دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

بَدءُ الخَلق

در حکمت مشّائی و حکمت متعالیه به استناد قاعدۀ «اَلواحِدُ لا یصْدُر عَنْهُ اِلاّ الواحد» (واحد حقیقی جز یک معلول واحد ندارد) و با توجه به وحدانیت مبدأ اول (خدا)، اثبات شده است که معلول (صادر یا مخلوق) نخستین به یقین جسم نیست؛ زیرا جسم از هیولی و صورت ترکیب شده است و وحدت ندارد.
بَدءُ الخَلق
بَدءُ الخَلق

بَدءُ الخَلق

در حکمت مشّائی و حکمت متعالیه به استناد قاعدۀ «اَلواحِدُ لا یصْدُر عَنْهُ اِلاّ الواحد» (واحد حقیقی جز یک معلول واحد ندارد) و با توجه به وحدانیت مبدأ اول (خدا)، اثبات شده است که معلول (صادر یا مخلوق) نخستین به یقین جسم نیست؛ زیرا جسم از هیولی و صورت ترکیب شده است و وحدت ندارد.

"ابن‌سینا" با تأکید بر این‌که اجسام سماوی (افلاک) معلول جواهر غیر جسمانی هستند و چون جسم نمی‌تواند علّت جسم دیگر باشد، اثبات کرده است که خدا فقط یک معلول مستقیم دارد که از جنس عقول است و آن عقل منشأ پیدایش عقول دیگر و اجسام سماوی است که در یک زنجیرۀ طولی نزولی به پیدایش هیولای عالم طبیعت منتهی شده است.

"محقق طوسی" در شرح خود بر این مطلب، یادآوری کرده است که مرادِ حکمای مشّائی از این‌که عقل اول را معلول مبدأ نخستین خوانده‌اند، نفی علیت خدا برای سایر عقول و اجسام و عالم کون و فساد نیست، بلکه همگان بر این امر اتّفاق نظر دارند که هر چه وجود دارد، معلول خداست.

"شیخ اشراق"، بنابر نظریۀ نور و ظلمت و با استناد به قاعدۀ الواحد، گفته است که نخستین صادر از «نورالانوار» (خدا) جز نور (جوهری مجرّد از ظلمت مادّه) نبوده است که آن را «نور عظیم» می‌نامند. پدید آمدن موجودات و نورهای دیگر از نورالانوار به وساطت او و در یک سلسلۀ طولی صورت پذیرفته است؛ شبیه روشن کردن چراغ‌ها از یکدیگر.

به نظر "ابن عربی" نخستین آفریده در اصطلاح اهل عرفان، حقیقت محمّدیه نام دارد، این همان عقل اول است که اهل فلسفه ذکر کرده‌اند.

    منبع:
  • برگرفته از دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلام‌علی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ دوم، 1375

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

زائرین و خادمان اربعین حسینی، مبلّغان دین خداوند

زائرین و خادمان اربعین حسینی، مبلّغان دین خداوند

حجت‌الاسلام والمسلمین «حسین انصاریان» در آستانه راهپیمایی اربعین حسینی(ع) یادداشتی درباره ارزش و اهمیت اربعین و حرکت عظیم مردم در زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) در این روز نوشته و در خبرگزاری تسنیم منتشر شده که متن آن از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.
چرایی تأکید امام حسن عسکری(ع) به زیارت اربعین

چرایی تأکید امام حسن عسکری(ع) به زیارت اربعین

پیشوای یازدهم شیعیان بقای شیعه را به زیارت اربعین امام حسین(ع) پیوند می‌دهند، زیرا نهضت امام حسین(ع) عامل بقا و حیات دین اسلام و مذهب شیعه است
توصیه‌های 8 گانه آیت‌الله سیستانی به زائران اربعین

توصیه‌های 8 گانه آیت‌الله سیستانی به زائران اربعین

در آستانه فرارسیدن اربعین، حضرت آیت‌الله سیستانی در نامه‌ای خطاب به زائران اربعین، توصیه‌های مهمی ارائه کرده‌اند.
اربعین است اربعین کربلاست هر طرف غوغایی از غم ها به پاست

اربعین است اربعین کربلاست هر طرف غوغایی از غم ها به پاست

احمد بن اسحاق یعقوبی»، در کتاب «تاریخ یعقوبی»، نامه‌ای را از «عبدا...بن عباس»، خطاب به یزید بن معاویه نقل کرده است.
Powered by TayaCMS