24 آبان 1393, 13:54
حزب بعث، سوسیالیسم، میشل افلق، صلاح بیطار، سوریه، اكرم حورانی، مهجوری، ناسیونالیسم
نویسنده : (تليخص)هیئت تحریریه سایت پژوه
بعث در لغت به معنای «رستاخیز» و «برانگیختن» و از نظر سیاسی، عنوان نهضت فکری و حزب سیاسی، با شعار «وحدت اعراب، آزادی از سلطه خارجی، سوسیالیسم» است.
این جنبش در 1944 در دمشق به صورت اتحادیه مخفی دانشجویان و روشنفکران جوان به رهبری "میشل افلق" مسیحی سوری و "صلاح بیطار" مسلمان سنّی سوری تشکیل شد و هدف آن برانداختن تسلط فرانسه بر سوریه بود. این جنبش پس از استقلال سوریه علنی شد و یک برنامه ملایم ارضی را اعلام کرد و با اقتدار سیاسی و اقتصادی زمین‌داران بزرگ و بازرگانان ثروتمند دمشق و حلب به مبارزه برخاست.
حزب بعث در 1953 با حزب سوسیالیست سوریه (حزب الاشتراکیه) به رهبری "اکرم حورانی" یکی شد و این دو «حزب سوسیالیست بعث عربی» را تشکیل دادند. این حزب ابتدا از پان عربیسم تندرو رهبران انقلاب 1952 مصر سخت جانبداری می‌کرد و یکی از عوامل اتحاد سوریه و مصر به‌صورت «جمهوری متحّد عرب» بود و در روزگار حکومت "عبدالکریم قاسم" در عراق با او کشمکش‌های سخت و خونین داشت. ولی پس از منحل شدن تمام حزب‌ها در جمهوری متحد عرب، حزب بعث، بخصوص جناح اکرم حورانی، به مخالفت با ناصر پرداخت و پس از منحل شدن جمهوری متحد عرب در 1961، اندک اندک قدرت را در سوریه بدست گرفت و از 1963 حزب حاکم بر سوریه شد.
این حزب پس از سقوط قاسم در عراق نیز حکومت را بدست گرفت، اما جانشینش، "عبدالسلام عارف"، آن‌ها را پاکسازی کرد. ولی پس از مرگ عارف، دوباره از سال 1965 این حزب به قدرت رسید.
حزب بعث در سال 1964 در سوریه دست به ملی کردن بسیاری از مؤسسات و کارخانه‌ها زد و با اخوان المسلمین درگیر شد.
دکترین حزب بعث عمدتاً توسط میشل افلق که به ویژه تحت تأثیر اندیشه‌های آندره‌ژید، رومن رولان، آناتول فرانس، مارکس و نیچه قرار داشت، تدوین شده است.
اعتقاد حزب بعث به اصالت و رسالت قومیت عرب است. بعث به تأسیس دولت واحد عرب، که از خلیج‌فارس تا اقیانوس اطلس گسترده باشد، اعتقاد دارد. سوسیالیسم بعث نیز بر پایه همکاری و تعاون اقشار اجتماعی استوار است و نه براساس جنگ و مبارزه طبقاتی، از این رو بعثی‌ها با سوسیالیسم علمی مخالفند و اصولاً سوسیالیسم را نوعی ناسیونالیسم می‌دانند که به اعراب امکان می‌دهد تا نیروهای بالقوه خود را به منصۀ ظهور برسانند. بعث به جدایی دین از سیاست معتقد است و اهمیتی که به اسلام می‌دهد صرفاً از دیدگاه قومی و فرهنگی است. حزب بعث از تندروترین جناح‌های ضد اسرائیل دنیای عرب است.
1-بعثت پیامبر اسلام که در اثر آن قوم عرب یکپارچه و متحول شد؛
2- رستاخیز جدید که پس از چندین قرن خمودگی و عدم تحرک اعراب به وجود آمده است. بعث که نام خود را با الهام از بعثت گرفته، خویشتن را رهبر رستاخیز یا برانگیختگی جدید می‌داند.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان