رابطه‌ات را با خدا قوی كن

يكي از مهم‌ترين مباحث كه انسان‌هاي امروزي به فراموشي سپرده‌اند، راه‌هاي برقراري ارتباط با خداست. امروزه مباحث ارتباطات در سطح افراد، جوامع و بين‌الملل به صورت‌هاي مختلف و در سطح گسترده مطرح است، اما ارتباط با خداي متعال مقوله‌ای است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. مردم از بحث ارتباط، ارتباطات فردي، جوامع، بين‌الملل و شاخه‌هاي آن مانند جامعه‌شناسي ارتباطات، و امثال اين مباحث صحبت‌های زیادی به میان می‌آورند درحالی‌که ارتباط با خدا تنها راه سعادت است. از اين رو لازم به ‌نظر مي‌رسد كه در ارتباط با خدا و چگونگي وصل شدن به اين منظور مباحثي را مطرح كنيم: ممكن است سوال شود كه تنها ارتباط معرفتي با خدا براي رسيدن به سعادت و كسب كمالات كافي است يا عملي كه در ارتباط با خدا قرار گيرد نيز نقش دارد؟ ارتباط با خدا به دو بال معرفت و عمل نياز دارد و بدون يكي از اين دو، نمي‌توان پرواز كرد. در توضيح اين مطلب به گفتاري از امام علي(ع) اشاره مي‌كنيم تا از بیانات حيات‌بخش اين امام بيشتر استفاده كنيم: «با ايمان مي‌توان به اعمال صالح راه برد و با اعمال نيكو مي‌توان به ايمان دسترسي پيدا كرد. با ايمان، علم و دانش آبادان است.» (خطبه155) . اين جملات امام (ع) نشان مي‌دهد كه ايمان، راهنماي انسان در انجام عمل صالح است و بالعكس عمل صالح نيز در شكوفایي ايمان نقش دارد؛ يعني ميان ايمان و عمل صالح رابطه طرفيني برقرار است. ايمان نقشي بر انجام عمل صالح دارد و عمل صالح نقشي در ايمان. بنابراين معرفت و ايمان به تنهايي و بدون اعمال صالح، براي رسيدن به كمال مطلوب انسان كافي نيست، بلكه بال ديگري به‌نام «اعمال صالح» براي پرواز لازم است. «همانا بر خداوند سبحان پنهان نيست آنچه كه بندگان در شب و روز انجام مي‌دهند. دقيقا بر اعمال آنها آگاه است و با علم خويش بر آنها احاطه دارد. اعضای شما مردم گواه او و اندام شما سپاهيان او و روان و جان‌تان جاسوسان او و خلوت‌هاي شما بر او آشكار است.» (خطبه190). اين جملات براي گناهكاران تنبيه است و براي كساني كه اعمال نيك انجام مي‌دهند، بشارت. امام علی(ع) در قالب دعا مي‌فرمايد: « خدايا! آنچه از اعمال نيكو كه تصميم گرفتم و انجام ندادم ببخشاي. خدايا! ببخشاي آنچه را كه با زبان به تو نزديك شدم، ولي با قلب آن را ترك كردم. خدايا! ببخشاي نگاه‌هاي اشارت‌آميز، سخنان بي‌فايده، خواسته‌هاي بي‌مورد دل و لغزش‌هاي زبان را.» (خطبه77) . اين جملات درسي است براي اينكه چگونه در مقابل اعمال خود مسئوليت نشان دهيم و از خداي رحمان طلب بخشش كنيم، آن ‌هم از اعمالي كه ممكن است در نظر افراد عادي گناه تلقي نشود.

توصيه امام علی (ع) بر ارتباط عملی

« عمل صالح، عمل صالح، سپس آينده‌نگري، آينده‌نگري و استقامت، استقامت، آن‌گاه، بردباري، بردباري و پرهيزكاري، پرهيزكاري، براي هر كدام از شما عاقبت و پايان مهلتي تعيين شده است. با نيكوكاري به ‌آن‌جا برسيد و همانا پرچم هدايتي براي شما برافراشتند، با آن هدايت شويد.» (خطبه175) . در جاي ديگر مي‌فرمايد: « ‌اي بندگان خدا! تقوا پيشه كنيد و با اعمال نيكو به استقبال اجل برويد. با چيز‌هاي فاني شدني دنيا آنچه جاويدان مي‌ماند، خريداري كنيد.» (خطبه64) . « خدا شما را بيامرزد اعمال نيكو بر اساس نشانه‌هاي روشن انجام دهيد زيرا راه، روشن است و شما را به خانه امن و امان دعوت مي‌كند هم‌اكنون در دنيايي زندگي مي‌كنيد كه مي‌توانيد رضايت خدا را به دست آوريد، با مهلت و آسايش خاطري كه داريد. اكنون نامه عمل سرگشاده و قلم فرشتگان نويسنده در حركت است. بدن‌ها سالم و زبان‌ها گوياست. توبه مورد قبول است و اعمال نيكو را مي‌پذيرند.» (خطبه93) . « مردم! از آنچه خداوند بيان داشته بهره‌گيريد و از پند و اندرزهاي خدا پند‌پذيريد و نصيحت‌هاي او را قبول كنيد، زيرا خداوند با دليل‌هاي روشن راه عذر را به روي شما بسته و حجت را بر شما تمام كرده است و اعمالي كه دوست دارد بيان فرموده و از آنچه كراهت دارد معرفي كرد، تا از خوبي‌ها پيروي و از بدي‌ها دوري گزينيد.» (خطبه175) « مردم! عمل كنيد كه عمل نيكو به سوي خدا بالا مي‌رود و توبه سودمند است و دعا به اجابت مي‌رسد و آرامش برقرار و قلم‌هاي فرشتگان در جريان است. به اعمال نيكو بشتابيد، پيش از آنكه عمرتان پايان پذيرد يا بيماري مانع شود يا تير مرگ شما را هدف قرار دهد. مرگ نابود‌كننده لذت‌ها، تيره‌كننده خواهش‌هاي نفساني و دور‌كننده اهداف شماست.» (خطبه221) . امام علي (ع) خطاب به مالك اشتر مي‌فرمايند: «پس نيكوترين اندوخته تو بايد اعمال صالح و درست باشد هواي نفس را در اختيار گير و از آنچه حلال نيست خويشتنداري كن.» (نامه53، بند6) . چنانكه روشن است، هر كدام از بیانات امام علی(ع) كه در ضمن خطبه و نامه‌هاي ايشان آمده است، به نكات مهم تربيتي مربوط به انجام نيك اعمال اشاره دارد. انجام اعمال نيك؛ يعني پيوند و ارتباط عملي با خداوند متعال؛ يعني انجام اعمالي كه انسان را به خدا نزديك و خداوند در مقابل آن به انسان جزاي خير عنايت مي‌كند.

و اينكه يكي از چيزهايي كه بايد در زندگي همه مخصوصاً ما باشد، رابطه عاطفي با خداوند متعال است. همه بايد با خداي خود درد و دل داشته باشند، با خدا تضرع و زاري و اظهار قصور و تقصير داشته باشند. اين رابطه عاطفي معلوم است خيلي ثواب دارد. به قول قرآن كريم مقام محمود، مرهون همين رابطه عاطفي با خداست.