دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

سالروز اعلام انقلاب فرهنگی

نقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی در سحرگاه 22 بهمن 1357 به پیروزی رسید، ولی علیرغم پیروزی انقلاب ولی هنوز هم آثار حاکمیت فرهنگی رژیم سابق در نهادهای حکومتی به چشم می‌خورد و گاهی هم باعث کارشکنی‌هایی می‌‌گردید.
سالروز اعلام انقلاب فرهنگی
سالروز اعلام انقلاب فرهنگی

انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی در سحرگاه 22 بهمن 1357 به پیروزی رسید، ولی علیرغم پیروزی انقلاب ولی هنوز هم آثار حاکمیت فرهنگی رژیم سابق در نهادهای حکومتی به چشم می‌خورد و گاهی هم باعث کارشکنی‌هایی می‌‌گردید. ضرورت ایجاد یک رفرم در ساختار اداری احساس می‌شد و بهترین جایگاه بر شروع این کار دانشگاه‌ها بود. دانشگاه‌ها که برای مدتی محل رسوخ و نفوذ افکار و عقاید التقاطی شده بود، گروه‌های مبارز در مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها برای خود سنگر گرفته بودند و انقلابیون برای اعمال حاکمیت ایدئولوژی انقلابی می‌بایست دست به یک اصلاح و رفرم می‌زدند. در واقع نظام حاکم بر آموزش عالی بر حسب نیازهای حکومت سابق طراحی شده بود و آموزه‌های آن جوابگوی یک نظم جدید حاصل از انقلاب اسلامی نبود.

جریان سابق یک جریان التقاطی بود و آموزش عالی باید در راه نیل به اهداف متعالیه انقلاب مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت و در واقع بهترین فرصت بود که دانشگاه‌ها ساختار سیاسی جدید را تئوریزه نمایند. ولی آموزش عالی در آن ایام به علت نفوذ عناصر حاکمیت سابق و یا گروه‌های مبارز و معاند به جایگاه عرضه ایدئولوژی‌های رنگارنگ تبدیل شده بود و محوطه دانشگاه‌ها بصورت ارثیه پدری بین گروه‌ها تقسیم شده بود و هر یک دارای حریمی خاص بودند. بخشی از دانشگاه‌ تبدیل شده بود به مرکز آموزش و انبار مهمات گروه‌هایی که هنوز نتوانسته بودند خود را با نظام جدید وفق بدهند. و گاهی به درگیری‌های خونین نیز کشیده می‌شد. حضرت امام از همان روزهای اول پیروزی در مورد فرهنگ و دانشگاه‌های کشور تذکرات لازم را می‌داند. ایشان می‌فرمود:

«این فرهنگ باید متحول شود. فرهنگ استعماری فرهنگ استقلالی بشود. »[1]

«جوان‌های ما را، عمرهایشان را دارند ضایع می‌کنند، یعنی رفتن در این دانشکده و در این دانشگاه‌ها جز تضیع عمر معلم و متعلم چیزی نیست. معلم‌ها هم این را می‌دانند، متعلم‌ها هم این را می‌دانند.[2]»

«در جمهوری اسلامی باید تمام مسائل که در ایران است متحول بشود. در جمهوری اسلامی باید دانشگاه‌ها متحول بشود. دانشگاه‌های پیوسته، به دانشگاه‌های مستقل متبدل بشود. فرهنگ ما باید متبدل بشود. فرهنگ استعماری، فرهنگ استقلالی بشود.»[3]

امام خمینی بخشی از پیام نوروزی 59 را به دانشگاه و دانشگاهیان اختصاص دادند و دراین رابطه فرمودند:

«باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاه‌های سراسر ایران بوجود آید تا اساتیدی که در ارتباط با شرق و غرب هستند تصفیه گردند و دانشگاه‌ محیط سالمی شود برای تدریس علوم عالی اسلامی. باید از بدآموزی‌های رژیم سابق در دانشگاه‌های سراسر ایران شدیداً جلوگیری کرد».[4]

صدور پیام نوروزی امام خمینی در اول فروردین 59 را باید نقطه عطفی در تاریخ انقلاب فرهنگی دانست. ایشان در بند 11 این پیام بر ضرورت ایجاد انقلاب اسلامی در دانشگاه‌های سراسر کشور، تصفیه اساتید مرتبط با شرق و غرب و تبدیل دانشگاه به محیطی سالم برای تدوین علوم عالی اسلامی تأکید کردند.

امام در 23 خرداد سال 59 در حکمی به عده‌ای از مبارزین متعهد و انقلابی فرمان دادند که شورایی برای تحقق این امر تشکیل دهند. در قسمتی از این پیام آمده است:

«به حضرات آقایان محترم محمدجواد باهنر، مهدی ربانی املش، حسن حبیبی، عبدالکریم سروش، شمس آل احمد، جلال الدین فارسی و علی شریعتمداری مسئولیت داده می‌شود تا ستادی تشکیل دهند و از افراد صاحب نظر متعهد از بین اساتید مسلمان و کارکنان متعهد و دانشجویان متعهد و با ایمان و دیگر قشرهای تحصیلکرده، متعهد و مؤمن به جمهوری اسلامی دعوت نمایند تا شورایی تشکیل دهند و برای برنامه‌ریزی رشته‌های مختلف و خط مشی فرهنگی آینده دانشگاه‌ها، بر اساس فرهنگ اسلامی و انتخاب و آماده سازی اساتید شایستۀ متعهد و آگاه و دیگر امور مربوط به انقلاب آموزشی اسلامی اقدام نمایند.»[5]

این شورا در شهریور ماه سال 62 بر اساس نامه رئیس جمهور وقت آیت الله خامنه‌ای و قبول امام ترمیم و تکمیل شد و اساسنامه آن در چهار بند تصویب شد.

بار دیگر در آبان ماه سال 76 تغییراتی در جایگاه و اهداف و وظایف انقلاب فرهنگی رخ داد و در همان مصوبه، اهداف شورای عالی انقلاب فرهنگی بدین قرار معین شد:

1- گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در همه شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی.

2- تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غربزدگی از فضای فرهنگی جامعه؛

3- تحول دانشگاه‌ها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش و تقویت هر چه بیشتر آن‌ها برای تربیت متخصصان متعهد و اسلام شناس متخصص و مغزهای متفکر و وطن خواه و نیروهای فعال، ماهر، استادان، مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور؛

4- تعمیم سواد و تقویت و بسط روح تفکر و علم آموزی و تحقیق و استفاده از دستاوردها و تجارب مفید دانش بشری برای نیل به استقلال علمی و فرهنگی؛

5- حفظ و احیاء و معرفی آثار و مآثر اسلامی و ملی؛

6- نشر افکار و آثار فرهنگی انقلاب اسلامی و ایجاد و تحکیم روابط فرهنگی با کشورهای دیگر به ویژه با ملل اسلامی.[6]

این شورا وظایف 28گانه‌ای دارد، که سیاست‌های این شورا هم در ضمن آن مشخص گردیده است.[7]

پس از صدور حکم انقلاب فرهنگی، گروه‌های سیاسی مختلفی که در دانشگاه‌ها بودند با آن مخالفت کردند. بعضی‌ها اصل حکم را قبول نمی‌کردند و بعضی‌ها انقلابی بودنش را.‌ برخی افراد بر علیه حکم امام سخنرانی و مصاحبه کردند، در روزنامه‌ها مقاله نوشتند و در داخل دانشگاه‌ها کار به زد و خورد و تیراندازی کشید که در آخر منجر به تعطیلی دانشگاه‌ها شد.[8]

سخن آخر: مهم‌ترین هدف شورا گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی میان همه افراد جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی جامعه تبیین شده است و باید گفت حضرت امام با درایت خود آخرین هربه‌های تهدید انقلاب را نابود کرد و منافقین و معاقدین و اجانب را که به مراکز آموزش عالی ایران چشم امید دوخته بودند مأیوس کرد.

    منابع :
  • [1]- صحیفه امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1378. سخنرانی 2/12/57
  • [2]- صحیفه نور، 11/8/57
  • [3]- صحیفه نور،12/11/57
  • [4]- صحیفه نور،ج12،1/1/58
  • [5]- صحیفه نور، همانف 23/3/58
  • [6]- بیست سال تلاش در مسیر تحقق اهداف انقلاب فرهنگی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران، دانش پژوه، چاپ دوم، 1385، ص 10 و 11.
  • [7]- ر.ک؛ 20 سال تلاش
  • [8]- ر.ک ؛انقلاب فرهنگی در جمهوری اسلامی، ناهید روشن نهاد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1383،ص32.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.

پر بازدیدترین ها

No image

رذائل اخلاقي كارگزاران از منظر اميرالمونین علی علیه السلام

على عليه السلام خطر كارگزاران غافل و ناتوان را مدام گوشزد مى كردند و از اينكه حكومت مردم به دست افراد سست عنصر و ويرانگر بيفتد، نگران بودند؛ لذا بطور مداوم به كارگزاران هشدار مى دادند و ايشان را از كم كارى برحذر مى داشتند؛ ، لذا در نامه به كميل فرماندار هيت او را به خاطر ترك مقابله با لشكريان مهاجم شام نكوهش مى كند
No image

فلسفه امتحان از دیدگاه قرآن و روایات معصومین

امتحان در فرهنگ قرآن، قرار دادن انسان ها در بستر حوادث گوناگون تلخ و شیرین با هدف رسیدن آنان به كمال لایق خویش است و در آیات پرشماری با واژه های یاد شده و غیر آنها مطرح گردیده است.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

سیره ی نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله در تغییر نام افراد

هرکس تاریخ زندگانی نبی مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله را مطالعه نماید درمی یابد که ایشان در موارد متعدد، نام افراد شهرها را عوض می نموده اند. امام صادق علیه السلامنیز در این باره می فرمایند: پیامبر نام های زشت شهرها و اشخاص را تغییر می دادند
Powered by TayaCMS