27 دی 1395, 8:17
مريم نساج
گاه مىشود درهاى زندگى به رويمان به كلى بسته مىشود و دست به هر كارى ميزنيم با درهاى بسته روبهرو مىگرديم، از هر جا كه حركت ميكنيم، بسته است. گاهي خداوند براي امتحان بندگانش سختي قرار داده است اما برخي از سختيها را خود به زندگيمان راه ميدهيم، علت آن چيست؟مدتها به دنبال اين علت ميگشتم تا به آيهاي برخوردم: « (طه/124) و هر كس از ياد من دل بگرداند، در حقيقت، زندگىِ تنگ [و سختى] خواهد داشت، و روز رستاخيز او را نابينا محشور مىكنيم. »«ياد خدا» هم دنيا را در پي دارد و هم آخرت، اگر نداشته باشيم زندگي در دنيا سخت خواهد بود. با كلمه «ياد خدا» به ياد آياتي ميافتم كه بارها شنيدهايم: آري با ياد خدا دلها آرام ميشود. در واقع ياد خدا مايه آرامش جان، تقوا و شهامت است و فراموشي آن مايه اضطراب و ترس و نگراني.
از مهمترين علتهاي فراموشي خداوند، خود فراموشي است. به قول حافظ آنچه باعث ميشود انسان از ذكر خداوند غافل شود فقط توجه انسان به خودش است.
ميان عاشق و معشوق هيچ حايل نيست
تو خود حجاب خودي حافظ از ميان برخيز
يعني انساني كه خودش را معيار همهچيز قرار داده و همه را براي خودش ميخواهد. به همين جهت از حضور خداي متعال، غافل ميگردد. براي رهايي از اين مانع بايد به درمان خودبيني بپردازيم تا بتوانيم خداي خود را بهياد داشته باشيم. از مهمترين علتهاي فراموشي خداوند، خود فراموشي است. به قول حافظ آنچه باعث ميشود انسان از ذكر خداوند غافل شود فقط توجه انسان به خودش است.
در روايات اسلامى مى خوانيم كه از امام صادق (ع) پرسيدند منظور از آيه منْ أعْرض عنْ ذِكْرِي فإِنّ لهُ معِيشهً ضنْكاً چيست؟فرمود: اعراض از ولايت امير مومنان (ع) است (تفسير نور الثقلين، ج3، ص 405). آرى آن كس كه الگوى خود را از زندگى على (ع) بگيرد، همان امام وارستهای كه تمام دنيا در نظرش از يك برگ درخت كم ارزشتر بود آن چنان به خدا دل ببندد كه جهان در نظرش كوچك شود، او هر كس باشد، زندگى گشاده و وسيعى خواهد داشت، اما آنها كه اين الگوها را فراموش كنند، در هر شرايط گرفتار معيشت ضنك هستند.
ياد خداوند متعال فقط ذكر زباني نيست، آنچه مهم است اينكه ايمان در مرحله عمل هم خود را نشان دهد و به اظهار لفظي بسنده نكند چرا كه اگر انسان فقط به ذكر لفظي اكتفا كند، به پيامدهاي ناشي از اعراض ياد خدا، مبتلا خواهد گرديد. از جمله مصاديق عملي ميتوان اسراف را ياد كرد؛ به اين معنا كه نعمت هاى خداداد مانند چشم و گوش و عقل را در مسير هاى غلط به كار انداختند و اسراف چيزى جز اين نيست كه انسان نعمت را بيهوده بر باد دهد (تفسير نمونه، ج13، ص: 332). اگر من با زبان خود دروغ، غيبت، تهمت و... همه را انجام دهم به گونهاي از آن چه خداوند به من اعطا نموده در جهت ناپسند استفاده نمودهام كه اين خود نمونهای از اعراض از ياد خداوند است. اگر خداوند به من قدرت جسمي يا مالي اعطا نموده و من به واسطه اينها به ديگري ظلم كنم، باز اين هم نمونهاي از اعراض خداوند است. با توجه به روايات، مهم اين است كه در مسير ائمه عليهمالسلام حركت كنيم و آنها را به عنوان الگو قرار دهيم و ببينيم آنها در عمل و رفتار خود چگونه خدا را ياد ميكنند. اگر بخواهيم ائمه (ع) را الگو قرار دهيم زندگيمان بايد شبيه آنان شود؛ بايد از ظلم، دروغ، غيبت، خيانت در امانت و... همه به دور باشيم كه اينها همه مصاديقي از اعراض از یاد خداوند است.
غفلت از ياد خدا آثار زيانبار و ويرانگري به دنبال دارد كه در زير به برخي از اين اثرات سوء آن، نگاهي خواهيم انداخت:
در آيه 124 سوره طه خداوند میفرماید: اگر از ذكر من رويگردان شويد زندگي را برايتان سخت و روز قيامت شما را كور محشور ميكنم و در ادامه خداوند علت نابينايي را بيان ميكند: « اين به خاطر آن است كه آيات ما به سراغ تو آمد همه را به دست فراموشى سپردى و از مشاهده آن چشم پوشيدى و تو امروز به دست فراموشى سپرده خواهى شد» (قال كذلِك أتتْك آياتُنا فنسِيتها وكذلِك الْيوْم تُنسى) (126، طه) (تفسير نمونه، ج13، ص: 327)
«و هر كس از ياد [خداى] رحمان دل بگرداند، بر او شيطانى مىگماريم تا براى وى دمسازى باشد. » (زخرف/ 36)
كسي كه به هر دليلي از ذكر و ياد خدا، دوري ميكند همچنانكه يكي از فوايد ذكر خدا، بصیرت دل و نورانيتش است در مقابل با دوري از ياد خدا، به قساوت قلب مبتلا ميگردد، چنانكه به حضرت موسي (ع) وحي گرديد كهاي موسي «به درستي كه فراموشي ياد من، قلبها را سخت ميگرداند» چرا كه تنها با ياد خدا دلها زنده ميشود و مرگ دلها در فراموشي خداست.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان