دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

خاندان بهنیا

No image
خاندان بهنیا

كلمات كليدي : تاريخ، پهلوي، بهنيا، مشاورالسلطان، بنگاه آبياري، وزارت دارايي

نویسنده : مرتضي حسني نسب

خاندان بهنیا از جمله افرادی بودند که در طول حیات سیاسی خود در دوره پهلوی، از خود نام بدی به جا نگذاشتند و در برخی موارد با اقدامات شاه نیز به مخالفت پرداختند که مخالفت عبدالحسین بهنیا با اصلاحات ارضی شاه از این جمله است؛ درباره ریشه این خاندان و همچنین زندگی‌نامه خلیل مشاورالسلطان پدر ابوالحسن و عبدالحسین اطلاع چندانی به دست نیامد.

ابوالحسن بهنیا

ابوالحسن بهنیا فرزند خلیل مشاورالسلطان در سال 1289ه.ش در شهر تهران به دنیا آمد. وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در تهران، برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد و در دانشگاه پاریس در رشته مهندسی پل و شوسه فارغ التحصیل گردید. پس از فارغ التحصیلی به ایران بازگشت و در وزارت راه به عنوان مامور راه‌سازی در خوزستان مشغول به کار گردید. پس از مدتی به سمت رئیس منطقه مرکز و جنوب در امور راه شد. از دیگر مشاغل مهم وی، ریاست بنگاه آبیاری بود. وی از دوستان نزدیک خانواده زاهدی بود و با ایشان رفت و آمد خانوادگی داشت.[1]

مهم‌ترین فعالیت وی در طول زندگی خود، به دست‌آوردن منصب وزیری بود. وی در دوره نخست‌وزیری جعفر شریف‌امامی به وزارت راه برگزیده شد؛[2] ولی عمر وزارت وی بسیار کوتاه بود و پس از وی حسن شالبافان جایگزین وی در وزارت راه گردید.

همچنین در اوایل دهه 1360ه.ش وی به فعالیت در بخش خصوصی که از طرف شاه ایران بسیار حمایت شده بود، رفت. ماجرا از این قرار بود که در زمان دولت هویدا، ایران به خاطر بالارفتن قیمت نفت و افزایش تولید آن به ثروتی عظیم دست یافت و به نقل یک روزنامه فرانسوی «شاه همچون کسی بود که ناگهان عمه‌ای یافت. فورا آن عمه مرد. میلیون‌ها ارث باقی گذاشت. تازه هر سال هم دارایی تازه‌ای از او کشف می‌شد.» به همین جهت شاه ایران تصمیم گرفت تا از یک طرف قدرت نظامی خود را بالا ببرد و به پنجمین قدرت نظامی جهان (پس از آمریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه) تبدیل شود؛ و از طرف دیگر به پنجمین قدرت صنعتی جهان نیز تبدیل گردد. به همین جهت ابتدا دستور داد تا قوای سه‌گانه هوایی، زمینی و دریایی فورا حداکثر احتیاجات خود را با مستشاری آمریکاییان اعلام و دریافت دارند؛ از طرف دیگر به حمایت از طرح‌های اقتصادی نمود و به همین جهت نمایندگانی از کشورهای خارجی از جمله ژاپن، کره، انگلیس، فرانسه و بلژیک برای به‌دست آوردن سود و پول فراوان و غارت کردن پولی که از نفت به دست می‌آمد، به ایران سرازیر شدند؛ مسعود بهنود نقل می‌کند: «هتل‌ها جا نداشت؛ وابسته‌های اقتصادی ممالک، هرکدام در خانه خود دو سه تن میهمان از میان هموطنان خود جا داده بودند. رابرت گراهام خبرنگار تایمز مالی خود شاهد بود که یک ژاپنی شب ناگزیر در مسجد بیتوته کرد. اتاق مدیران هتل‌ها را هم تخت زده بودند. همه، نقشه‌ای طرحی، پیشنهادی در کیف داشتند و دسته‌چکی از بانکی در سویس برای پرداخت رشوه‌ها. یورشی به مراتب وسیع‌تر از یورش جویندگان طلا به دره‌های تنسی و کالیفرنیا در پیش بود.» به همین جهت دولتمردان سابق نیز برای به دست‌آوردن کارهایی به بخش خصوصی رفتند که از جمله این افراد ابوالحسن بهنیا بود؛ بهنیا به جهت آشنایی با وزارت راه و سابقه وی در این وزارت، به این بخش رفت و در بخش خصوصی مشغول به فعالیت شد[3].

عبدالحسین بهنیا

عبدالحسین بهنیا فرزند خلیل مشاورالسلطان در سال 1283ه.ش در شهر تهران به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، برای ادامه تحصیل به مدرسه علوم سیاسی وارد شد و توانست از آن مدرسه فارغ‌التحصیل شود.

پس از فارغ‌التحصیل شدن از مدرسه علوم سیاسی، به وزارت دارایی وارد شد و در آنجا مشغول به کار گردید. وی مدت‌ها در این وزارت‌خانه اشتغال داشت و توانست به مشاغل بالایی نیز برسد؛ بهنیا پس از مدتی توانست به عنوان معاون وزیر در این وزارت‌خانه مشغول به کار گردد[4] و حتی مدتی نیز کفالت وزارت دارایی را برعهده داشت.

در سال 1340ه.ش و همزمان با نخست‌وزیر شدن علی امینی، عبدالحسین بهنیا به وزارت دارایی و گمرکات منصوب شد. از مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی وی مخالفت با اصلاحات ارضی بود که امینی نخست‌وزیر وقت در صدد تصویب آن بود[5]. این قانون گرچه به ظاهر برای حمایت از کشاورزان تصویب شده بود؛ ولی با کمی دقت در مورد وضع آن روزگار، می‌توان دریافت هدف از این قانون، محدود کردن قدرت مالکین بزرگ و جلب نظر کشاورزان بود[6]. عبدالحسین بهنیا هنگام طرح لایحه اصلاحات ارضی به شدت با آن مخالفت کرد و معتقد بود با بستن مالیات بر املاک بزرگ تدریجا می‌توان مالکیت‌های بزرگ را محدود ساخت و همچنین از صاحبان اراضی کوچک برای توسعه کشاورزی حمایت نمود. اعضای کابینه دولت با سخنان بهنیا به مخالفت برخاستند و به همین جهت وی از دولت استعفاء کرد؛[7] مهم‌ترین مخالف وی در این قانون، حسن ارسنجانی وزیر وقت کشاورزی بود؛ پس از وی جهانگیر آموزگار جایگزین بهنیا در وزارت دارایی و گمرکات شد.

در زمان نخست‌وزیری اسدالله علم بار دیگر عبدالحسین بهنیا به عنوان وزیر دارایی برگزیده شد. ولی به خاطر اصرار ارسنجانی وزیر کشاورزی بر اجرای قانون اصلاحات ارضی، بهنیا بار دیگر استعفاء کرد و غلامرضا برزگر به جای وی کفیل وزارت دارایی شد[8].

مقاله

نویسنده مرتضي حسني نسب
جایگاه در درختواره تاریخ ایران بعد از اسلام

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.

پر بازدیدترین ها

No image

رذائل اخلاقي كارگزاران از منظر اميرالمونین علی علیه السلام

على عليه السلام خطر كارگزاران غافل و ناتوان را مدام گوشزد مى كردند و از اينكه حكومت مردم به دست افراد سست عنصر و ويرانگر بيفتد، نگران بودند؛ لذا بطور مداوم به كارگزاران هشدار مى دادند و ايشان را از كم كارى برحذر مى داشتند؛ ، لذا در نامه به كميل فرماندار هيت او را به خاطر ترك مقابله با لشكريان مهاجم شام نكوهش مى كند
No image

فلسفه امتحان از دیدگاه قرآن و روایات معصومین

امتحان در فرهنگ قرآن، قرار دادن انسان ها در بستر حوادث گوناگون تلخ و شیرین با هدف رسیدن آنان به كمال لایق خویش است و در آیات پرشماری با واژه های یاد شده و غیر آنها مطرح گردیده است.
No image

سیره ی نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله در تغییر نام افراد

هرکس تاریخ زندگانی نبی مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله را مطالعه نماید درمی یابد که ایشان در موارد متعدد، نام افراد شهرها را عوض می نموده اند. امام صادق علیه السلامنیز در این باره می فرمایند: پیامبر نام های زشت شهرها و اشخاص را تغییر می دادند
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.
Powered by TayaCMS