26 دی 1396, 13:27
قال الحسینُ(ع): «البَخِیلُ مَن بَخِلَ بالسَّلامِ» (تحف العقول، ترجمه احمد جنّتی، ص550)
سلام از «سَلِمَ» ضد خصومت و دشمنی و بهمعنای شدّت موافقتی است که هیچگونه خلاف و نزاعی در بین نباشد. انقیاد، صلح، رضا و امثال آن از لوازم این معنی است. سلام بهمعنای سلامت است و «السلام علیکم» یعنی سلامت از جانب خدا بر شما [مخاطبان] باد.
سلام کردن هنگام برخورد با دیگران، سادهترین، آسانترین، و ارزشمندترین وسیله برای ابراز ارادت، تکریم و تعظیم مخاطب و تحکیم پیوندهای اجتماعی است. سلام، نوعی تحیّت و درود است؛ اصل تحیّت به معنای درخواست حیات برای مخاطب است. در این بین فرقی بین حیات ظاهری، حیات باطنی، حیات مادی و یا حیات معنوی نیست. خداوند در قران کریم میفرماید:
«تَحِیَّتُهُم فیها سَلام»[1]
تحیّت بهشتیان، سلام است.
از این آیه استفاده میشود که تحیّت دارای انواعی است که سلام بهترین آنها است؛ بههمین دلیل، بهشتیان آنرا انتخاب میکنند. به این ترتیب سلام کننده به کمک سلام، حیات همراه با سلامت (یعنی کمالِ حیاتِ نازلشده از طرف خداوند را برای مخاطب)، درخواست میکند و در واقع معنای آن، سلامی از جانب خداوند است؛ چراکه سلام از اسماء حسنای خداوند است و او مبدأ هرگونه سلام و سلامت، است.[2]
اهمیّت و ارزش سلام تا آنجا است که بهشت -که سمبل نعمت، و آسایش و زندگیِ شیرینِ انسان است-، دارالسلام نامیده شده؛ که بهنوبه خود، اهمیت سلامت و امنیت را میرساند. نخستین، مهمترین و عمومیترین هدف هر نظام سیاسی، تأمین امنیت، سلامت و آرامش افراد یک جامعه است؛ که پس از فراغت از آن، میتوان برای اهداف دیگر قدم برداشت.[3]
سلام کردن به همدیگر و درخواست سلام و سلامت، هنگام برخورد با یکدیگر، یکی از آداب اسلامی است که در روایات نسبت به آن تأکید فراوانی شده، بهطوری که خداوند کسی را که از سلام کردن خودداری میکند، بخیل شمرده است. امام صادق (ع) در اینباره میفرمایند:
«إنّ اللهَ عزَّوجَلّ قالَ: إنّ البَخِیلَ مَن یَبخَلُ بالسَّلام»[4]
خداوند میفرماید: بخیل کسی است که در سلام کردن بخل کند.
در روایات نقل شده که مردی با امام حسین(ع) ملاقات کرد و بیمقدمه عرض کرد: چطورید؟ خدا به شما عافیت دهد. امام حسین(ع) خطاب به آن مرد فرمود: اول سلام بعد کلام، خداوند به تو عافیت دهد و سپس فرمود: تا کسی اول سلام نکرده به او اجازه سخن گفتن ندهید.[5]
روزی پیامبر اکرم(ص) فرمودند: در بهشت، غرفههایی وجود دارد که از خارج آن میتوان داخل آنرا دید و از داخل آن میتوان خارج آنرا دید. در این اتاقها کسانی از امّت من سکونت پیدا میکنند که کلامشان پاکیزه است و به دیگران اطعام میکنند و سلام را افشا میکنند و در شب، نماز میخوانند در حالیکه مردم خوابیدهاند. علی(ع) فرمود: یا رسولالله! چه کسانی از امّت تو توانایی انجام این کار را دارند؟ پیامبر ضمن توضیح هریک از این موارد، در توضیح افشای سلام، فرمودند: مراد از افشای سلام این است که انسان از سلام کردن بر هیچیک از مسلمانان، بخل نورزد.[6]
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان