آثار باستانی و مذهبی لرستان؛ قدمتی به وسعت تاریخ

خرم آباد - خبرگزاری مهر: لرستان استانی با پیشینه فرهنگی و تاریخی بی مثال در غرب کشور پهناور ایران چون نگینی بر گستره زاگرس می درخشد.
به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، لرستان بهشتی از آثار با قدمت تاریخی، مذهبی، منابع طبیعی و طبیعت بکر و ناب با زیبایی زاید الوصف همواره مجالی برای دوستدارن تاریخ و گردشگران جویای طبیعت دست نخورده و ناب بوده است.
هر آنچه از لرستان می توان گفت و نوشت نتها چند بیتی از این مثنوی چندین هزار بیتی است که لرستان با همه وجودش آن را فریاد زده و مشتاقان را با تک تک ابیات خود به دیدار این زیبایی ها فرا خوانده است در این مجال چند بیت از تاریخ و هنر مردم لرستان را بازخوانی می کنیم.
سنگ نوشته، نوشته ای تاریخی بر سنگی مکعبی شکل است که به صورت یکپارچه متصل به صخره ای طبیعی در مرکز شهر خرم آباد (ضلع شرقی - خیابان شریعتی) و در مسیر قدیمی شاپور خواست به خوزستان قرار دارد و نمادی از فرهنگ غنی مردمان این سرزمین است.
ارتفاع متون کتیبه دار با احتساب دوپله در چهار ضلع سنگ نوشته، 344 سانتیمتر است، این کتیبه به خط کوفی و زبان فارسی دور تا دور ستون سنگی تحریر شده است که در گذشته به "بردنوشته" معروف بوده است. کتیبه با "بسم الله" شروع شده و موضوع آن مربوط به حکم امیر اسفهسالار کبیر ظهیرالدین و الدوله معین الاسلام طغرل لتکین ابوسعید برسق در خصوص بخشش علفچر درچراگاه های شاپور خواست و ممنوعیت برخی سنتهایی ناپسند در عهد سلطنت ملکشاه سلجوقی به تاریخ 513 هجری قمری است.
این یادمان فرهنگی مربوط به دوره سلجوقی و به شماره 398 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جامع بروجرد نیز که در خیابان جعفری این شهرستان واقع شده است، یکی از کهن ترین مساجد "غرب ایران" است. بخش قدیمی این بنا شبستان جنوبی و گنبد آن است که همانند چهارطاقی های زمان ساسانیان می باشد؛ نقشه مسجد از نوع یک ایوانی است و از یک قسمت وسط به ابعاد 10×10 و دو قسمت طرفین به ابعاد 20×10 مترتشکیل شده است همچنین ارتفاع گنبد آن که در وسط بنا ایجاد شده تا کف مسجد نزدیک به 20 متر است و زمان ساخت این بنای ارزشمند تاریخی به عهد سلجوقی بر می گردد.
بر اساس کتیبه های موجود این مسجد در زمان شاهان صفوی در سالهای 1022 هجری، 1023 هجری، 1091 هجری و سرانجام در سال 1209 هجری قمری تعمیر و مرمت شده است. مسجد جامع بروجرد دارای تزئینات آجری و کاشیکاری بوده است که در طول زمان و بر اثر عوامل طبیعی چون زلزله تخریب شده اند.
این بنا مربوط به دوره سلجوقی است و به شماره 228 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مقبره حیات الغیب بروجرد نیز که در کنار رودخانه کشکان و جاده خرم آباد - اندیمشک در بخش معمولان شهرستان پلدختر واقع شده است، یکی دیگر از بناهای مذهبی لرستان است.
بناهای مذکور در جوار هم و بر روی تپه ای مشرف به روستا ی قالبی قرار دارند که یکی بزرگتر(‌حیات الغیب: محمد بن احمدرضی الدین از اعقاب امام موسی کاظم (ع) ) و دیگری کوچکتر (گنبد الیاس: شهاب الدین الیاس لنبکی از حکمرانان لرکوچک) است.
پلان مقبره حیات الغیب به صورت مستطیل بوده و معماری آن از یک ورودی (کفش کن) و مقبره با پلان مربع که گنبدی به سبک نار دو پوسته بر پایه ای مدور کوتاه بر روی آن قرار گرفته، تشکیل شده است. بر بالای فضای داخلی مقبره نقاشیهایی با نقش کبوتر و چند گچبری دیگر به شکل گل دیده می شود. این بناها مربوط به دوره قاجاریه و به شماره 1922 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.
و اما امامزاده زید بن علی از دیگر مکانهای زیارتی لرستان است که در شهرستان خرم آباد واقع شده است. این بنا مربوط به 404 هـ .ق و بنابر کتیبه ای به خط کوفی بنای اولیه آن به فرمان بدربن حسنویه ساخته شده است. این مقبره دارای دو گلدسته مدور آجری در دو طرف است که با کاشیهای زیبایی که کلماتی مقدس بر آن نوشته شده، مزین شده است. بنای کنونی مقبره در سال 1307 هـ .ق ساخته شده است.
درب اصلی حرم از چوبی مخصوص و به شکل زیبایی ساخته شده و آیات و کلمات مقدس با خط نسخ و به طور برجسته بر آن نقش بسته است. بنابر متون کتیبه های موجود مقبره متعلق به زیدبن علی بن حسین بن علی بن طالب (ع) است.