«علیرضا صدیقی» پژوهشگر ادبی: آموزه‌های قرآن در سرتاسر کتاب منطق‌الطیر مشهود است

گروه ادب: عطار در نامگذاری کتاب منطق‌الطیر از آیه 16 سوره نمل متأثر بوده است و در سرتاسر این کتاب ردپای کتاب الهی را می‌توان مشاهده کرد.

«علیرضا صدیقی» عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: به نظر می‌رسد که در نامگذاری این کتاب، عطار از آیه 16 سوره نمل متأثر بوده است و در سرتاسر این کتاب ردپای مفاهیم قرآنی را می‌توان مشاهده کرد.
این پژوهشگر درباره اینکه چرا عطار پرندگان را شخصیت کتاب خود قرار داده است، اظهار کرد: پیش از منطق‌الطیر نیز کتاب‌هایی در تاریخ ادبیات سراغ داریم که شخصیت آن‌ها پرندگان هستند که رساله‌الطیر ابن‌سینا یکی از آن‌هاست.
جستجوی‌ارتباط‌پرنده‌و‌روح‌انسانی‌درباور‌عرب‌جاهلی
به گفته دکتر فروزانفر سابقه این موضوع یعنی ارتباط پرنده و روح انسانی را در باورهای عرب جاهلی باید جستجو کرد و البته این بدان معنا نیست که عطار در این کتاب از باورهای عرب گرته‌برداری کرده است.

او در ادامه افزود: به گفته دکتر فروزانفر، سابقه این موضوع یعنی ارتباط پرنده و روح انسانی را در باورهای عرب جاهلی باید جست‌وجو کرد و البته این بدان معنا نیست که عطار در این کتاب از باورهای عرب گرته‌برداری کرده است.
این پژوهشگر همچنین درباره داستان‌پردازی این کتاب تصریح کرد: منطق‌الطیر برپایه داستان در داستان سروده شده است و داستان اصلی آن تجمع مرغان برای حرکت به قله قاف است که حکایت‌های فرعی دیگری نیز در ادامه آن آورده شده که شاخص‌ترین آن داستان «شیخ صنعان» است.
صدیقی مضمون اصلی منطق‌الطیر را تلاش پرندگان برای رسیدن به کوه قاف دانست و افزود: در باور پیشینیان این کوه بلندترین نقطه زمین است و در داستان عطار قرار است که سالکان راه حق یعنی پرندگان با تحمل سختی‌ها خود را به آن برسانند که این امر در واقع تمایل به فاصله گرفتن از من اولیه پرندگان است.
پرندگان‌شخصیت‌داستان‌رساله‌الطیر‌ابن‌سینا
پیش از منطق‌الطیر نیز کتاب‌هایی در تاریخ ادبیات سراغ داریم که شخصیت آن‌ها پرندگان هستند که رساله‌الطیر ابن‌سینا یکی از آن‌هاست.

این نویسنده در ادامه گفت: هفت وادی نماد هفت مقامی است که برخی تعداد آن‌ها را بیشتر از این می‌دانند و در این داستان قرار است پرندگان با طی هفت مرحله که از طلب شروع و به فنا ختم می‌شود، مراحل سلوک الی‌الله را طی کنند و به‌این مناسبت برخی سیمرغ را نماد حضرت حق گرفته‌اند.
او همچنین اظهار کرد: دکتر تقی پورنامداریان در کتاب ارزشمند «دیدار با سیمرغ»، سیمرغ را نمادی از جبرئیل یا «رب شخصی» گرفته‌است.
او در ادامه رسیدن پرندگان به درگاه سیمرغ و حرکت آنان به سمت کوه قاف را نوعی تبدیل کثرت به وحدت دانست و در مورد انتخاب هدهد به عنوان هادی گفت: برخی پژوهشگران انتخاب هدهد به وسیل قرعه‌کشی را مناسب ندانستند؛ چرا که این با روح تعبد مریدان با مراد سازگاری ندارد. با این‌حال پرندگان هدهد را به عنوان راهنمای خود انتخاب می‌کنند و در این انتخاب عطار به چندین جنبه توجه داشته که آب‌شناس بودن هدهد یکی از آن‌هاست.
این پژوهشگر در پایان گفت: در این داستان هدهد پرندگان را از وجود سیمرغ آگاه می‌کند؛ پرندگانی که هم خواهان سیمرغ‌اند و هم اسیر خواسته‌های درون خود و در این میان هدهد ناچار است که با تک‌تک آن‌ها به گفت‌وگو بنشیند و برای هرکدام راهکارهایی برای رهایی از خود و گام برداشتن به سوی تعالی پیشنهاد کند.
منبع: خبرگزاری قرآنی

جدیدترین ها در این موضوع

آثار امنيت در قرآن و روایات

12 تیر 1394, 19:0

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد. 12 تیر 1394, 18:53

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند 12 تیر 1394, 18:41

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند. 12 تیر 1394, 18:32

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند. 12 تیر 1394, 18:19

پر بازدیدترین ها

كار و تلاش از ديدگاه امام علي «عليه السلام»

16 اسفند 1393, 19:13

عدالت اجتماعی در حکومت امام علی (ع)

عدالت اجتماعي به عنوان يک مفهوم جامع و همه جانبه در سياست گذاري يک حکومت و يک نظام وسيع بين المللي، براي اولين بار در تاريخ، از طرف امام علي (ع) و پس از شکست امپراطوري هاي روم و ايران و فتوحات مسلمين در قاره هاي آسيا و افريقا پايه گذاري شد. از ديدگاه امام علي (ع)، عدالت اجتماعي يک اصل همگرا و مشروع حکومتي است و همه ي ابعاد سياسي، اقتصادي اداري و سازماني را در بر دارد. 4 تیر 1394, 1:27

سیره ی نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله در تغییر نام افراد

هرکس تاریخ زندگانی نبی مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله را مطالعه نماید درمی یابد که ایشان در موارد متعدد، نام افراد شهرها را عوض می نموده اند. امام صادق علیه السلامنیز در این باره می فرمایند: پیامبر نام های زشت شهرها و اشخاص را تغییر می دادند 4 تیر 1394, 3:43

آثار امنيت در قرآن و روایات

12 تیر 1394, 19:0

دعا در سيره عبادي معصومين

دعاهایی كه از پیشوایان دین و امامان معصوم رسیده ودر دست است یكی از نفائس منابع علوم ومعارف و اخلاق اسلامی به شمار می روند برای اینكه ان بزرگواران با شناختی كه از خدا و مبادی عالیه و همچنین از انسان و نیازمندی هایش داشته اند از مكنونات دل ادمی در مقام دعا تعبیر كرده و از حقایق اعتقادی اخلاقی پرده برداشته اندو با تعلیم این دعاها و تشویق ایشان به خواندن این ادعیه خواسته اند تا آنان كه لیاقت فراگیری معارف الهی را دارند بدین وسیله با حقایق آشنا شوند و به غرض غایی از خلقت كه همان عبودیّت واقعی و معرفت اوست نایل آیند 9 تیر 1394, 17:40

نظر خود را بنویسید!

در حال حاضر هیچ نظری برای این مقاله وجود ندارد.

برای درج نظر خود درباره «علیرضا صدیقی» پژوهشگر ادبی: آموزه‌های قرآن در سرتاسر کتاب منطق‌الطیر مشهود است فیلدهای زیر را پر کنید.