روحیه جهادی و انگیزه الهی لازمه تحول در علوم انسانی‌

ایجاد تغییر در علوم انسانی متعارف، که چتر خود را بر همه ابعاد و اجزای زندگی بشر گسترده است و پایه توسعه غربی شمرده می‌شود، از محورهای مهم انقلاب همه سویه فرهنگی در حیطه انقلاب اسلامی است. علوم انسانی رایج، بر پایه تعاریف و نگرش مادی و زمینی از رابطه انسان و جهان فرمول بندی شده‌اند که احاطه و یا درک روشنی از مخلوقیت، مفطوریت و مربوبیت همه ابعاد وجودی انسان و جهان ندارند و به وضوح، با رویکرد توحید محور در زمینه رابطه انسان، جهان و خداوند متعال ناهماهنگ و ناسازگارند. بارها مقام معظم رهبری تاکید داشتند که علوم انسانی در دانشگاه‌ها و حتی در حوزه‌های علمیه سراسر کشور باید متحول شود که این تحول بدون مطالبه عمومی تحقق نمی یابد و مطالبه عمومی هم باید با فرهنگ سازی صورت بگیرد.اشکال دیگر نظام آموزشی دانشگاه طبق فرمایشات مقام معظم رهبری نداشتن روحیه جهادی و انگیزه الهی در تولید، تدریس و تحصیل علم است.این فرهنگ سازی نیازمند تحول در نظام اجتماعی و فرهنگی است و دست‌هایی پشت پرده از سوی بیگانگان و منافقین وجود دارد که نمی‌گذارد هیچکدام از این مراحل طی شود. جهاد علمی بیشتر ناظر بر انگیزه و دغدغه کار علمی داشتن است. این به آن معناست که شما وقتی می‌خواهید تولید علم، تدریس و یا تحصیل علم کنید، باید بر منافع خود چشم پوشی کنید و به فکر اعتلای علوم انسانی با معیار اسلامی باشید. در حقیقت این نیاز در جامعه ما احساس می‌شود ولی هنوز تبدیل به مطالبه عمومی نشده است و تجربه ثابت کرده اگر چیزی مورد مطالبه قرار نگیرد، انگیزه و دغدغه لازم را برای تولید پیدا نمی‌کند و خروجی مناسبی هم ندارد. علوم انسانی موجود، از عقلانیت خودبنیاد، دنیا زده و منقطع از وحی نشات می‌گیرد که زاییده گرایش‌های اومانیستی است. بر همین اساس، و به جهت تقابل فرهنگ انقلاب اسلامی با فرهنگ غرب، چنانچه علوم انسانی غربی در ذهن جوانان مسلمان نقش ببندد و همچون «وحی منزل» تقدیس و ستایش شود و مبدا و منشا برنامه ریزی برای کشور قرارگیرد، بحران‌های عمیق اجتماعی پدید می‌آورد و راهبردهای توسعه انقلاب اسلامی با تهدید مواجه خواهد شد. حوادثی که با عنوان «براندازی نرم»، پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به وقوع پیوست، عمدتاً ظهور و بروز همین تهدید و ناهنجاری در قالب‌های سیاسی و انتخاباتی بود. در این ماجرا وماجراهای مشابه، جریان‌های مفتون علوم انسانی غربی که ذهن خود را با تئوری‌ها و فرمول‌های مادی آرایش داده‌اند مترصد تطبیق الگوی رایج در علوم سیاسی، جامعه شناسی واقتصاد بر وضعیف جامعه اسلامی و انقلابی بودند تا با پیگیری مبارزه نرم و تضعیف موقعیت دین، انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را از محتوای حقیقی خود، عاری و تهی نمایند و به سمت انفعال، سازش و انطباق با غرب بکشانند؛ غافل از اینکه پایه‌های انقلاب اسلامی و نظام ولایت فقیه بر قلوب مردم استوار است و دراعتقادات آنها ریشه دارد. علوم انسانی به خودی خود متحول نمی‌شود و نیازمند تغییر در اهداف و ماهیت است.علوم انسانی غربی و علوم انسانی اسلامی به لحاظ ماهیتی با علوم انسانی اسلامی متفاوت است و این امر بر می‌گردد به اهدافی که دو مکتب دارند.ما ظرفیت بومی سازی و ایجاد تحول را داریم، منوط به اینکه یک تعامل سازنده‌ای را بین میراث گذشته، شرایط، مطالبات و تحولات جدید در حوزه‌های فکری جدید ایجاد شود، ما باید توجه داشته باشیم که عرصه تحقیقات علمی یک پروسه است و دارای مراتب و مراحلی است و مانند یک پروژه نیست که بتوان به آن نگاه مهندسی فرهنگی داشته باشیم. در مرحله اولیه با ایجاد شبکه، تبیین اهداف و راهبردها، شناسایی آسیب‌ها و فراهم کردن ملزومات می‌توانیم مبانی سیاسی، اجتماعی، تربیتی، روانشناسی، اقتصادی و ... را از قرآن استخراج کنیم. منظومه فکری شیعه اثنی عشری در حوزه‌های مختلف به صورت یک نظام زنجیره وار سامان یابد و در سایه این مبانی خطوط شکلی، سیاست‌ها و خط مشی‌ها در علوم انسانی و حوزه دین پژوهی شکل گیرد. ما باید به درستی علوم انسانی غربی و روش‌های تحقیقاتی آنها را مطالعه، تحلیل و تجزیه کنیم و بر اساس یافته‌های خود نسبت به طراحی روش‌های جدید تحقیقاتی و ساماندهی علوم انسانی اسلامی برنامه ریزی کنیم، همچنین از بایسته‌های ایجاد تحول در علوم انسانی نیز می‌توان از مکتب سازی، نظام سازی، تدوین چارچوب، تدوین مدل، روش‌ها و ... یاد کرد. نهادهای ذیربط دست افسران تولید علوم انسانی را بازگذارند و مهمات و ابزار لازم را برایشان فراهم کنند تا علوم انسانی با معیار اسلامی تولید شود.اگر نهاد‌های تولید علم ما متحول نشود، منزوی می‌شود.‌