دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

فریاد مردم: دین از سیاست جدا نیست

✍️ حبیب الله اسداللهی 
فریاد مردم: دین از سیاست جدا نیست
فریاد مردم: دین از سیاست جدا نیست
🔹 بر اساس یافته‌های موج چهارم پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در سال ۱۴۰۲، ۷۳ درصد مردم معتقد بوده‌اند که دین باید از سیاست جدا باشد؛ 4.6 درصد مردد و در نهایت 22.5 درصد مخالف جدایی دین از سیاست بوده‌اند. برخی در تحلیل این داده‌ها این‌گونه ابراز کردند که آیا برای حاکمیت با دستگاه عریض و طویل تبلیغاتی، آموزش مدارس و بودجه‌های فراوان سازمان‌های فرهنگی که در خدمت دین سیاسی و تلفیق دین و سیاست است، عجیب نیست که فقط 22.5 درصد موافق دین سیاسی‌اند.

🔸 این روزها با حمله اسرائیل به ایران اسلامی واکنش‌های مردمی در گفتگوهای رومزه در کوچه و خیابان نمایانگر حقیقت دیگری از تلقی عمومی نسبت به نقش سیاست در حفظ هویت دینی و ملی است.
گفتمان غالب در میان اصناف، طبقات اجتماعی، گروه‌های سنی و جنسیتی با ویژگی‌های ظاهری متفاوت بر لزوم اقتدار سیاسی ایران برای پاسداری از ارزش‌های دینی و ملی تأکید دارد. این رویکرد، سیاست را نه امری مذموم و جدا از دین، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در نظر می‌گیرد. بازتاب آن را می‌توان در مراسم گوناگون ایام محرم، مشاهده کرد؛ جایی که هیئت‌های مذهبی، حتی آنان که پیش‌تر صرفاً به عزاداری با کنشی غیر سیاسی و اجتماعی می‌پرداختند، اکنون در اشعار, نوحه ها و دعاها به گونه‌ای حماسی و با خشم نسبت به دشمنان ایران به میدان عزاداری آمده‌اند. 

🔹این رفتار عمومی مردم، پرسش‌هایی را درباره اعتبار و دقت سنجه‌های مورد استفاده در پیمایش‌های پیشین مطرح می‌کند. آیا این پیمایش‌ها توانسته‌اند تصویر درستی از نگرش‌ها و ارزش‌های ایرانیان ارائه دهند؟ این شکاف بین پاسخ‌های ظاهری افراد در پیمایش‌ها و رفتار واقعی مردم در این روزها ناشی از جیست؟

🔸دین در ایران، صرفاً مجموعه‌ای از باورها و مناسک مذهبی نیست؛ بلکه هویتی فرهنگی و اجتماعی است که با تاریخ، فرهنگ و سیاست کشور در هم تنیده است. از سوی دیگر، سیاست نیز فقط فعالیتی حکومتی نیست؛ بلکه عرصه‌ای عمومی است که در آن ارزش‌ها، منافع و هویت‌های مختلف به چالش کشیده می‌شوند و تعامل می‌کنند.
جدایی دین از سیاست در این چارچوب، به‌ معنای نفی نقش دین در عرصه عمومی و محدود کردن آن به حوزه خصوصی نیست؛ بلکه بدین معناست که نباید دین را ابزاری برای تحکیم قدرت استفاده کرد. در سیاست مذموم معاویه‌ای است که ترویج اعتقاداتی مانند جبرگرایی توجیهی برای فساد، بی‌عدالتی و پذیرش ظلم است وگرنه سیاست عدالت خواهانه و مبتنی بر مبارزه با ظلم در حکومت امیرالمومنین علیه‌السلام، بین ذهن‌های مردم عین دیانت است.

🔹 بنابراین در انتخاب گویه‌ها برای سنجش ارزش‌ها و نگرش‌های مردم به تبادر ذهنی آنان درباره مفاهیم، باید توجه داشت. اگر صرفاً بخواهیم با یک گویه در روش پیمایشی که «آیا دین از سیاست جداست؟» تحلیل عمیق و درست نسبت به مردم ایران داشته باشیم با تعارضات آشکار رفتاری و اعتقادی مردم در میدان‌ها‌ی مختلف روبرو خواهیم شد که کل پیمایش را زیر سؤال خواهد برد.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

چگونه در مهمانی‌ها رفتار کنیم؟

رعایت آداب مهمانی می‌تواند روابط برادرانه میان مۆمنان را مستحکم‌تر ساخته و در رشد تعالی اجتماع تأثیر بسزایی داشته باشد.
No image

نقش ابراز علاقه و معاشرت درست در اسلام

نسان علاقه دارد كه مورد علاقه و محبت دیگران باشد. اگر آن‏ دوستداران، محبت‏خود را آشكار كنند، محبوب هم به محبان‏ علاقه‏ مند مى‏ شود و این محبت دو جانبه، زندگیها را از صفا و صمیمیت‏ بیشترى برخوردار مى‏سازد. ما اگر بدانیم كه خدا دوستمان دارد، ما هم‏خدا را بیشتر دوست‏خواهیم داشت. اگر بدانیم و بفهمیم كه رسول‏ خدا(ص) و اهل بیت(ع) به ما شیعیان عنایت و محبت دارند و این ‏علاقه را بارها نشان داده و اظهار كرده‏اند، محبت عترت در دل ما بیشترخواهد شد.
No image

اخلاق معاشرت اجتماعی، نمونه ای از سبک زندگی اسلامی

نمونه های بسیاری از سیره ی ائمه ی معصوم علیهم السلام درباره ی تشویق و تحریض مؤمنان به دوستی و برادری با هم، ایجاد پیوند برادری و دوستی بین آنها، اصلاح اختلافات و رفع کدورت ها گزارش شده است.
No image

اخلاق معاشرت و ارتباط با خویشاوندان در اسلام

سنّتِ «صله رحم»، از نیکوترین برنامه های دینی در حیطه معاشرت است. گرچه شکل نوین زندگی و مشغله های زندگیهای امروزی، گاهی فرصت این برنامه را از انسانها گرفته است، ولی حفظ ارزشهای دینی و سنّتهای سودمند و ریشه دار دینی، از عوامل تحکیم رابطه ها در خانواده ها است. بویژه در مناسبتهای ملّی، در اعیاد و وفیات و آغاز سال جدید، فرصت طبیعی و مناسبی برای عمل به این «سنّت دینی» است.
No image

تحلیل یافته‌های الگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملی

آنچه از امور فطری در بحث تربیت مورد نظر است و مبنای تربیت مطرح می‌شود، امور فطری در زمینه خواست‌ها و گرایش‌هاست. البته باید توجه داشت آن دسته از خواست‌های فطری مبنای تربیت قرار می‌گیرد که ویژه انسان است و امتیاز او بر حیوان به شمار می‌آید، نه آن بخش از خواست‌ها و گرایش‌ها که میان هر دو مشترک است؛ زیرا در این بخش، انسان مانند حیوان برای شکوفاسازی نیازی به تربیت ندارد.

پر بازدیدترین ها

No image

ویژگی های خانواده موفق از نظر اسلام

از دیدگاه اسلام انسانها از لحاظ ویژگیها ، توانایی و استعدادها متفاوت از یکدیگر هستند. بر این اساس در نظر گرفتن این تفاوتها را نیز در تربیت فرزندان در خانواده دارای اهمیت می‌داند. از نمونه احادیثی که ذکر شد و هزاران شواهد معتبر دیگر می‌توان به نقش اهمیت خانواده از دیدگاه اسلام پی برد. اسلام سعادت و شقاوت فرد را تحت تاثیر خانواده چه در دوران قبل از تولد و چه بعد از تولد می‌داند.
No image

تحلیل یافته‌های الگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملی

آنچه از امور فطری در بحث تربیت مورد نظر است و مبنای تربیت مطرح می‌شود، امور فطری در زمینه خواست‌ها و گرایش‌هاست. البته باید توجه داشت آن دسته از خواست‌های فطری مبنای تربیت قرار می‌گیرد که ویژه انسان است و امتیاز او بر حیوان به شمار می‌آید، نه آن بخش از خواست‌ها و گرایش‌ها که میان هر دو مشترک است؛ زیرا در این بخش، انسان مانند حیوان برای شکوفاسازی نیازی به تربیت ندارد.
No image

ویژگی خانواده قرآنی (1 )

قرآن کریم با نگاه ویژه به این کانون مهم ومقدس؛توجه بشر را به تشکیل این کانون مقدس جلب می کند وبهترین الگوها را برای شناسایی خانواده برتر به جهانیان معرفی می کند.مقاله حاضر با عنوان ویژگیهای خانواده های قر آنی بعد ازبیان مقدمه ای کوتاه در مورد جایگاه واهمیتی که کانون مقدس خانواده در قرآن دارد؛نمونه ها والگوهایی که در قرآن بیان شده را معرفی کرده وبعد از آن به بیان آثار وویژگیهایی که قرآن در خانواده می گذاردپرداخته است.ودر پایان هم چند نکته را به عنوان نتیجه گیری بیان کرده است.
No image

هدف از تشکیل خانواده

No image

سبک زندگی در خانواده اسلامی

مفهوم «سبک زندگي» از جمله مفاهيم علوم اجتماعي و علم جامعه شناسي و مردم شناسي است که اخيراً و در دهه اخير بسيار مورد توجه عالمان علوم اجتماعي و مديران فرهنگي قرار گرفته است؛ سبک زندگي معنايي است که از به هم تنيدگي و پيوند و نظام وارگي و شبکه اي بودن عوامل متعددي که در شيوه هاي زندگي يا اقليم هاي زيستن انسان تأثير مي گذارند، به وجود آمده است.
Powered by TayaCMS