دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

هجرت

No image
هجرت

كلمات كليدي : هجرت، مكه، غار ثور ، مدينة النبي،مهاجرين، پيامبر (ص)، قريش، مشركان، يثرب

هَجْر در لغت «ضد وصل» آمده است. «جدائی و ترک» اصلی‌ترین معنای این لغت را تشکیل می‌دهد چه این جدائی به زبان باشد چه قلب و یا بدن. به کسی که مسکن خود را رها کرده و به طرف قوم دیگری می‌رود می‌گویند: «هاجر قومَهُ». معنای اصطلاحی این کلمه هجرت از مکه و سایر نقاط (دارالشرک) به مدینه (دارالسلام) است.

گاه ذاهب را معادل مهاجر گرفته‌اند. قرآن از زبان ابراهیم (ع) می‌فرماید:

« إِنِّی ذَاهِبٌ إِلَى رَبِّی سَیَهْدِینِ » (صافات/99)

«من به سوی پروردگارم رهسپارم زود است که مرا راهنمائی کند.»

در تاریخ و آموزه‌های اسلامی هجرت از جایگاه خاص و منزلتی بزرگ برخوردار است. خداوند مهاجرین مسلمان را این چنین ستوده است:

«و هر که در راه خدا هجرت کند، در زمین اقامت‌گاه‌های فراوان و گشایش‌ها خواهد یافت، هر کس مهاجرت کند در راه خدا و پیامبر او، و از خانه‌اش بدر آید، سپس مرگش در رسد پاداش او قطعاً بر خداست و خدا آمرزندۀ مهربان است». (نساء/100)

نیز کسانی را که به خاطر هجرت نکردن و باقی ماندن در وطن خود مورد نکوهش پروردگار واقع شدند:

« آنها که ایمان آوردند و مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایت [دوستى و تعهّدى‌] در برابر آنها ندارید تا هجرت کنند» (انفال/72)

روح هجرت گریز از تاریکی به روشنائی و از بی‌دینی به دینداری و از نافرمانی به فرمانبری و از گناه به پاکی است. هجرت درخشنده‌ترین برنامه‌ای بود که در اسلام حیثیت یافت و آن را اختصاص به زمان رسول خدا (ص) ندانست. زیرا در هر عصری و زمانی و مکانی اگر همان شرایط مخصوص به صدر اسلام فراهم آمد مسلمین موظف به هجرت هستند و الّا در برابر خداوند عذری ندارند:

«أَلَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِیهَا» (نساء/97)

«مگر زمین خدا وسیع نبود تا در آن مهاجرت کنید»

از این رو بود که پیامبر (ص) به دنبال سخت‌گیری‌های قریش و با فراهم شدن زمینه برای هجرت دستور یافت تا برای حفظ اساس اسلام و از مشرکان و معاندان فاصله بگیرند و بهترین محل را، که مدینه بود، انتخاب نمودند این جریان با عقد پیمان‌نامه میان یثربیان و حضرت پیامبر (ص) به وقوع پیوست و مسلمانان گروه گروه به مدینه رهسپار شدند.

پیامبر اکرم (ص) نیز خود بعد از اینکه اکثر قریب به اتفاق مسلمانان عازم مدینه شدند دستور آمد شخص حضرت هم هجرت کنند.

این واقعه مصادف بود با شب اول ربیع‌الاول سال 14 بعثت و پیامبر بدون آنکه مشرکان او را ببینند از جلوی آنها گذشت و راه غار ثور را در پیش گرفت و برخلاف تصور مشرکان می‌دانستند رسول خدا (ص) در مدینه نیز به مسلمانان خواهد پیوست. خلاف جهت مدینه به طرف جنوب مکه حرکت کرد و این ترفند مدتی مشرکان را در تعقیب پیامبر معطل کرد. حضرت سه روز در غار ثور توقف کردند و شب چهارم ربیع‌الاول پیامبر (ص) همراه ابوبکر، عامر بن فهیره و یک نفر راهنما راه مدینه را در پیش گرفته و بعد از طی مسافت بین مکه و مدینه روز دوشنبه دوازدهم ربیع‌الاول وارد آن شهر شدند. گفتنی است مدینه قبلاً یثرب نام داشت به پاس ورود حضرت پیامبر به «مدینة النبی» تغییر نام یافت.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
رساله حقوق امام سجاد(ع)

رساله حقوق امام سجاد(ع)

اشاره: برخی محققان میراث علمی امام سجاد(ع) را به سه بخش تقسیم کرده‌اند: روایات، ادعیه (به‌ویژه در صحیفه سجادیه)و رساله حقوق.
Powered by TayaCMS