکارها مانع از آن است که اعسار و ناتوانی مالی، در صورت اثبات در دادگاه، مانعی برای دادخواهی شهروندان باشد.
معمولی‌ترین راه اثبات، استفاده از شهود است که طبق ماده ۵۰۶ آیین دادرسی مدنی بیان شده است.
در صورتی که دلیل اثبات اعسار، شهادت شهود باشد، باید شهادت کتبی حداقل دو نفر از اشخاصی که از وضع مالی و زندگی متقاضی اعسار مطلع هستند، به دادخواست ضمیمه شود. در این شهادت‌نامه، مشخصات، شغل و وسیله امرار معاش مدعی اعسار و ناتوانی او برای پرداخت هزینه‌دارسی، با تعیین مبلغ آن، بیان می‌شود. در این باره باید یک نکته را در نظر داشته باشید و آن این است که اصل بر تمکن و توانایی مالی است و در صورت ادعای خلاف آن، باید اثبات شود. مدعی اعسار می‌تواند انواع دلایل را به دادگاه ارائه کند و اعسارش را ثابت کند.
نحوه طرح دعوای اعسار
کسی که معسر است باید طرح دعوا کند. این دعوی نیز به دو روش انجام می‌شود:
همراه با دعوای اصلی دعوی اعسار از طریق ارائه دادخواست جداگانه
در این میان و برابر ماده ۲۰ قانون اعسار، مرجع رسیدگی‌کننده به دعوای اعسار در مورد محکوم، محکمه‌ای است که در ابتدا به دعوای اصلی رسیدگی کرده است. دعوای اعسار در مقابل اوراق اجرائیه ثبت اسناد در محکمه محل اقامت مدعی اعسار اقامه خواهد شد.
تشریفات رسیدگی به دعوای اعسار
کسی که دعوای اعسار طرح می‌کند، مثل همه کسانی که در محاکم طرح دعوا می‌کنند، باید مراحلی را پشت‌سر بگذارد. مدیر دفتر دادگاه، ظرف دو روز از تاریخ وصول دادخواست اعسار، باید پرونده را به نظر قاضی برساند. چنانچه قاضی شهادت شهود را در دادگاه ضروری بداند، به مدعی اعسار اخطار می‌کند که در روز مقرر آنان را حاضر کند. ممکن است دادگاه به همان شهادت‌نامه تفصیلی که ضمیمه دادخواست شده است اکتفا کند و ممکن است از مدعی اعسار بخواهد که شهود خود را حاضر کند.
در این میان ذکر چند نکته ضروری است:
نخست اینکه معافیت از هزینه دادرسی برای هر دعوا باید جداگانه دریافت شود، مگر آنکه چند دعوا، به طور هم‌زمان علیه یک نفر مطرح شده باشد که در این صورت، قبولی اعسار در یک دعوا در دعاوی دیگر نیز قابل استفاده است. دوم اینکه رأی دادگاه در خصوص قبول اعسار، «حضوری» محسوب می‌شود، یعنی اگر خوانده اعسار در دادگاه حاضر نشود و هیچ لایحه‌ای هم نفرستد و در نتیجه از جلسه رسیدگی اطلاع حاصل نکند، حکم باز هم حضوری است؛ حتی اگر ابلاغ اخطاریه هم در شکل «قانونی» باشد.
آثار دعوای اعسار
حالا فرض را بر این می‌گیریم که ادعای اعسار یا نداری فرد در دادگاه ثابت شده است؛ بعد از آن، معسر از مزایایی برخوردار خواهد شد. این مزایا به دو دسته تقسیم می‌شود: نخست معافیت موقت از تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی در مورد دعوایی که برای معافیت از هزینه آن ادعای اعسار شده است و دیگری حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق‌الوکاله.
شخصی بودن حکم اعسار
اگر محکمه، حکم به اعسار شخصی صادر کرد، این حکم فقط در مورد شخص مُعْسر است و در مورد جانشینان او جاری نمی‌شود. پس اگر معسر فوت کند، ورثه نمی‌توانند از حکم اعسار هزینه دادرسی مورث استفاده کنند. فوت مورث، در هر یک از دادرسی‌های نخستین و تجدیدنظر و فرجام، مانع جریان دادرسی در آن مرحله نیست و هزینه دادرسی از ورثه مطالبه می‌شود، مگر آنکه ورثه نیز اعسار خود را ثابت کنند.
پایان اعسار
فردی که از مزایای اعسار استفاده کرده است و دعوای خود را بدون پرداختن هزینه دادرسی آغاز کرده است، اگر در دعوای اصلی پیروز شود، از اعسار خارج می‌شود و باید هزینه دادرسی را بپردازد. همچنین اگر فرد معسر، توانایی پرداخت هزینه‌دادرسی را پیدا کند و به عبارتی مال‌دار شود، باید هزینه دادرسی را پرداخت کند.
پیگیری تهدید در فضای مجازی
اگر در فضای مجازی از طرف کسی تهدید شدیم، آیا می‌توانیم آن را پیگیری کنیم و راه پیگیری و شکایت از آن چیست؟
برخلاف تصور عموم که متن گفتگو در وایبر، فیس‌بوک و شبکه‌های اجتماعی دیگر، ایمیل، صدای ضبط‌شده و فیلم را جزو دلایل قابل استناد به شمار نمی‌آورند، قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است. بنابراین اگر کسی شما را در وایبر یا فیس‌بوک یا تلفن‌همراه یا ایمیل، تهدید کرده است، باید بدانید تمام این محتواها در دادگاه به عنوان دلیل از شما و علیه شخص تهدید کننده پذیرفته خواهند شد. دادگاه، با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان حوزه فناوری اجرا خواهد شد، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تأیید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت. پس اگر از جانب کسی با تهدیدی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مواجه شدید، میتوانید از طریق دادسرا اقدام کنید و یا از طریق سایت پلیس فتا موضوع را پیگیری کنید.
تهدید به انجام عملی گفته می‌شود که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود. خواه تهدیدکننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی کرده و یا نکرده باشد، جرم مستقلی است که بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی تا هفتادوچهار ضربه شلاق و یا تا دو سال حبس برای آن در نظر گرفته شده است. بنابراین همین‌که کسی شما را تهدید به افشای اطلاعات خصوصی (شامل عکس‌ها، متن چت‌ها، صدای ضبط‌شده، فیلم و…) کرده باشد،حتی اگر هرگز آن عمل را انجام ندهد (که در اکثریت مواقع این تهدیدات هرگز عملی نمی‌شوند)، ارتکاب جرم «تهدید» از سوی او قطعی و برای شما قابل شکایت و پیگیری است.
شرایط تهدید چیست و آیا هر تهدیدی جرم محسوب می‌شود؟
تهدید شخص باید واضح باشد یعنی تهدید کننده به وضوح تهدید شونده را به قتل، ضررهای مادی، معنوی، شرفی و افشای سر خود و یا بستگانش تهدید کند به نحوی که قاضی از الفاظ به کار رفته یا حرکات انجام شده بتواند تهدید انجام شده را به راحتی احساس کند.
برای تحقق جرم تهدید شرایطی باید وجود داشته باشد:
۱ـ تهدید کننده قادر به انجام باشد.
۲ـ با توجه به وضعیت تهدید شونده احتمال وقوع آن باشد.
تهدید امری نسبی است که با توجه به وضعیت تهدید شونده و تهدید کننده مورد قضاوت قرار میگیرد و ملاک تشخیص آن عرفی است.
مجازات جرم تهدید
هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مهر کند و یا سند و نوشته‌ای که متعلق به او یا سپرده به او است را از وی بگیرد به حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او کند، اعم از این که به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
آیا صاحبخانه می‌تواند بدون اذن و اجازه مستأجر وارد منزل مسکونی استیجاری شود؟
در اجازه گرچه موجر، مالک عین مستأجره است و تنها منافع آن ملک را به مستأجر انتقال می‌دهد اما باید توجه داشت که موجر حق ندارد بدون اجازه وارد حریم خصوصی مستأجر شود و عمل او تخلف و جرم است.
البته اگر مالک قصد فروش ملک خود را داشته یا بخواهد وضع ملک را از جهت امکان وجود خرابی یا کسر و نقصان در آن مشاهده کند و مستأجر مانع از رؤیت خریدار یا مالک شود مالک می‌تواند به دادستان محل وقوع ملک مراجعه و درخواست خود را طرح کند در این حالت با دستور دادستان و حضور مأمورین انتظامی اجازه دیدن ملک به مالک یا خریدار داده خواهد شد.
دوشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۶
روزنامه اطلاعات