پرسش و پاسخ:‌ مصاديق فتنه

پرسش:
مصاديق فتنه در قرآن را معرفی کنيد؟
پاسخ:
در قرآن کريم، فتنه با بيست گونه استعمال، شصت بار تکرار شده و کمتر از يک چهارم آن به طور مشخص معناي آزمايش دارد. گاه فتنه به معناي آزمايش و گاه به معناي اسباب آزمايش به کار رفته است.
قرآن کريم سه چيز را فتنه و وسيله آزمايش معرفي مي کند:

اموال و فرزندان
«و بدانيد که اموال و اولاد شما وسيله آزمايشند.» (انفال ۲۸)
«جز اين نيست که اموال و اولاد شما وسيله آزمايشند.» (تغابن ۱۵)
2- شرّ و نيکي
«و با خير و شرّ شما را امتحان مي کنيم.» (انبياء ۳۵(
3- بعضي وسيله آزمايش بعضي ديگر
«و بعضي از شما را وسيله آزمايش بعضي ديگر قرار داديم.» (فرقان ۲۰)
«و اين چنين بعضي از آنها را با بعضي ديگر آزموديم.» (انعام ۵۳(
در آيات متعدد ديگري نيز فتنه به معناي آزمايش استعمال شده است. برخي از اين موارد عبارتند از:
«مأموران دوزخ را جز فرشتگان قرار نداديم و تعداد آنها را جز براي آزمايش کافران معين نکرديم.» (مدثر ۳۱(
سياق آيه شهادت مي دهد بر اين که مردم بعد از شنيدن آيه قبل که درباره عدد خازنان دوزخ بوده، درباره خازنان بگومگو کرده اند، در نتيجه آيه نازل شد. )طباطبايي،الميزان،۱۳۶۳،ج۲۰، ص۲۷۹(
«و آنچه را به دو فرشته هاروت و ماروت در بابل نازل شده ياد مي دادند و آن دو ملک به هيچ کس چيزي نياموختند؛ مگر آن که به او مي گفتند که کار ما فتنه و امتحان است.» (بقره ۱۰۲)
«و من نمي دانم شايد اين مأجرا آزمايشي براي شماست.» (انبياء ۱۱۱)
«تا اين که خداوند القاي شيطان را آزموني براي آنها که در قلبشان بيماريست، قرار دهد.»(حج ۵۳)
«ما «ناقه» را براي آزمايش آنها مي فرستيم.» (قمر ۲۷(
«و گمان کردند آزمايشي در کار نيست، در نتيجه کور و کر شدند.»(مائده ۷۱)
«انسان چنين است که وقتي گرفتار مي شود ما را مي خواند و همين که نعمتي به او ارزاني مي داريم، مي گويد اين از علم خودم به دست آمده، ليکن همين نعمت، فتنه و آزمايش اوست.» (زمر ۴)
آنچه مسلم است اين که «کشتن مشرکان در ماه حرام اگرچه گناه است، ولي شرک و کفر آنها به خدا و پيامبر مهم تر و شرّ و گناهش بيشتر است. علت اين که از شرک و کفر به فتنه تعبير شده اين است که کفر به هلاکت و بدبختي مي کشاند و فتنه آن چيزي است که باعث بدبختي و هلاکت است.
«داوود فهميد که ما با اين صحنه او را آزموديم، پس طلب آمرزش کرد.» (ص ۲۴)
«ما آن (شجره زقوم) را براي ستمکاران مايه آزمايش قرار داديم.» (صافات ۶۳(
«ما آن رويايي که به تو نشان داديم فقط براي آزمايش مردم بود.» (اسرا ۶۰(
«و نجاتت داديم از غم و امتحانت کرديم امتحاني دقيق»(طه ۴۰ ([خطاب به حضرت موسی]
در تمامي موارد مذکور، بحث هاي مفصل تفسيري و شأن نزول هر يک در کتب تفاسير بيان شده که جاي تأمل دارد؛ زيرا هر يک از اين موارد که به معناي آزمايش و يا اسباب آزمايش مي باشند، بي شک در زندگي بندگان رخ مي دهند و آشنايي با آنها شايد به پيروزي در امتحانات و آزمايش هاي الهي بينجامد که در واقع «فتنه خداوندي» هستند و با حکمتي ويژه از خداوند سر زده اند.
در مواردي که فتنه به معناي آزمايش در قرآن استعمال شده است، مورد جالب توجهي وجود دارد که در آن خداوند آب را فتنه معرفي مي کند.
«ما ايشان را آبي گوارا و زياد مي چشانيم تا در آن آزمايش شان کنيم.» (جن ۱۷ – ۱۶(

روزنامه كيهان، شماره 21164 به تاريخ 31/6/94، صفحه 8(معارف)

جدیدترین ها در این موضوع

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

در تقابل ایران با اسرائیل و آمریکا، همیشه گزینه حمله اتمی چالش‌برانگیز بوده و هست. عده‌ای می‌گویند: وقتی آمریکا و اسرائیل به عنوان دشمن اصلی ما سلاح اتمی دارند و تجربه نشان‌داده، اگر لازم شود هیچ تعارفی در استفاده از آن ندارند، پس ما هم باید سلاح اتمی داشته باشیم. 12 اسفند 1402, 3:49

باغ خسروشاهی

کی از شبهاتی که در سال‌های اخیر سبب تحریف امام در ذهن نسل جوان شده است این ادعا است که برخی می‌گویند امام در باغ‌های بزرگ و مجلل اطراف جماران زندگی می‌کردند و بااین‌وجود در رسانه‌ها به مردم یک‌خانه کوچک و ساده به‌عنوان محیط زندگی ایشان نمایش داده می‌شد 12 اسفند 1402, 3:24