حضرت فاطمة زهرا(س) روز بيستم جمادي الآخر سال پنجم بعثت در مكه ديده به جهان گشود.[1] كُنيه‌هاي آن حضرت؛ اُمّ الحسن، اُمّ المحسن، اُمّ الأئمة، اُمّ ابيها و اُمُّ المؤمنين مي‌باشد و در آسمان‌ها آن حضرت را نوريّه، سماويّه، حانيه و منصوره مي‌گويند. او در پيشگاه خداوند عزّوجل 9 نام داشت؛ فاطمة، صديقة، مباركة، طاهرة، زكية، مرضية، رضية، محدثه، زهرا(س).[2]
آن زمان كه فاطمة الزهرا(س) ولادت يافت خداوند به فرشته وحي فرمان داد تا نام فاطمة را بر زبان پيامبر(ص) جاري سازد و فاطمه را فاطمه ناميده شد، به‌خاطر آنكه خداوند عزّوجل او و دوستدارانش را بر آتش جهنم حرام كرد.
فضائل فاطمة الزهرا (سلام الله علیها)
او سبب بقاي نبوت و امامت بود و با تمام وجود تلاش در حفظ و احياء اين دو اصل در جهان هستي و در میان جامعه اسلامي و انساني داشت تا تمامي انسانها از آنها فيض فراوان برند. حديث قدسي، در این زمینه مي‌فرمايد:
«لَولاکَ لمَا خلقتُ الافلاکَ، و لولا علیٌ لما خلقتُکَ، و لولا فاطمةُ لماخَلَقتُكُما»
«(ای رسول من) اگر قرار نبود تو آفریده شوی، جهان را خلق نمی‌کردم، و اگر علی آفریده نمی‌شد، تو را نمی‌آفریدم و اگر فاطمه افریده نمی‌شد، تو و علي را خلق نمي‌كردم.»
حضرت علي(ع) هم در مورد شخصيت والاي حضرت زهرا(س) مي‌فرمايد:
«اِنّ فاطمة بقيةُ النبوة و برزخٌ بين ب‍َحرِ النبوةِ و الامامَة»
«فاطمه یادگار نبوت و برزخي بين درياي نبوت و امامت مي‌باشد.»
و رسول خدا (ص) مي‌فرمايد:
«فاطمةُ بَضعَةٌ مِنّي و اَنَا مِنها»[3]
«فاطمه پاره تن من است و من از فاطمه هستم.»
حضرت زهرا(س)، مادر فرزنداني چون امام حسن(ع)، امام حسين(ع) سيدالشهداء و حضرت زينب(س) عقيله بني هاشم(س) است كه توانستند اسلام و قرآن را جهانگير نمایند و مردم دنيا را متوجه ارزش‌هاي اسلامي نمايند. تكريم حضرت زهرا توسط پيامبر اكرم(ص) دقيقاٌ به خاطر اين بود كه آن حضرت مادر امامان و رهبران الهي خواهد بود و نسل ایشان است که محافظان شریعت الهی خواهند بود.
منزلت فاطمة الزهرا(س) در قرآن
در قرآن كريم نام هيچ يك از معصومين(ع) غير از پيامبر اسلام(ص) به طور صريح و روشن نيامده. اما آيات زيادي در شأن اهل بيت پيامبر اكرم (ص) است كه حضرت فاطمة الزهرا(س) يكي از مصاديق بارز آن مي‌باشد.
1- قرآن کریم، ایشان را به نام کوثر نامیده است و در شأن ایشانمی‌فرماید:
«انا اعطیناک الکوثر»
«مابه تو، کوثر و خیر کثیر عطا فرمودیم»
2- ؛خداوند متعال در آيه 33احزاب، اهل بیت و از جمله فاطمه زهرا را معصوم از هر گناه معرفی می‌کند و می‌فرماید:
«اِنما يُريد الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»
«همانا خداوند مي‌خواهد هر گونه پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور كند و شما را از هر عيبي پاك و منزه سازد»
اين آيه شريفه در شأن اهل بيت پیامبر و از جمله زهرا(س) که یکی از نورهای پنج گانه پاك است، می‌باشد. پیامبر اكرم(ص) پس از نزول اين آيه به مدت شش ماه هرگاه براي اقامه نماز صبح از كنار خانه حضرت زهرا(س) عبور مي‌كرد، این آيه را تلاوت مي‌فرمود تا همگان را از عظمت و شأن اين خاندان آگاه سازد.
3- فاطمه زهرا، مصداق شب قدراست؛
«انا انزلناه في ليلة القدر»
« قرآن را در شب قدر نازل كرديم.»
امام صادق(ع) درتفسیر اين ايه می‌فرماید:
«الليلة فاطمةُ والقَدرُ لله؛ فمن عَرَفَ فاطمة حقَّ مَعرفَتِها فَقَد اَدَرك ليلة القَدر.»[4]
«مراد از لیل(شب)،فاطمه و مراد از قدر، خداوند است، هركس فاطمه(س) را آن چنان كه شايسته اوست شناخت پس شب قدر را درك نموده است.»
درك شب قدر بسيار سخت و مشقت بار است و همچنين شناخت حضرت زهرا همراه با دشواري و سختي مي‌باشد. ليلة القدر ظرف نزول آيات و نعمت‌هاي الهي است و حضرت زهراء(س) هم ظرف وجودي امامت مي‌باشد.
فاطمة زهرا(س) محور اهل كساء، اول و آخر آنها بود. چنانچه وقتی ملائكه پرسيدند: اينهایی که اين همه براي آنها ارزش قائلي و آسمان و زمين و افلاك و سيارات را براي آنها آفريدي، چه کسانی هستند؟خطاب شد؛
«فاطمة و ابوها و بعلها و بنوها»[5]
که در این حدیث قدسی شریف، چهار مرتبه به وجود نازنین بی بی دو عالم حضرت زهرا(سلام الله علیها) اشاره شده است: فاطمه، پدر فاطمه، شوهر فاطمه، فرزندان فاطمه و اين منزلتیبس سترگ برای حضرتشاست که فاطمه است وهم دخت رسول اسلام (صلی الله علیه و آله)، همهمسر اول امام شیعیان(علیه السلام)، و هم مادر دو امام(علیهما السلام) ، و نیزنسل پیامبر از طریق ایشان ادامه پیدا کرد.