دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

کس نخارد پشت من، جز ناخن انگشت من

در موضوع حجاب در مراسم‌های دینی نیز چاره‌ای جز گسترش و توانمندسازی احساس مسئولیت اجتماعی و فرهنگی نسبت به این پدیده در هیئتی‌ها (از مستمع تا متولی) وجود ندارد، جامعه در دوره انقلابی به معنای مرسوم آن قرار ندارد که اقدامات انقلابی را بتوان تجویز کرد.
کس نخارد پشت من، جز ناخن انگشت من
کس نخارد پشت من، جز ناخن انگشت من

نویسنده: دکتر علیرضا مؤمن آرانی

موضوع: جامعه‌شناسی، حجاب

 

جامعه تا نسبت به موضوعی نگران نشود و با این نتیجه نرسد که باید خودش برای نگرانی‌اش راه‌حل، مسیر و قاعده بگذارد، در موضوعات فرهنگی و اجتماعی ای مانند حجاب، ازدواج، طلاق، فرزندآوری... اتفاق زیادی نخواهد افتاد. به نظر باید به جای اینکه خیال جامعه و فرهنگ را از بابت این موضوعات در قالب راهکارهای ساختاری یا قانونی راحت کرد، باید به انها این مهم انتقال پیدا کند که اگر خودشان در این زمان، وارد صحنه نشود و سعی در تدبیر اوضاع نداشته باشند، دیر یا زود خود و خانواده شان دچار مشکلات و معضلات قابل پیش بینی خواهند شد و احتمالاً وضعیت در آینده بسیار سخت‌تر خواهد شد. این نگرانی را نباید مبتنی بر ادبیات سیاسی دنبال کرد، بلکه باید مبتنی بر ادبیات فرهنگی آن را جا انداخت تا در یک بازه زمانی چند ساله جامعه نسبت به موضوع وارد تجربه شده و خروجی‌های بهتر بگیرد. این موضوعات، موضوعاتی نیستند که به علل مختلف از جمله گستره، عمق، سرعت و شدت اثرات، خارج از فضای فرهنگی بتوان آنها را حل کرد. البته این به معنی ورود سیاسی به معنای عام هم نیست که حکومت را نسبت به موضوع بدون مسئولیت بدانیم. بلکه به این معناست که حکومت امکان و توان ورود به این عرصه‌ها را به شکلی که مسئولیت را بر دوش بکشد، ندارد. جامعه باید یاد بگیرد که مسئولیت‌های که قرن‌ها خودش بر دوش می‌کشید، را به‌واسطه شکل‌گیری حکومت دینی نمی‌تواند واگذار کند، بلکه باید به‌صورت جدی نسبت به حوزه تربیتی و مباشرتی خودش، حساس شده و ابتدا خود نسبت به مباشرت در این حوزه توانمند شود و سپس نسل‏های جدید را با این حساسیت  و برای این حساسیت پرورش دهد. واگذاری یا اعتماد و اطمینان به حکومت دینی، باید در حد و توان حکومت تعریف شود. اما این حد و توان بیشتر از آنی که مربوط به امکانات و قدرت در مباحث تربیتی باشد، بیشتر مربوط به سطح مداخله، میزان و کیفیت رابطه و تماس در حوزه‌های تربیتی است. به عبارتی نهایتاً حکومت می‌تواند در حوزه پشتیبانی و توانمندسازی این حساسیت‌ها مداخله داشته باشد، اما برای اعمال و پیگیری این حساسیت‌ها تقریباً بسیار ضعیف است و لازم است این سطح از مداخله توسط نهادهای تربیتی (در وهله اول خانواده و در وهله بعد نهادهای دینی، آموزشی و رسانه‌ای) که در صحنه با این موضوع درگیرند دنبال شود. خارج‌کردن یا جابه‌جا کردن و یا وزن دهی نامتعادل به این نهادها، عملاً به‌هم‌ریختگی اجتماعی و فرهنگی را بیشتر خواهد کرد.

در موضوع حجاب در مراسم‌های دینی نیز چاره‌ای جز گسترش و توانمندسازی احساس مسئولیت اجتماعی و فرهنگی نسبت به این پدیده در هیئتی‌ها (از مستمع تا متولی) وجود ندارد، جامعه در دوره انقلابی به معنای مرسوم آن قرار ندارد که اقدامات انقلابی را بتوان تجویز کرد. اگر زیست دینی و اسلامی برای جامعه زنان ما، باحجاب داشتن مطلوب و دست‌یافتنی تلقی می‌شود، این حجاب داشتن فقط برای فضای هیئت یا زیارت مهم نیست، هرچند در این مکان اهمیت بیشتری دارد، بلکه حجاب داشتن برای زیست اجتماعی زنان مسلمان در تمامی عرصه‌ها باید برای هیئتی‌ها و سایر زنان مسلمان مهم باشد. توجه و خواستن این زیست در ابتدا باید توسط خود زنان و دختران پر رنگ شود و سپس از آن نگهداری و پرورانده شود. به عبارتی روشن‌تر زنان ایرانی اگر به دلایل مختلف حجاب را برای زیست مطلوب خود در جامعه لازم می‌دانند، باید نسبت به حفظ و نگهداری آن در تمامی حوزه‌ها فعال شوند و نظام حساسیت‌های خود را در نظر و عمل پرورش دهند و منتظر حاکمیت و ابزارهای آن نباشد. حاکمیت و خیلی از نهادها در بعد از انقلاب اسلامی، همواره از جامعه و فرهنگ عقب بوده‌اند و احتمالاً نمی‌توان امید زیادی به آنها برای جلوداری داشت. باید مبتنی بر احساس تکلیف دینی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین امکانات جامعه ما، یک حرکت عمومی در این زمینه راه انداخت و سپس به‌تناسب توان حاکمیت، از امکاناتش استفاده کرد. سپردن این حرکت به دستگاه بروکراتیک یا قوه قهریه حاکمیت، یک فرصت‌سوزی جدی است. باید از فرصت محرم برای فعال‌کردن خانواده‌ها، مساجد، هیئات، جلسات خانگی، مدارس، مجموعه‌های فرهنگی و دینی... در فرهنگ مسئولیت‌پذیری نسبت به حوزه‌های تربیتی و پرورشی خود، خانواده و فرزندان در وهله اول و نزدیکان و اطرافیان در وهله دوم استفاده کرد. باید به تداوم تربیت بعد از هیئت در طول سال به‌صورت مویرگی در تمام ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی فکر کرد که سال آینده با وضعیت به‌مراتب بهتری مواجه باشیم و حرف‌های دیگری برای رشد به‌جای مواجهه با آسیب‌ها بزنیم. اگر این حرکت یا نهضت تربیتی در ابعاد گسترده و با نیروی ایمان مردمی در سطح ملی آغاز شود، نه‌تنها جامعه با تهدید مواجه نخواهد بود، بلکه این قضایا یک فرصت استثنایی خواهد بود تا بتوان آینده بسیار درخشانی را در رابطه با زنان و دختران مسلمان این سرزمین ساخت.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.

پر بازدیدترین ها

No image

ساده زيستي در سيره پيامبر صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ

در جهان سرمایه داری امروز که متأسفانه مبتنی است بر توجه افراطی به نیازها فردی و خودبینی و خودپرستی و هر فرد سعی می کند همه کس و همه چیز را تا می تواند در مسیر اهداف و مقاصد خود به خدمت گیرد و از طرف دیگر شعار مصرف بیشتر و متنوع تر برای لذات بیشتر به نهایت رسیده و مدام توسط رسانه ها و جامعه تبلیغ می شود.
No image

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
No image

سیره ی نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله در تغییر نام افراد

هرکس تاریخ زندگانی نبی مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله را مطالعه نماید درمی یابد که ایشان در موارد متعدد، نام افراد شهرها را عوض می نموده اند. امام صادق علیه السلامنیز در این باره می فرمایند: پیامبر نام های زشت شهرها و اشخاص را تغییر می دادند
No image

فلسفه امتحان از دیدگاه قرآن و روایات معصومین

امتحان در فرهنگ قرآن، قرار دادن انسان ها در بستر حوادث گوناگون تلخ و شیرین با هدف رسیدن آنان به كمال لایق خویش است و در آیات پرشماری با واژه های یاد شده و غیر آنها مطرح گردیده است.
Powered by TayaCMS