دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 133 نهج البلاغه : تناسب امداد الهى با نيازها

حکمت 133 نهج البلاغه به موضوع "تناسب امداد الهى با نيازها" می پردازد.
No image
حکمت 133 نهج البلاغه : تناسب امداد الهى با نيازها

متن اصلی حکمت 133 نهج البلاغه

موضوع حکمت 133 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 133 نهج البلاغه

133 وَ قَالَ عليه السلام تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

موضوع حکمت 133 نهج البلاغه

تناسب امداد الهى با نيازها

(اعتقادى)

ترجمه مرحوم فیض

133- امام عليه السّلام (در باره روزى) فرموده است

1- كمك و يارى (روزى هر كس از جانب خدا) باندازه نيازمندى (او) خواهد رسيد.

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1153)

ترجمه مرحوم شهیدی

139 [و فرمود:] يارى- خدا- آن اندازه رسد كه به كار دارى.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 386)

شرح ابن میثم

128- و قال عليه السّلام:

تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

اللغة

المئونة: التعب و الشدّة و هي مفعلة من الأين.

المعنى

و المراد أنّ الشدّة و الثقل بالعيال و نحوهم معدّ لاستنزال معونة اللّه برزقه و قوّته على القيام بأحوالهم و دفع المئونة من جهتهم.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 318)

ترجمه شرح ابن میثم

128- امام (ع) فرمود:

تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

ترجمه

«كمك و يارى به اندازه رنج و سختى مى رسد».

شرح

مئونة، يعنى رنج و سختى. اين كلمه بر وزن مفعله از ريشه اين است و مقصود آن است كه سختى و سنگينى بر خانواده و امثال آنها زمينه است براى فرا رسيدن كمك الهى به صورت روزى و نيروى الهى براى رسيدگى به حالات آنان و رفع رنج و زحمت از ايشان.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 538 و 539)

شرح مرحوم مغنیه

138- تنزل المعونة على قدر المئونة.

المعنى

كثرة العيال تبعث على التفكير و بذل الجهد الى أقصى حد، لسد حاجة العيال و الأطفال، و اللّه سبحانه مع المعوزين المناضلين يمدّهم بالعون و التوفيق، و يمهد لهم السبيل، و الأمثلة كثيرة على ذلك، و منها هذه النادرة الطريفة: قال صاحب «الأغاني» و غيره: إن أعشى قيس كان من أعلام الشعر في الجاهلية، و أوفرهم حظا، ما مدح قوما إلا رفعهم، و ما هجا قوما إلا وضعهم، و كان في عصره رجل مملق و مغمور، اسمه المحلّق الكلابي، و له العديد من البنات، و ما طلبهن أحد لفقره، فألهم اللّه زوجته أن تشير عليه بالتصدي للأعشى فيستضيفه و يكرمه، عسى أن يقول فيه أبياتا من الشعر فيرغب الناس في بناته.

قال صاحب الأغاني: لما سمع المحلق هذا من زوجته قال لها: ويحك ما عندي إلا ناقتي، و عليها الحمل. قالت اللّه يخلفها عليك. فقال لها: و كيف بالشراب و الطيب قالت: عندي منه ذخيرة. و لعلي أن أجمعه. فتعرض المحلق للأعشى، و أخذه الى خيمته، و نحر له ناقته، و كشط له عن سنامها و كبدها، و سقاه، و أحاطت به بنات المحلق يخدمنه و يمسحنه بالطيب، فقال الأعشى: ما هذه الجواري قال المحلق: بنات أخيك، و هن ثمان ما تزوجت منهن واحدة. و لما خرج الأعشى من عنده أنشد فيه قصيدة فسارت و شاعت، و ما مضى أمد قصير حتى زوّج جميع بناته.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 307)

شرح شیخ عباس قمی

100 - تنزل المعونة على قدر المئونة. المئونة: التعب و الشدّة، و المراد أنّ الشدّة و الثقل بالعيال و نحوهم معدّ لاستنزال معونة اللّه برزقه و قوّته على القيام بأحوالهم و دفع المئونة من جهتهم.

و قد مرّ قريبا من هذا في قوله عليه السلام: «استنزلوا الرزق بالصدقة».

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص87)

شرح منهاج البراعة خویی

الثالثة و الثلاثون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(133) و قال عليه السّلام: تنزل المعونة على قدر المئونة.

اللغة

(المئونة) تهمز و لا تهمز و هي فعولة، و قال الفرّاء: هي مفعلة من الأين و هو التعب و الشدّة و يقال: مفعلة من الأون و هو الخروج عن العدل لأنّه ثقل على الإنسان، كذا قال الجوهرى- مجمع البحرين.

المعنى

الظاهر أنّ المراد من المئونة المصارف المالية كما ورد في الحديث: الخمس بعد المئونة، و من يصرف مالا أكثر على عياله أو غيرهم فيكسب منهم الاعانة على اموره، فكلّما كان المصرف أكثر كان جلب الاعانة بمقدارها، و إن كان المئونة في سبيل اللَّه و على وجه التصدّق تندرج في الحكمة السابقة، و يؤيّده لفظة: تنزل.

الترجمة

كمك باندازه صرف مال نازل مى شود.

  • اندازه صرف مال و جاهت آيد ز خدا كمك برايت

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص211)

شرح لاهیجی

(161) و قال (- ع- ) تنزل المعونة على قدر المونة و گفت (- ع- ) كه فرود ميايد اعانت از جانب خدا بقدر شدّت احتياج

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 305)

شرح ابن ابی الحدید

135: تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

جاء في الحديث المرفوع من وسع وسع عليه و كلما كثر العيال كثر الرزق

- . و كان على بعض الموسرين رسوم- لجماعة من الفقراء يدفعها إليهم كل سنة- فاستكثرها فأمر كاتبه بقطعها- فرأى في المنام كأن له أهواء كثيرة في داره- و كأنها تصعدها أقوام من الأرض إلى السماء- و هو يجزع من ذلك فيقول يا رب رزقي رزقي- فقيل له إنما رزقناك هذه لتصرفها فيما كنت تصرفها فيه- فإذ قطعت ذلك رفعناها منك و جعلناها لغيرك- فلما أصبح أمر كاتبه بإعادة تلك الرسوم أجمع

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 337)

شرح نهج البلاغه منظوم

[135] و قال عليه السّلام:

تنزل المعونة على قدر المئونة

ترجمه

كمك و يارى باندازه ناتوانى و نيازمندى است (و روزى بفراخور حال از جانب خداوند مى رسد)

نظم

  • هر اندازه كه انسان را نياز استدر رزقش همان اندازه باز است
  • بدشت از دجله هر قدر آب سارى استبر او آن قدر باران ز ابر جارى است
  • نمائى هر قدر بخشش ز همّت دهد حقّت همان اندازه نعمت
  • مرد ليكن براه ترف و اجحافبكن پرهيز از تبذير و اسراف
  • ببايد با شدت تقدير در كار بهر كاريت اندازه نگه دار

( شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص167)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

چگونه در مهمانی‌ها رفتار کنیم؟

رعایت آداب مهمانی می‌تواند روابط برادرانه میان مۆمنان را مستحکم‌تر ساخته و در رشد تعالی اجتماع تأثیر بسزایی داشته باشد.
No image

نقش ابراز علاقه و معاشرت درست در اسلام

نسان علاقه دارد كه مورد علاقه و محبت دیگران باشد. اگر آن‏ دوستداران، محبت‏خود را آشكار كنند، محبوب هم به محبان‏ علاقه‏ مند مى‏ شود و این محبت دو جانبه، زندگیها را از صفا و صمیمیت‏ بیشترى برخوردار مى‏سازد. ما اگر بدانیم كه خدا دوستمان دارد، ما هم‏خدا را بیشتر دوست‏خواهیم داشت. اگر بدانیم و بفهمیم كه رسول‏ خدا(ص) و اهل بیت(ع) به ما شیعیان عنایت و محبت دارند و این ‏علاقه را بارها نشان داده و اظهار كرده‏اند، محبت عترت در دل ما بیشترخواهد شد.
No image

اخلاق معاشرت اجتماعی، نمونه ای از سبک زندگی اسلامی

نمونه های بسیاری از سیره ی ائمه ی معصوم علیهم السلام درباره ی تشویق و تحریض مؤمنان به دوستی و برادری با هم، ایجاد پیوند برادری و دوستی بین آنها، اصلاح اختلافات و رفع کدورت ها گزارش شده است.
No image

اخلاق معاشرت و ارتباط با خویشاوندان در اسلام

سنّتِ «صله رحم»، از نیکوترین برنامه های دینی در حیطه معاشرت است. گرچه شکل نوین زندگی و مشغله های زندگیهای امروزی، گاهی فرصت این برنامه را از انسانها گرفته است، ولی حفظ ارزشهای دینی و سنّتهای سودمند و ریشه دار دینی، از عوامل تحکیم رابطه ها در خانواده ها است. بویژه در مناسبتهای ملّی، در اعیاد و وفیات و آغاز سال جدید، فرصت طبیعی و مناسبی برای عمل به این «سنّت دینی» است.
No image

تحلیل یافته‌های الگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملی

آنچه از امور فطری در بحث تربیت مورد نظر است و مبنای تربیت مطرح می‌شود، امور فطری در زمینه خواست‌ها و گرایش‌هاست. البته باید توجه داشت آن دسته از خواست‌های فطری مبنای تربیت قرار می‌گیرد که ویژه انسان است و امتیاز او بر حیوان به شمار می‌آید، نه آن بخش از خواست‌ها و گرایش‌ها که میان هر دو مشترک است؛ زیرا در این بخش، انسان مانند حیوان برای شکوفاسازی نیازی به تربیت ندارد.

پر بازدیدترین ها

No image

ویژگی های خانواده موفق از نظر اسلام

از دیدگاه اسلام انسانها از لحاظ ویژگیها ، توانایی و استعدادها متفاوت از یکدیگر هستند. بر این اساس در نظر گرفتن این تفاوتها را نیز در تربیت فرزندان در خانواده دارای اهمیت می‌داند. از نمونه احادیثی که ذکر شد و هزاران شواهد معتبر دیگر می‌توان به نقش اهمیت خانواده از دیدگاه اسلام پی برد. اسلام سعادت و شقاوت فرد را تحت تاثیر خانواده چه در دوران قبل از تولد و چه بعد از تولد می‌داند.
No image

تحلیل یافته‌های الگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملی

آنچه از امور فطری در بحث تربیت مورد نظر است و مبنای تربیت مطرح می‌شود، امور فطری در زمینه خواست‌ها و گرایش‌هاست. البته باید توجه داشت آن دسته از خواست‌های فطری مبنای تربیت قرار می‌گیرد که ویژه انسان است و امتیاز او بر حیوان به شمار می‌آید، نه آن بخش از خواست‌ها و گرایش‌ها که میان هر دو مشترک است؛ زیرا در این بخش، انسان مانند حیوان برای شکوفاسازی نیازی به تربیت ندارد.
No image

ویژگی خانواده قرآنی (1 )

قرآن کریم با نگاه ویژه به این کانون مهم ومقدس؛توجه بشر را به تشکیل این کانون مقدس جلب می کند وبهترین الگوها را برای شناسایی خانواده برتر به جهانیان معرفی می کند.مقاله حاضر با عنوان ویژگیهای خانواده های قر آنی بعد ازبیان مقدمه ای کوتاه در مورد جایگاه واهمیتی که کانون مقدس خانواده در قرآن دارد؛نمونه ها والگوهایی که در قرآن بیان شده را معرفی کرده وبعد از آن به بیان آثار وویژگیهایی که قرآن در خانواده می گذاردپرداخته است.ودر پایان هم چند نکته را به عنوان نتیجه گیری بیان کرده است.
No image

سبک زندگی در خانواده اسلامی

مفهوم «سبک زندگي» از جمله مفاهيم علوم اجتماعي و علم جامعه شناسي و مردم شناسي است که اخيراً و در دهه اخير بسيار مورد توجه عالمان علوم اجتماعي و مديران فرهنگي قرار گرفته است؛ سبک زندگي معنايي است که از به هم تنيدگي و پيوند و نظام وارگي و شبکه اي بودن عوامل متعددي که در شيوه هاي زندگي يا اقليم هاي زيستن انسان تأثير مي گذارند، به وجود آمده است.
No image

هدف از تشکیل خانواده

Powered by TayaCMS