دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

آیا در قرآن آیه ای بر ولایت و امامت حضرت علی (علیه السلام) وجود دارد؟

بنا به نقل مفسرین و مورخین عامه و خاصه آیات زیادى (بیش از سیصد آیه )درباره ولایت على(علیه السلام) و فضائل و مناقب آن حضرت در قرآن کریم آمده است که نقل همه آنها از عهده این پاسخ خارج است لذا ما در اینجا فقط به نقل چند مورد از کتب معتبره اهل سنّت اشاره مى نمائیم:
آیا در قرآن آیه ای بر ولایت و امامت حضرت علی (علیه السلام) وجود دارد؟
آیا در قرآن آیه ای بر ولایت و امامت حضرت علی (علیه السلام) وجود دارد؟

بنا به نقل مفسرین و مورخین عامه و خاصه آیات زیادى (بیش از سیصد آیه )درباره ولایت على(علیه السلام) و فضائل و مناقب آن حضرت در قرآن کریم آمده است که نقل همه آنها از عهده این پاسخ خارج است لذا ما در اینجا فقط به نقل چند مورد از کتب معتبره اهل سنّت اشاره مى نمائیم:

1 ـ آیه تبلیغ: ابو اسحاق ثعلبى در تفسیر خود و طبرى در کتاب الولایة و ابن صبّاغ مالکى و همچنین دیگران نوشته اند که آیه تبلیغ یعنى آیه 67 سوره مائده «یا اَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ...» درباره على(علیه السلام) نازل شد و رسول خدا(صلى الله علیه وآله) دست على(علیه السلام) را گرفت و فرمود: «مَنْ کُنْتَ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ اَللّهُمَّ و الِ مَنْ والاهُ...[1]».

2 ـ آیه ولایت: عموم مفسّرین و محدّثین مانند فخر رازى و نیشابورى و زمخشرى و دیگران از ابن عباس و ابوذر و سایرین نقل کرده‌اند که روزى سائلى در مسجد از مردم سؤال نمود و کسى چیزى به او نداد على(علیه السلام) که مشغول نمار و در حال رکوع بود با انگشت دست راست اشاره به سائل نمود و سائل متوجه شد و آمد انگشتر را از دست او خارج نمود و آیه 55 سوره مائده «إِنّما وَلِیُّکُمُ الله وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ امَنُوا الَّذینَ یُقیمونَ الصَّلوةَ و یُؤتُونَ الزَّکوةَ وَ هُمْ راکِعُون» نازل گشت یعنى ولى و صاحب اختیار شما فقط خدا و رسول او و مؤمنینى هستند که نماز را بر پا مى‌دارند و در حال رکوع زکات مى دهند. در آن حال رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) از سائل پرسید: آیا کسى به تو چیزى داد؟ سائل ضمن اشاره به على(علیه السلام) عرض کرد: این انگشتر را او به من داد[2].

3 ـ آیه اطاعت: یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اَطیعُوا الله و اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اوُلى الاَْمْرِ مِنْکُمْ یعنى اى مؤمنین خدا و رسول او و صاحبان امر از خودتان را اطاعت کنید[3].

شیخ سلیمان بلخى و دیگران نوشته اند که این آیه درباره امیرالمؤمنین نازل شده و منظور از اولى الامر، ائمّه از اهل بیت اند[4].

4 ـ آیه تطهیر: در تفسیر طبرى و فخر رازى و همچنین در کتب دیگر اهل سنّت نقل شده است که آیه تطهیر: «اَنَّما یُریُد اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً[5]»، در خانه ام سلمه بر پیغمبر اکرم(علیه السلام)نازل شده و آن حضرت فاطمه و حسنین و على(علیهم السلام) را جمع کرد پس گفت: «اَللّهُمَّ هؤُلاءِ اَهْلُ بَیْتى فَاذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تطهیرا»، یعنى خدایا اینها اهل بیت من هستند پلیدى را از اینها دور گردان و به تطهیر خاصى پاکشان فرما.

ام سلمه گفت: یا رسول الله من هم جزو آنها هستم؟ حضرت فرمود: تو جاى خود دارى و زن خوبى هستى (اما مقام اهل بیت

مرا ندارى)[6].

5 ـ آیه مَوَدّت: «قُلْ لا اَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْراً اِلاّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى[7]»، یعنى اى پیغمبر در برابر زحمات تبلیغ رسالت بمردم بگو من از شما اجر و مزدى نمى خواهم مگر دوستى نزدیکانم را.

زمخشرى در تفسیر کشّاف و گنجى شافعى در کفایة الطالب و دیگران نوشته اند که چون آیه مزبور نازل شد به پیغمبر(صلى الله علیه وآله) گفتند یا رسول الله: «وَ مَنْ قَرابَتُکَ هؤُلاءِ الَّذینَ وَجَیَتْ عَلَیْنا مَوَدَّتُهُمْ؟ قالَ عَلِىٌّ و فاطِمَةُ وَ ابْناهُما»، یعنى نزدیکان شما که دوستى آنها بر ما واجب است چه کسانى اند؟ فرمود على و فاطمه و دو پسرشان[8].

همان طورى که ذکر کردیم آیات زیادى درباره ولایت و امامت حضرت على(علیه السلام) وجود دارد که ما به طور خلاصه به ذکر چند نمونه بسنده نمودیم.

    پی نوشت:
  • [1] .شواهد التنزیل، ج 1، ص 189 و فصول المهمّه، ص 27).
  • [2] .کفایة الطالب، ص 250، تفسیر طبرى، ج 6، ص 165، تفسیر رازى، ج 3، ص 431.
  • [3] . سوره نساء، 59.
  • [4] . ینابیع المودة، ص 114 ـ شواهد التنزیل، ج 1، ص 149 ـ غایة المرام، باب 58
  • [5] . سوره احزاب، 33.
  • [6] . کفایة الطالب، ص 372 ـ تفسیر فخر رازى، ج 6، ص 783.
  • [7] . سوره شورى، 23.
  • [8] . کفایة الطالب، ص 91 ـ تفسیر کشاف، ج 2، ص 339 ـ ذخائر العقبى، ص 25.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

مطلب مکمل

کتاب قواعد تبلیغ دین در کتاب و سنت

کتاب قواعد تبلیغ دین در کتاب و سنت

کتاب در سه بخش تدوين‌شده است: بخش نخست به کليات و تعريف تبليغ دين مي‌پردازد و در بخش دوم به مباني و اصول تبليغ پرداخته و درنهايت بخش سوم ويژگي‌هاي مبلّغ ديني را بررسي مي‌کند.

جدیدترین ها در این موضوع

No image

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.

پر بازدیدترین ها

No image

سیره ی نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله در تغییر نام افراد

هرکس تاریخ زندگانی نبی مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله را مطالعه نماید درمی یابد که ایشان در موارد متعدد، نام افراد شهرها را عوض می نموده اند. امام صادق علیه السلامنیز در این باره می فرمایند: پیامبر نام های زشت شهرها و اشخاص را تغییر می دادند
No image

فلسفه امتحان از دیدگاه قرآن و روایات معصومین

امتحان در فرهنگ قرآن، قرار دادن انسان ها در بستر حوادث گوناگون تلخ و شیرین با هدف رسیدن آنان به كمال لایق خویش است و در آیات پرشماری با واژه های یاد شده و غیر آنها مطرح گردیده است.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.
No image

عدالت اجتماعی در حکومت امام علی (ع)

عدالت اجتماعي به عنوان يک مفهوم جامع و همه جانبه در سياست گذاري يک حکومت و يک نظام وسيع بين المللي، براي اولين بار در تاريخ، از طرف امام علي (ع) و پس از شکست امپراطوري هاي روم و ايران و فتوحات مسلمين در قاره هاي آسيا و افريقا پايه گذاري شد. از ديدگاه امام علي (ع)، عدالت اجتماعي يک اصل همگرا و مشروع حکومتي است و همه ي ابعاد سياسي، اقتصادي اداري و سازماني را در بر دارد.
Powered by TayaCMS