حقوق بشر در اسلام؛ تأکید بر کرامت انسانی

از 14 قرن پیش تعالیم اسلام به حقوق کامل بشر در راستای تأکید بر کرامت انسانی تأکید دارد، چرا که حقوق بشر اصلی ثابت است که به کرامت انسان ضمن اعتراف، احترام می گذارد تا در حفظ این حقوق میان مصالح فرد و جامعه توازن ایجاد کند.
عبدالعزیز بن عثمان تویجری مدیر کل سازمان تربیت، علوم و فرهنگ اسلامی ( آیسیسکو) درباره "حقوق بشر در تعالیم اسلام" مقاله ای نوشت و در آن اظهار داشت: حقوق بشر موضوعی است که جوامع بین المللی به آن اهتمام می ورزند و دیدگاه‌ها و جایگاه‌های مختلفی درباره آن دارند. این مقاله به منظور تبیین جایگاه صحیح اسلام در باره این مسئله و از سوی دیگر به منظور تصحیح مفاهیم و تبیین حقایق و ویژگیهای دین اسلام نوشته شده تا منشائی برای اشاعه صلح، امنیت، آرامش، تفاهیم میان ملتها و امتها و تشریک مساعی در ساخت تمدن انسانی باشد و اسلام را با همه ویژگیهای خود به جهانیان معرفی کند.
وی در مقاله خود به تاریخچه حقوق بشر در زمینه های بین المللی اشاره کرده و یادآور شد: با رجوع به منشأ تفکر حقوق بشر می توان فهمید از قرن 17 تا امروز صدها توافقنامه بین المللی امضا شده که همه آنها اساس اسلامی دارند، تفکرات سیاسی، بین المللی و قانونی در چارچوب حقوق بشر از جوهر و مسئله انسانیت مطرح شده در اسلام سرچشمه گرفته اند، چرا که ماده اولیه حقوق بشر در اسلام از 14 قرن پیش آمده و از همه قوانین بین المللی پیشی گرفته بود. اگر چه حقوق بشر پس از نهضت اروپا به کشورهای غربی راه یافت، اما حقوق بشر مسئله ای بود که اسلام این دین آسمانی بر توسعه مفاهیم حقوق بشر در مفاهیم مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی تأکید بسیاری داشت.
تویجری با تأکید بر اینکه در مفهوم حقوق بشر، اسلام سعی داشت میان مصلحت فرد در نگهداری حقوق خود و میان مصلحت جامعه توازن ایجاد کند، یادآور شد: از این رو در تعالیم اسلامی بی باکانه به حقوق کامل بشر در راستای تأکید بر کرامت انسانی اعتراف می کند.
همانطور که اسلام آزادی بشر در چارچوب بندگی خدا و خارج کردن او از ظلمات به سوی نور را می خواهد، در چارچوب قوانین بین المللی نیز حقوق بشر که در عمق و جوهر تعالیم اسلام وجود دارد باید رعایت شود. چرا که اسلام در اعتراف به حقوق بشر و تشویق او بر حفظ و نگهداری این حقوق تأکید بسیاری دارد و خواستار رعایت آن است.
با توجه به اینکه اسلام دین خدا و رسالت بشر و شیوه کامل زندگی انسانی بر اساس قوانین ثابت است، اصولی برای انسان قرار داده تا از حقوق انسان و افراط و تفریط در آن محافظت و سنت الهی را حفظ کند. چرا که حق فرد و جامعه در تعالیم اسلام حق خداوند به شمار می روند؛ از این رو حفظ و نگهداری حقوق بشر بر زندگی همه انسان تأثیر به سزایی دارد. بنابراین حقوق بشر از منظر اسلام حق خدا است که باید رعایت شود. از سوی دیگر مفهوم اسلام با رعایت حقوق بشر ارتقاء می یابد و با توجه به اینکه حقوق بشر در شریعت اسلام از واجبات دینی است مسئولیتی بزرگی را به عهده فرد و جامعه می گذارد.
مدیر کل آیسیسکو در ادامه این مقاله تأکید کرد: حقوق بشر احترام به کرامت انسانی است، بنابراین اصلی ثابت است که احترام کامل به کرامت انسان می گذارد و کرامت انسانی نیز از عدل مطلق، مساوات کامل و انصاف ناشی می شود. از سوی دیگر از مقاصد و اهداف شریعت اسلام حفظ دین، نفس، عقل و مال انسان و در واقع حفظ کیان انسان و حقوق بشر به صورت فطری و شرعی است .