خداوند شاهد و مشهود

بر اساس آيات قرآن خداوند،هم شاهد است و هم مشهود. شاهد است؛ زيرا همه چيزها را مي بيند و همه هستي مشهود اوست و چيزي از او غايب نيست. همچنين خداوند مشهود است؛ يعني آنچه هميشه ديده مي شود خداوند است. خداوند در اين باره مي فرمايد: سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي اَنفُسِهِمْ حَتَّي يَتَبَيَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّ اَوَلَمْ يَکْفِ بِرَبِّکَ اَنَّهُ عَلَي کُلِّ شَيْ ءٍ شَهِيدٌ؛ به تحقيق آيات خودمان را در آفاق و در نفس هايشان مي نمايانيم تا برايشان روشن شود که او حق است و آيا کفايت نمي کند که پروردگارت بر هر چيزي مشهود است.(فصلت، آيه 53).

در اين آيه مي فرمايد که خداوند شهيد يعني مشهود از هر چيزي است ؛ يعني وقتي بخواهي چيزي را ببيني نخست بايد خدا را ببيني تا سپس آن چيز ديده شود؛ زيرا آن ماهيت و چيز بودن حدي از حدود خداوندي است که با تشخص وجودي خودش از خدا جدا شده است؛ يعني اول وجود خداوندي است که همه هستي را پر کرده و سپس آن تشخص است که به عنوان چيز و شئي بودن خودش را نشان مي دهد؛ زيرا براساس آيات قرآني همه وجه الله هستند؛ از اين رو به هر چيز بنگري و رو آوري آن جا خداست: فثم وجه الله (بقره، آيه 115).

اميرمؤمنان علي(ع) مي فرمايد: مَا نَظَرْتُ إلَي شَيْءٍ إلَّا وَ رَاَيْتُ اللَهَ قَبْلَهُ وَ بَعْدَهُ وَ مَعَهُ؛ در چيزي ننگريستم مگر آنکه خدا را پيش و پس و همراهش ديدم.(اسرار الصلاه، ص 65؛ لقاء الله، ملکي تبريزي، ص 7، اسفار، چاپ سنگي، ج 1، ص 117).

بر اساس همين آيات و روايات است که عارف مي گويد: «الحقّ سبحانه و تعالي ظهر و ما غاب قطّ والخَلق غاب و ما ظهر قطّ؛ حق تعالي ظاهر است و هرگز غايب نبوده و خلق همواره غايب بوده و هرگز ظهوري ندارد».

بابا طاهر مي سرايد:

به صحرا بنگرم صحرا تو بينم / به دريا بنگرم دريا تو بينم

به هر جا بنگرم کوه و در و دشت / نشان روي زيباي تو بينم

روزنامه كيهان، شماره 21200 به تاريخ 14/8/94، صفحه 6 (معارف)