الگوهای كفر و ايمان در محيط های متضاد

پرسش:

از منظر قرآن کريم الگوهای زن کفر و ايمان چه ويژگی های متمايزی داشته اند که خدای متعال آنها را به عنوان نمونه و ضرب المثل برای اهل کفر و ايمان نام می برد؟

پاسخ:

خدای متعال در سوره تحريم آيات 10 و 11 و 12 چهار زن را به عنوان نمونه و الگو معرفی می کند. دو نفر از آنها در آيه 10 به عنوان همسر نوح و لوط (عليهماالسلام) و دو فرد ديگر در آيه 11 و 12 به عنوان همسر فرعون و دختر پيامبر می باشند. همسران حضرت نوح(ع) و حضرت لوط(ع) به دليل خيانت به عنوان الگوی کفر معرفی شده اند: «خداوند برای کسانی که کفر ورزيدند، همسر نوح و همسر لوط را مثال زده است که اين دو زن، همسر (و از خانواده) دو بنده صالح از بندگان ما بودند، ولی به آن دو خيانت کردند. پس در برابر (کيفر) خداوند، برای آن دو زن هيچ کاری از آن دو پيامبر ساخته نبود و به آنان گفته شد: به آتش وارد شويد با وارد شوندگان در نقطه مقابل خداوند متعال برای کسانی که ايمان آورده اند به همسر فرعون و مريم دختر عمران مثال زده است. آنگاه که گفت: پروردگارا! برای من نزد خويش در بهشت خانه ای بساز و مرا از فرعون و کردار او نجات بده و مرا از گروه ستمگر رهايی بخش. و (خداوند به) مريم دختر عمران (نيز مثال زده است) زنی که دامن خويش را (از گناه) حفظ کرد، پس ما از روح خود در او دميديم (تا عيسی در دامان او متولد شد) و کلمات پروردگارش و کتب آسمانی را تصديق کرد و از اطاعت پيشگان بود.

از مجموعه اين آيات و شرايط حاکم بر آن می توان چنين نتيجه گرفت که محيط های اجتماعی افراد برای تربيت دينی هيچگاه مطلق و صددرصد نيست و انسان با انتخاب و اراده خود به عنوان عامل تعيين کننده می تواند برخلاف محيط و شرايط اجتماعی حرکت کند. بنابراين همسر پيامبر بودن سبب نجات نيست. چنانکه فرزند پيامبر بودن نيز چنين است. بلکه اين عملکرد هر انسانی است که آگاهانه و بااراده خود آن را انتخاب می کند و به دنبال آن سعادت يا شقاوت برای او رقم می خورد.

نکات کليدی

1- زن می تواند الگوی فساد يا صلاح، در طول تاريخ باشد.

2- زن در عقيده و عمل آزاد است. وابستگی خانوادگی و اقتصادی و اجتماعی او را مجبور نمی کند.

3- جريان کفر و نفاق، حتی در خانه انبيا نفوذ می کند.

4- بندگی و عبادت، زمانی ارزش دارد که همراه با عمل صالح باشد.

5- در نظام خانوادگی دينی، سرپرستی و مديريت با مرد است.

6- وابستگان فاسد، ضربه ای به عصمت و عدالت رهبران آسمانی نمی زنند.

7- خيانت به مکتب، انسان را به جايی می رساند که حتی شفاعت انبيا سودی ندارد.

۸- جبر محيط نمی تواند انسان را به سوی خود سوق دهد و انسان می تواند برخلاف ارزش های محيطی خود حرکت کند.

انواع خانواده ها در قرآن

1- زن و شوهری که همفکر و همگام در کار خير هستند. (همچون حضرت علی و حضرت زهرا عليهماالسلام).

2- زن و شوهری که در خباثت همفکر و همگام هستند. (ابولهب و همسرش) «تبت يدا ابی لهب... و امراته حمالةً الحطب»

3- خانواده هايی که مرد خوب، اما زن بد است. (زن لوط و نوح)

4- خانواده هايی که مرد بد، اما همسر خوب است. (زن فرعون)

روزنامه كيهان، شماره 21564 به تاريخ 28/11/95، صفحه 8 (معارف)