27 دی 1395, 8:24
زهرا اجلال
ايفاي مسئوليت خانوادگي، ايثار، سعه صدر، سياست، عقل، صبر، عفو و علم ميخواهد. رياست خانه مواظبت از خانواده است كه «رئيس الْقوْمِ خادِمُهُم؛ رئيس يك قوم يا جمعيتي خدمتگزار آن است.» گفته شده كه چون زنان در انجام وظايف خويش كوتاهي كردند آنها را «موعظه» كنيد و بهترين راه براي تأثير موعظه مهرباني، عطوفت و ملايمت است. قرآن شريف درباره «لقمان» ميفرمايد: «و اذْ قال لُقْمانُ لِإِبْنِهِ و هُو يعِظُهُ يابُني لا تُشْرِك بِا... انّ الشّرْك لظُلْمٌ عظِيمٌ؛ لقمان در مقام موعظه فرزندش گفت: اي پسرك من، به خدا شرك نياور كه همانا شرك گناه بزرگي است.» (سوره لقمان، آيه 13). در اين آيه لقمان در مقام موعظه كردن، با تلطّف و عطوفت سخن ميگويد و فرزندش را با مهرباني پند ميدهد و سپس گفته خويش را بر پايه استدلال استوار ميكند؛ زيرا تندي و پرخاش كردن نه تنها امكان تأثير موعظه را از بين ميبرد، بلكه سبب گستاخي و تجرّي ميشود.
مردانگي اقتضا ميكند كه اگر مرد در بروز اختلاف مقصر بوده است اقرار كند و با كمال شهامت عذر خواهي نمايد. چه اگر مقصر باشد ولي زير بار نرود و اشتباه خود را نپذيرد، هرگز نميتواند به موعظه زن بپردازد و موعظه اش بياثر خواهد بود. در اينجا خود بيشتر محتاج موعظه و نصيحت است. اين حالت حكم به ناحق دادن است. از جمله نشانههاي مروت و مردانگي در آن است كه در نزاع و اختلاف حق را به صاحبش دهيم. اين سخن كه اگر مرد به اشتباه خويش اعتراف كند زن جسور و گستاخ ميشود و حرمت مرد ميشكند از وسوسههاي شيطاني است زيرا همهچيز در برابر حق بيارزش است، بايد به آن سر تسليم فرود آورد.
از ديگر صفاتي كه مرد و زن در كانون خانواده بايد داشته باشند، گذشت و خطا پوشي است. اين خصلت نيكو در سيره ائمه معصومين و انبياي الهي عليهم السلام جلوه تام دارد. آن بزرگواران بسيار با گذشت و خطا پوشند. از امام صادق (ع) روايت شده است كه فرمودند: «الْعفْوُ عِنْد القُدْرهِ مِنْ سُننِ الْمُرْسلِين و الْمُتّقِين؛ عفو كردن در حال قدرت از سنتهاي رسولان خدا و انسانهاي پرهيزگار است. » (بحار الانوار، ج 2، صفحه 207) و امير مومنان علي (ع) درباره عفو فرموده است: «هنگامي كه قدرت داريد عفو كنيد همانا شكر كردن قدرتي كه خداوند به شما عطا فرموده عفو است. » (سفينه البحار، جلد 2، صفحه 208).
شيريني و لذّت و معنويت خانواده تفاهم است. اگر تفاهم باشد استحكام و تثبيت نظام خانواده حتمي است. هنگام ديدن اشتباهات، لغزشها را ناديده بگيريم و در صورت لزوم كاملًا مودبانه و با لحني كه نشاندهنده موعظه و دلسوزي است تذكر بدهيم و اختلاف و اشتباه را با داد و فرياد و كتك كاري و بد زباني چاره جويي نكنيم.
با تمسّك به روايات و سيره اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام همديگر را موعظه كنيم، از زندگي سراسر پند آن بزرگواران درس بگيريم و سخنان گهربار آنان را بازگو كنيم.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان